Στις αρχές Σεπτέμβρη του 2016 οι καναλάρχες εξήλθαν από το κτίριο της γενικής γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας ύστερα από εξαντλητικές, πολύωρες διαπραγματεύσεις για τις τέσσερις, όπως όριζε ο τότε διαγωνισμός, τηλεοπτικές άδειες. Το κράτος είχε βγει κερδισμένο κατά 246 εκατομμύρια ευρώ, ποσό… σούμας από τις προσφορές των Γιάννη Αλαφούζου για τον ΣΚΑΪ (43,6 εκατ. ευρώ), Χρήστου Καλογρίτσας (52,6 εκατ. ευρώ), Θόδωρου Κυριακού για το ΑΝΤ1 (75,9 εκατ. ευρώ) και Βαγγέλη Μαρινάκη (73,9 εκατ. ευρώ). Λίγο αργότερα ο Καλογρίτσας αποσύρθηκε και τη θέση του έλαβε ο Ιβάν Σαββίδης που είχε προσφέρει 61,5 εκατ. ευρώ με αποτέλεσμα το συνολικό ποσό να ανέβει σχεδόν στα 255 εκατ. ευρώ. Εκτός είχαν μείνει ο Δημήτρης Κοντομηνάς του Alpha με προσφορά 61 εκατ. ευρώ, η εταιρεία «Ανεξάρτητος Τηλεοπτικός Πάροχος» (συμφερόντων ομίλου Βαρδινογιάννη) με 18.000.000 ευρώ και το Star με 13 εκατ. ευρώ.
Τα εν λόγω ποσά δεν έμελλε να εισπραχθούν ποτέ από το ελληνικός κράτος καθώς, λίγες εβδομάδες αργότερα, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ως αντισυνταγματικό των διαγωνισμό.
Εκτοτε κύλησε πολύ νερό στο τηλεοπτικό… αυλάκι, με την κυβέρνηση να αποφασίζει να μην καταργήσει τον περιβόητο «νόμο Παππά» αλλά να προβεί σε νομικές διορθώσεις προκειμένου ο επόμενος να είναι καθ’ όλα νόμιμος. Πρώτη κίνηση, στις αρχές του έτους, ήταν η επαναστελέχωση του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης που είχε μείνει παντελώς εκτός της διαδικασίας: ήταν ένα από τα κύρια επιχειρήματα του ΣτΕ περί της αντισυνταγματικότητας.
Ηθελαν άδεια, μπήκαν στο ίδιο… κανάλι
Αλλαγές υπήρξαν ωστόσο και στο τηλεοπτικό status quo αναφορικά με τους επιχειρηματίες που ήθελαν να επενδύσουν τηλεοπτικά. Αρχικώς η οικογένεια Καλογρίτσα, η οποία είχε προχωρήσει στην έκδοση της κυριακάτικης εφημερίδας «Documento», αποφάσισε να αποσυρθεί τόσο από το έντυπο όσο κι από τα media γενικότερα. Και, λίγο καιρό αργότερα, η κρίση έφερε το… λουκέτο αρχικά στον ΔΟΛ του Σταύρου Ψυχάρη και εν συνεχεία στον «Πήγασο» του Φώτη Μπόμπολα, δύο εκ των πλέον ιστορικών μιντιακών συγκροτημάτων της χώρας. Και οι δύο όμιλοι μπήκαν σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης και οι τίτλοι τους δημοπρατήθηκαν. Αρχικώς ο ΔΟΛ κατέληξε στον Βαγγέλη Μαρινάκη, «πακέτο» με το 22,1% του Mega, ποσοστό μετοχών που κατείχε στο megaλο κανάλι το συγκρότημα. Και, κατόπιν, ποσοστό 19,6% που κατείχε η οικογένεια Μπόμπολα στο Mega αποκτήθηκε από τον Ιβάν Σαββίδη, με τον «Πήγασο» να απομένει με 13,1% στο κανάλι και με ερώτημα αν διατηρήσει το εν λόγω ποσοστό και στην «επόμενη ημέρα» του καναλιού ή απλά απορροφηθεί από μελλοντικές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου στην εταιρεία «Τηλέτυπος». Με τα ισχύοντα δεδομένα πάντως, η μετοχική ισορροπία στο Mega ευνοεί την πλευρά Μαρινάκη που έχει εξαιρετικές σχέσεις με την οικογένεια Βαρδινογιάννη, η οποία διατηρεί την πλειοψηφία των μετοχών.
