Το 2023 είναι έτος εκλογών. Γεμάτο από αρχαιρεσίες καθώς θα διεξαχθούν, ως όλα δείχνουν, τουλάχιστον τέσσερις! Τέσσερις Κυριακές που ο Έλληνας θα κληθεί να επιλέξει την ψήφο του, στο υπέρτατο γνώρισμα του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Μία συν μία αφορά στις βουλευτικές, μιας και η απλή αναλογική των πρώτων εκλογών δεν πρόκειται να οδηγήσει σε αυτοδυναμία και θα χρειαστούν και δεύτερες, περίπου ένα μήνα μετά.
Και δύο αφορούν στις αυτοδιοικητικές, με τη δεύτερη Κυριακή να στέλνει στις κάλπες όσους δήμους και περιφέρειες δεν ανέδειξαν νικητή από την πρώτη, ήτοι με ποσοστό 43% ως ορίζει ο νέος νόμος.
Εκλογές ίσον ποσοστά και ποσοστά ίσον αριθμοί. Ποια είναι τα ρεκόρ των ελληνικών εκλογών στη Μεταπολίτευση, ήτοι από το 1974 έως σήμερα;
Εκλογικό ρεκόρ…
…μεγαλύτερου ποσοστού πρώτου κόμματος: το έλαβε, φυσικά, η άρτι ιδρυθείσα τότε Νέα Δημοκρατία το 1974 με 54,37% και 220 έδρες, εκμεταλλευόμενη το ρεύμα που είχε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μετά την πτώση της Χούντας αλλά και τη διάσπαση του Κέντρου. Η Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου είχε σχεδόν αποσυντεθεί, με επικεφαλής τον Γεώργιο Μαύρο πήρε μόλις 20,42% και 60 έδρες (ενώ το 1964 είχε λάβει… 52,72%!) ενώ το νεοσύστατο ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα ήταν στο 13,58% με 12 έδρες.
…μικρότερων επιδόσεων πρώτου κόμματος: αμφότερες ανήκουν στη Νέα Δημοκρατία με αρχηγό τον Αντώνη Σαμαρά. Στις δεύτερες εκλογές του 2012 έλαβε 1.825.637 (αλλά 29,66%) και στις πρώτες εκείνης της χρονιάς μόλις 18,85% αλλά με περισσότερες ψήφους (1.192.054).
…περισσότερων ψήφων: ναι μεν το μεγαλύτερο ποσοστό κόμματος είναι το 54,37% της ΝΔ το 1974 αλλά τις περισσότερες ψήφους ever έλαβε το ΠΑΣΟΚ το 1993. Το κίνημα του Ανδρέα Παπανδρέου είχαν ψηφίσει 3.235.017, αριθμός που του έδωσε ποσοστό 46,88% (ενώ στη ΝΔ του Καραμανλή το 1974 είχαν ψηφίσει 2.669.133).
…καλύτερου δεύτερου κόμματος: αν το πάρεις αριθμητικά, τότε οι 3.003.275 του ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου το 2004 (με 40,55%) έχουν την πρωτιά. Αν το πάρεις ποσοστιαία, τότε την πρώτη θέση στην εν λόγω λίστα κατέχει το 42,74% της ΝΔ του Κώστα Καραμανλή από το 2000, στις εκλογές… θρίλερ που κρίθηκαν στο νήμα.
…λιγότερων ψήφων με είσοδο στη Βουλή: ανάθεμα κι αν θυμάται κανείς το μουσουλμανικό κόμμα ονόματι «Εμπιστοσύνη» που μπήκε στη Βουλή και στις δύο εκλογές του 1989 αλλά και σε αυτές του 1990 κατεβάζοντας ψηφοδέλτιο μόνο στη Ροδόπη. Στις πρώτες του ’89 ανέδειξε τον Αχμέντ Σαδίκ με 0,52% και 34.145 ψήφους, στις δεύτερες έπεσε στο 0,39% με 26.012 ψήφους και επικεφαλής της μιας του έδρα τον Ισμαήλ Μολλά, και το 1990 έβγαλε και δεύτερη έδρα με 0,7% πανελλαδικό ποσοστό και 45.981 ψήφους. Δεν ίσχυε βέβαια τότε το «μαξιλαράκι» του 3% για είσοδο στο Κοινοβούλιο…
…εισόδου στη Βουλή ως ανεξάρτητος: κι όμως, έχει γίνει! Στις δεύτερες εκλογές του 1989 μπήκε με 10.971 ψήφους και ποσοστό 0,16% (!) ο ανεξάρτητος βουλευτής Απόστολος Λάζαρης από τη μονοεδρική της Λευκάδας. Ανεξάρτητος μεν αλλά είχε την ανεπίσημη υποστήριξη τότε και του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού… νωρίτερα ο οικονομολόγος και πανεπιστημιακός, και εν των κορυφαίων στελεχών του ΟΗΕ αλλά και βουλευτής και υπουργός του ΠΑΣΟΚ, τα… έσπασε με τον Αντρέα Παπανδρέου και κατήλθε στις εκλογές ως ανεξάρτητος.
