Επίκαιρη ξανά η κουβέντα για τις σχέσεις Ελλάδος και αγγλικού θρόνου, μετά και τον θάνατο της Ελισάβετ. Επίκαιρη με αφορμή τον παππού του νέου βασιλιά Καρόλου Γ’, του πρίγκιπα Ανδρέα.
Ο Ανδρέας ήταν γιος του λαοπρόβλητου, δημοφιλούς και αγαπητού βασιλιά της Ελλάδος, Γεωργίου Α’ και θήτευσε στη σχολή Ευελπίδων στην Αθήνα – όπου ήταν διοικητής ο μετέπειτα αρχηγός της επανάστασης, που έφερε τον Ελευθέριο Βενιζέλο στην Ελλάδα,
Νικόλαος Ζορμπάς.
Σύμφωνα με τον Ζορμπά λοιπόν, το παλάτι τον πίεσε να δώσει προαγωγή στον ανεπίδεκτο Ανδρέα, κάτι που ο ίδιος αρνούνταν κατηγορηματικά. Στις εκλογές του 1920, όταν επικράτησε η «Ηνωμένη Αντιπολίτευση» και ηττήθηκε ο Βενιζέλος (με τις γνωστές συνέπειες της ήττας στον Σαγγάριο και της Μικρασιατικής Καταστροφής) πρώτη, μα πρώτη τους πράξη ήταν, να επαναφέρουν από την εξορία τη βασιλική οικογένεια. Ο Γεώργιος δεν ζούσε: είχε δολοφονηθεί από το 1913 στη Θεσσαλονίκη, υπό μυστηριώδης συνθήκες.
Τότε λοιπόν οι κυβερνώντες, υπό τον (μετέπειτα εκ των εκτελεσθέντων στο Γουδί) Δημήτρη Γούναρη, άμεσα διορίζουν τον πρίγκιπα Ανδρέα διοικητή σε μεραρχία στο μέτωπο της Μικράς Ασίας και πολύ σύντομα τον προάγουν σε αντιστράτηγο. Ο ούτε 40χρονος πρίγκιπας αναλαμβάνει επικεφαλής στο Β’ Σώμα Στρατού.
Στις 17 Αυγούστου 1921, στη μάχη του Σαγγάριου, ο αρχιστράτηγος Αναστάσιος Παπούλας,
διατάσσει το Β’ Σώμα Στρατού που διοικούσε ο πρίγκιπας Ανδρέας να προχωρήσει… Φευ! Ο Ανδρέας κρατάει ολόκληρο το σώμα στάσιμο για 12 μέρες (17 έως και 28 Αυγούστου) μη εκτελώντας τη διαταγή του αρχιστράτηγου διότι, κατά την κρίση του, αυτό ήταν το καλύτερο.
Η κύρια ρήξη όμως έρχεται όταν ο Παπούλας, αναμένοντας επίθεση εναντίον του Γ’ Σώματος Στρατού και σχεδιάζοντας να αιφνιδιάσει τον Κεμάλ με ταυτόχρονη επίθεση των δυο άλλων σωμάτων, διατάζει το Β’ Σώμα του Ανδρέα να κινηθεί. Ο πρίγκιπας Ανδρέας έχει και πάλι διαφορετική άποψη. Χωρίς έγκριση του Παπούλα, μετακινεί το Σώμα που διοικούσε πίσω από το Γ’ Σώμα Στρατού, αφήνοντας πλήρως ακάλυπτο από τις πλευρές και νώτα το Α’ Σώμα Στρατού.
Αρχικά υπήρξε αγνόηση εντολών εν μέσω πολέμου και κατόπιν εγκατάλειψη θέσης! Τούτα τιμωρούνται με στρατοδικείο εκτέλεση. Για την ιστορία, αν και Παπούλας ήταν παντελώς ανίκανος, το σχέδιό του ήταν καλό και αν είχε πετύχει, θα διαλυόταν ο στρατός του Κεμάλ. Αναλογιστείτε το…
Εννοείται ότι του αφαιρέθηκε η διοίκηση από τον Παπούλα «λόγω ανικανότητας και καταφανούς ανεπάρκειας», στις 21 Δεκεμβρίου 1921. Την ίδια περίοδο ο πρίγκιπας Ανδρέας στέλνει επιστολή από τη Σμύρνη στην Ελλάδα στον φίλο του Ιωάννη Μεταξά, όπου μεταξύ άλλων γράφει ότι σε αυτή τη χώρα της αξίζει να παραδοθεί η Σμύρνη στον Κεμάλ, για να τους πετσοκόψει όλους, καθότι ο στρατός είναι γεμάτος από φιλοβενιζελικούς στρατιώτες (!).