«Σόλο» ο Σαββίδης
Και ενώ όλα έδειχναν ότι η ποδοσφαιρική κόντρα Ολυμπιακού και ΠΑΟΚ θα περνούσε, ελέω Μαρινάκη και Σαββίδη, και στο Mega, αιφνιδίως ο Σαββίδης προχώρησε στην εξαγορά του Epsilon TV από τον Φίλιππο Βρυώνη με τίμημα που έφτασε κοντά στα 15 εκατ. ευρώ. Μια αν μη τι άλλο έξυπνη επένδυση από πλευράς Σαββίδη καθώς απέκτησε εγκαίρως συχνότητα και έτοιμο κανάλι ώστε να διεκδικήσει… σόλο τηλεοπτική άδεια στον νέο διαγωνισμό. Το νέο πρόγραμμα και η νέα λογική του καναλιού θα εμφανιστούν στις οθόνες με το νέο έτος, δεν έχει αποκλειστεί μάλιστα ακόμη και η μετονομασία του ενώ δεδομένα αρκετές από τις υπάρχουσες εκπομπές που δεν θα ακολουθήσουν τη νέα ιδιοκτησία, θα μετακινηθούν στο Extra, επίσης ιδιοκτησίας Βρυώνη.
Επτά άδειες, 35 εκατ., δέκα χρόνια
Υστερα από τις προαναφερθείσες κινήσεις των Μαρινάκη και Σαββίδη, άρχιζε σταδιακά να ξεκαθαρίζει ο μελλοντικός τηλεοπτικός χάρτης της χώρας, με την κυβέρνηση να αποδέχεται δημόσια την πρόταση του (ανανεωμένου στελεχικά) ΕΣΡ περί νέου διαγωνισμού τηλεοπτικών αδειών: επτά τον αριθμό, με τιμή εκκίνησης 35 εκατ. ευρώ έκαστη. Τα 35 εκατ. επί… επτά θα δώσουν στο κράτος ποσό της τάξεως των 240 εκατ. ευρώ για τη «νομιμοποίηση», ως λένε στην κυβέρνηση, των καναλιών, και με την… υποσημείωση ότι αυτή τη φορά το ποσό δεν θα καταβληθεί εφάπαξ ή σε λίγες δόσεις αλλά σε δέκα δόσεις για δέκα χρόνια, ήτοι 3,5 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Ποσό που εκτιμάται ότι δύναται να μειώσει τις αντιδράσεις των καναλαρχών που προκάλεσαν μεγάλο επικοινωνιακό πλήγμα ένα χρόνο πριν στην κυβέρνηση αλλά και στον υπουργό Νίκο Παππά που ηγήθηκε του νομοσχεδίου και του διαγωνισμού. Το ΕΣΡ γνωστοποίησε ότι τα 35 εκατ. ευρώ και ο αριθμός «επτά» των αδειών ήταν αποφάσεις που βασίστηκαν στην αγορά καθώς και στις υφιστάμενες τεχνολογικές δυνατότητες, με τους ιδιοκτήτες των καναλιών αλλά και τους επιχειρηματίες να απαντούν κάνοντας λόγο για… μπακαλίστικη λογική και πως η κυβέρνηση έψαχνε τρόπο να φτάσει κοντά στο περσινό ποσό.
