Menu

Η αξίνα που έκοψε το νήμα της ζωής του Τρότσκι

Η αξίνα που έκοψε το νήμα της ζωής του Τρότσκι

Πριν από ακριβώς 82 χρόνια, στις 20 Αυγούστου 1940, ο Ρώσος επαναστάτης Λέον Τρότσκι έπεφτε σοβαρά τραυματισμένος (για να πεθάνει την επόμενη ημέρα), χτυπημένος από την ορειβατική αξίνα του διαβόητου πράκτορα Ραμόν Μερκαντέρ, που είχε στείλει ο Γιόζεφ Στάλιν στο Μεξικό για να τον σκοτώσει.

Οκτώ, και βάλε, δεκαετίες μετά η προσωπικότητα του Τρότσκι συνεχίζει να διχάζει, αλλά και να παίρνει μια μικρή εκδίκηση από τον «πατερούλη» – στο ενσταντανέ η σκηνή της δολοφονίας.

«Το μαύρο μίσος του Στάλιν με καταδίωξε στον μισό κόσμο», δήλωνε ο Τρότσκι ενώ ο Στάλιν έβλεπε παντού εχθρούς και τους διέγραφε από τη ζωή ακόμα και από τις φωτογραφίες.

Ο Τρότσκι γεννήθηκε το 1879 στην Ουκρανία. Το πραγματικό του όνομα ήταν Λεβ Νταβίντοβιτς Μπρονστάιν και υπήρξε ο ιδρυτής του Κόκκινου Στρατού. Μαζί με τον Βλαντίμιρ Ίλιτς Ουλιάνοφ, που θα έμενε στην παγκόσμια ιστορία ως Βλαντίμιρ Λένιν, ήταν ένας από τους υποκινητές της Οκτωβριανής Επανάστασης και θεμελιωτές του σοβιετικού κράτους.

Η αξίνα που έκοψε το νήμα της ζωής του Τρότσκι

Ο Τρότσκι στη βεράντα του Κρεμλίνου στην στρατιωτική παρέλαση της Πρωτομαγιάς του 1924 στη Μόσχα

Από τη θέση του κομισάριου του πολέμου, ο Τρότσκι είδε το πολιτικό του άστρο να λάμπει κατά τη διάρκεια του εμφυλίου που ακολούθησε την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917  –η παρουσία του προβλήθηκε ως καταλυτική για την επιτυχία της επανάστασης και την ήττα των αντεπαναστατών παρά τη στήριξη που είχαν οι τελευταίοι από τις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Θεωρητικός του μαρξισμού, διανοούμενος και λαμπερή προσωπικότητα στα πρώτα χρόνια της σοβιετικής κοσμογονίας, ο Τρότσκι έφτασε να θεωρείται ως ο φυσιολογικός διάδοχος του Λένιν, όταν αυτός θα αποχωρούσε από το προσκήνιο.

Οταν όμως ο Λένιν πέθανε πρόωρα, ο Στάλιν κατάφερε να απομονώσει τον Τρότσκι, να αρπάξει το κόμμα και την εξουσία, να θεωρήσει τον Τρότσκι τον υπ’ αριθμό εχθρό του και να τον κυνηγήσει ανελέητα χρησιμοποιώντας όλους τους σκοτεινούς πανίσχυρους μηχανισμούς που είχε στη διάθεσή του ως δικτάτορας μιας αχανούς αυτοκρατορίας.

Μετά την οριστική ρήξη του με τον Στάλιν, ο Τρότσκι εξορίστηκε. Πήγε στην Τουρκία, έζησε στη Γαλλία και μετά στη Νορβηγία, πριν καταφύγει το 1937 στο Μεξικό. Εκεί ο φημισμένος (και στρατευμένος στην Αριστερά) Μεξικανός ζωγράφος Ντιέγκο Ριβέρα –σύζυγος της Φρίντα Κάλο– βοηθάει να πειστεί η κυβέρνηση του στρατηγού Λάσαρο Κάρντενας να του χορηγήσει άσυλο.

Η αξίνα που έκοψε το νήμα της ζωής του Τρότσκι

Ο Τρότσκι και η οικογένειά του στο Μεξικό. Δεξιά ο Ντιέγκο Ριβέρα

Ο, δε, Ραμόν Μερκαντέρ, Ισπανός κομμουνιστής, έγινε πράκτορας των σοβιετικών μυστικών υπηρεσιών (NKVD) και κατόρθωσε να διεισδύσει στο περιβάλλον του Τρότσκι προσποιούμενος τον ερωτευμένο με μια Νεοϋορκέζα τροτσκίστρια. Για να δράσει χωρίς να προσελκύσει την προσοχή, θα επιλέξει να σκοτώσει τον Ρώσο επαναστάτη χρησιμοποιώντας μια αξίνα. Ωστόσο αυτός ο τελευταίος, αν και σοβαρά τραυματισμένος στο κεφάλι, καλεί σε βοήθεια και ο δολοφόνος συλλαμβάνεται.

Την επομένη ο πατέρας της «διαρκούς επανάστασης» υποκύπτει στα τραύματά του σε ηλικία 60 ετών. Οκτώ δεκαετίες μετά τον θάνατό του, η φυσιογνωμία του επαναστάτη εξακολουθεί να διχάζει.

Επειδή δεν ήταν πια στην εξουσία, η φυσιογνωμία του Τρότσκι πήρε τις διαστάσεις που εξακολουθεί να έχει και βρίσκονται σήμερα άνθρωποι που σου λένε “είμαι τροτσκιστής” ή “συμπαθώ τον τροτσκισμό”. Όμως είναι πολύ δύσκολο να βρεις κάποιον που να σου πει ότι είναι σταλινικός ή ότι συμπαθεί τον σταλινισμό.