…συντομότερης παρουσίας κόμματος στη Βουλή: με μόλις 55.499 ψήφους και ποσοστό 1,08% το πέτυχε το Κόμμα Νεοφιλελευθέρων με επικεφαλής τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη το 1977, βγάζοντας 2 έδρες. Τον ίδιο και τον Παύλο Βαρδινογιάννη. Μάλιστα δεν είχε κατέβει σε όλες τις εκλογές περιφέρειες αλλά βγήκε πρώτο στα Χανιά και δεύτερο στο Ρέθυμνο. Τον Μάιο του 1978 απορροφήθηκε από τη Νέα Δημοκρατία, όπου εντάχθηκε ο Μητσοτάκης ενώ ο Βαρδινογιάννης παρέμεινε ανεξάρτητος και το 1983 προσχώρησε στο Κόμμα Φιλελευθέρων του Νικήτα Βενιζέλου, εγγονού του εθνάρχη της χώρας.
…οριακά εκτός Βουλής κόμματος: το 1993 και το 1996 η Μαρία Δαμανάκη και ο Αντώνης Σαμαράς βίωσαν ένα θρίλερ που εντέλει τους άφησε εκτός Κοινοβουλίου. Το ’93 ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου έμεινε εκτός με 202.887 ψήφους και ποσοστό 2,94% και το ‘96 η Πολιτική Άνοιξη με 199.463 και 2,95% αντίστοιχα.
…λιγότερων κομμάτων στη Βουλή: μόλις 3 το 1981! Η πόλωση της εποχής και η ραγδαία άνοδος του ΠΑΣΟΚ, με την εξάπλωση της… παπανδρεοφρένειας σε όλη τη χώρα, οδήγησε στη Βουλή μόνο το ΠΑΣΟΚ (48,07%), τη ΝΔ (35,88) και το ΚΚΕ (10,93%).
…περισσότερων κομμάτων στη Βουλή: πιθανότατα δεν θα… σπάσει ποτέ η επίδοση των β’ εκλογών του 2015, Σεπτέμβρη μήνα. Λίγες εβδομάδες μετά το δημοψήφισμα και το νέο μνημόνιο, μπήκαν στο Κοινοβούλιο οκτώ κόμματα! Ο ΣΥΡΙΖΑ με 35,46%, η Νέα Δημοκρατία με 28,09%, η Χρυσή Αυγή με 6,99%, η Δημοκρατική Συμπαράταξη (κεντρώο κόμμα με ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ και άλλες παρατάξεις) με 6,28%, το ΚΚΕ με 5,55%, το Ποτάμι με 4,09%, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες με 3,69%αλλά και η Ένωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη με 3,43%.
…μεγαλύτερης και μικρότερης αποχής: αναγκαστικά το ποσοστό είναι η κύρια μέτρηση μιας και πληθυσμιακά η χώρα έχει αλλάξει κατά πολύ ανά τις δεκαετίες. Ποσοστιαία λοιπόν το («βρώμικο» κατά μερικούς…) 1989, στις δεύτερες εκλογές, έλειψε μόνο το 19,31% της εκλογικής δεξαμενής. Έκτοτε όμως η αποχή είναι ολοένα και αυξανόμενη με αποτέλεσμα στις δεύτερες εκλογές του 2015 να φτάσει το 43,43% (!) και το 2019 παραλίγο να γίνει νέο ρεκόρ (με 42,42%).