Πότε θα γίνει ο διαγωνισμός;
Ως προς το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής του νέου διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες, απαιτείται ένα χρονικό διάστημα όχι μικρό… Αρχικώς εκκρεμεί η κατάθεση νομοτεχνικών βελτιώσεων στη Βουλή από το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής και τον Νίκο Παππά. Στη συνέχεια θα δημοσιευτεί η προκήρυξη για τις άδειες που θα δίνει 45 ημέρες προθεσμία για την υποβολή των φακέλων των υποψηφίων. Και, κατόπιν, θα απαιτηθούν περισσότερες από είκοσι ημέρες για τον έλεγχο των πιστοποιητικών και την εξέταση τυχών ενστάσεων. Μετά την εξέταση και των ενστάσεων δεν μένει παρά η διενέργεια της δημοπρασίας… θεωρητικά.
Διότι πρακτικά, ήδη κατατέθηκαν οι πρώτες προσφυγές, τόσο από ΣΚΑΪ και STAR όσο κι από την Ενωση Ιδιοκτητών Τηλεοπτικών Σταθμών Εθνικής Εμβέλειας. Στις προσφυγές τίθεται θέμα αντισυνταγματικότητας τόσο των αποφάσεων (του ποσού αλλά και των αριθμού αδειών) όσο και για παραβάσεις της ελληνικής και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Στην ΕΙΤΗΣΕΕ υποστηρίζουν ότι οι υπουργικές αποφάσεις είναι αντίθετες στις αρχές του ανταγωνισμού και της ανοικτής εσωτερικής αγοράς, ότι η αδειοδότηση διενεργείται αποκλειστικά με οικονομικά κριτήρια χωρίς άλλα, κατά παράβαση των συνταγματικών επιταγών του άρθρου 14 και της Ευρωπαϊκής οδηγίας 2002/21/ΕΚ, ενώ η τιμή εκκίνησης δεν δικαιολογείται από λόγους δημοσίου συμφέροντος.
Επτά άδειες ζητούν κάτοχο…
Με τα νυν δεδομένα κι αν το τροποποιημένο νομοσχέδιο φτάσει ως τέλους, ποιοι θα είναι οι κάτοχοι των επτά τηλεοπτικών αδειών; Δεδομένα ο Γιάννης Αλαφούζος για τον ΣΚΑΪ, ο Δημήτρης Κοντομηνάς για τον Alpha και ο Θοδωρής Κυριακού για τον ΑΝΤ1 θα καταθέσουν υποψηφιότητα, ως έπραξαν και πέρυσι, όπως δεδομένα θα διεκδικήσει άδεια ο Ιβάν Σαββίδης με το Epsilon TV. Ητοι, τέσσερις «σίγουροι».
Τα ερωτήματα έχουν να κάνουν τόσο με το Mega όσο με το STAR. Στο megaλο κανάλι, παρά την παρουσία πλέον των Μαρινάκη και Σαββίδη στη μετοχική σύνθεση, δεν έχουν γίνει ακόμη οι απαραίτητες κινήσεις ώστε να καταρτιστεί ένας φάκελος υποψηφιότητας που θα εγκριθεί: δεν έχει υπάρξει συμφωνία με τις τράπεζες για τα χρέη και δεν έχουν εξοφληθεί ή ρυθμιστεί οφειλόμενα τόσο στους εργαζόμενους όσο και σε τρίτους.
Για το Star είναι ακόμη πιο περίπλοκο καθώς η πλευρά Βαρδινογιάννη περιμένει νεότερα αναφορικά με τον διαγωνισμό για θεματικά, και όχι ενημερωτικά, κανάλια. Διαγωνισμό όπου θα μετάσχει, αν φυσικά προκηρυχθεί, και το Μακεδονία TV (συμφερόντων ΑΝΤ1).
Ακόμη όμως κι αν θεωρήσουμε ότι MEGA και STAR εντέλει θα προσέλθουν κανονικά στον διαγωνισμό, η σούμα βγάζει… έξι υποψηφιότητες. Και ο διαγωνισμός προσφέρει επτά… Θα είναι όντως τόσοι; Συν τω χρόνω θα αποδειχθεί…
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Down Town» τον Νοέμβριο του 2018