Σύμφωνα με τον ιστορικό Γιώργο Μαυρογορδάτο, το συγκεκριμένο γράμμα του πρίγκιπα Ανδρέα αποτελεί ένα από τα πολλά στοιχεία που οδηγούν στο συμπέρασμα πως ο αντιβενιζελικός κόσμος έβλεπε τη Μικρασιατική Εκστρατεία κυρίως ως μια κρατική στρατιωτική επιχείρηση, παρά ως αλυτρωτική προσπάθεια του έθνους, ενώ ο Σωτήρης Ριζάς θεωρεί ότι το συγκεκριμένο γράμμα αποκαλύπτει γενικότερα το χάσμα που χώριζε τη δυναστεία με τους Μικρασιάτες.
Πριν τη λήξη της εκστρατείας έφυγε από την Μικρά Ασία και επέστρεψε στην Ελλάδα. Έλληνες στρατιώτες απέδωσαν καταστροφές Τούρκικων χωριών στις διαταγές του, ενώ ο ίδιος διέψευσε αυτές τις αναφορές στα απομνημονεύματά του
Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή (πριν από 100 χρόνια, τέτοιες μέρες το ’22…) και την εκτέλεση των έξι στο Γουδί, ο πρίγκιπας Ανδρέας συνελήφθη στην Κέρκυρα, δικάστηκε ξεχωριστά και καταδικάζεται εις θάνατον με την κατηγορία με την κατηγορία της αρνήσεως εκτελέσεως διαταγής του αρχηγού της στρατιάς. Η απόφαση όμως δεν εκτελέστηκε από την Επαναστατική Στρατιωτική Κυβέρνηση, λόγω μεσολάβησης της βρετανικής κυβέρνησης, μέσω του Άγγλου πλοιάρχου Τάλμποτ. Με παρέμβαση του Θεόδωρου Πάγκαλου το στρατοδικείο του αναγνώρισε το ελαφρυντικό «της τελείας απειρίας περί την διοίκησιν ανωτέρων μονάδων» και τον καταδίκασε στις 20 Νοεμβρίου 1922 στην ποινή της ισόβιας υπερορίας και της διαγραφής από το μητρώο των αξιωματικών.
Αμέσως μετά την καταδίκη του, με τη συνοδεία του συμμαθητή του από τη σχολή Ευελπίδων, Πάγκαλου, και του Τάλμποτ, μεταφέρθηκε στο Φάληρο και αναχώρησε με το βρετανικό αντιτορπιλικό «Καλυψώ». Το πλοίο σταμάτησε στην Κέρκυρα για να παραλάβει την οικογένειά του και μετά κατευθύνθηκε προς την Ιταλία. Στη συνέχεια μαζί με την οικογένειά του έφυγαν για τη Γαλλία και εγκαταστάθηκαν στο προάστιο του Παρισίου, Σαιν Κλου, φιλοξενούμενοι της εύπορης συζύγου του αδελφού του Γεωργίου, της Πριγκίπισσας Μαρία Βοναπάρτη.
Ο πρίγκιπας Ανδρέας πέθανε στο Μόντε Κάρλο στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου το 1944, απένταρος, από καρδιακή προσβολή, το 1944 έχοντας προσβληθεί από πρώιμη αρτηριοσκλήρωση λόγω του εθισμού του στο αλκοόλ. Ήταν 62 ετών.
Ο γιος του Φίλιππος, λίγα χρόνια μετρά, παντρεύτηκε τη μετέπειτα βασίλισσα της Αγγλίας, Ελισάβετ Β’…
