Η Αθήνα έχει το δικό της… clasico εδώ και 95 χρόνια. Ο Παναθηναϊκός Αθλητικός Ομιλος ιδρύθηκε το 1908 μετά τη διάσπαση του Πανελληνίου Γυμναστικού Συλλόγου (επειδή καταργήθηκε το τμήμα ποδοσφαίρου), αρχικώς ονομαζόταν Ποδοσφαιρικός Αθλητικός Ομιλος και το 1922 απέκτησε τη σημερινή του ονομασία.
Το (έμβλημά του) τριφύλλι συμβολίζει την ισορροπία ανάμεσα σε πνεύμα, νου και σώμα, καθώς και την καλοτυχία. Η Αθλητική Ενωση Κωνσταντινουπόλεως «γεννήθηκε» το 1924 με τα 40 ιδρυτικά μέλη της να κατάγονται από την Πόλη. Το κίτρινο επιλέχθηκε για την ελπίδα των ξεριζωμένων προσφύγων επιστροφής στις μικρασιάτικες πατρίδες τους και το μαύρο τον πόνο της γενιάς που αναγκάστηκε να πάρει το δρόμο της προσφυγιάς, ενώ ο δικέφαλος αετός συνδέεται με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και τη δυναστεία των Παλαιολόγων.
Αν και υπάρχουν πολλές αναφορές για τον πρώτο αγώνα που έδωσε η ΑΕΚ στην ιστορία της, επικρατέστερη εκδοχή είναι το φιλικό με αντίπαλο τον Αίαντα Αθηνών, στις 30 Νοεμβρίου 1924 και μάλιστα στο γήπεδο του… Παναθηναϊκού, στη Λεωφόρο, που ήταν τότε μεγαλύτερο της Ελλάδας και μπορούσε να φιλοξενήσει 6.000 θεατές. Αλλη μια σύμπτωση αφορά τον αντίστοιχο πρώτο αγώνα του Παναθηναϊκού στη Θεσσαλονίκη, ο οποίος έλαβε χώρα στα τέλη του 1926 με το «τριφύλλι» να νικά 2-0 την… ΑΕΚ Θεσσαλονίκης (μετέπειτα ΠΑΟΚ!).
Το ΑΕΚ – Παναθηναϊκός, ή Παναθηναϊκός – ΑΕΚ αν προτιμάτε, αποτελεί ένα… ζευγάρι που έχει συνδεθεί με όλα εκείνα τα στοιχεία που προσδίδουν σε μια αναμέτρηση το χαρακτήρα του «ντέρμπι».
Αφενός η γεωγραφική εγγύτητα, μιας και οι ιστορικές έδρες τους απέχουν μόλις 10 χιλιόμετρα (από τη Νέα Φιλαδέλφεια στους Αμπελόκηπους) και αφετέρου η… καταγωγή: γέννημα – θρέμμα της Κωνσταντινούπολης η «Ενωση» με Μικρασιάτες πρόσφυγες να είναι οι πρώτοι της οπαδοί, παλαιοελλαδίτες στην πλειονότητά τους η αρχική βάση οπαδών του «τριφυλλιού». Ευλόγως η ΑΕΚ εξελίχθηκε σε ομάδα κατά βάση των λαϊκών στρωμάτων και ο ΠΑΟ εκπρόσωπος της αθηναϊκής αστικής τάξης. Στη σημερινή εποχή βέβαια οι διαφορές αυτές έχουν αμβλυνθεί, με τα δύο σωματεία να απολαμβάνουν συμπάθειες λίγο-πολύ σε όλα τα κοινωνικά σύνολα και υποσύνολα.
Ισοβαθμίες και μπαράζ
Το πρώτο μεταξύ τους παιχνίδι σε επίπεδο Α’ Εθνικής έλαβε χώρα στις 9 Μαρτίου 1960 στη Νέα Φιλαδέλφεια, με την ΑΕΚ να νικά 1-0 με γκολ του Νεστορίδη στο 37’. Στο τέλος εκείνης της σεζόν οι δύο ομάδες ισοβάθμησαν στην πρώτη θέση, με τον Παναθηναϊκό να αναδεικνύεται πρωταθλητής επικρατώντας της «Ενωσης» 2-1 σε αγώνα μπαράζ που έγινε στο (παλιό) «Γ. Καραϊσκάκης» στις 31 Ιουλίου 1960. Η πρώτη εκτός έδρας νίκη του ΠΑΟ σημειώθηκε στις 28 Μαρτίου 1962 με 3-2 και οι «πράσινοι» του Αγγλου Χάρι Γκέιμ πανηγύρισαν στο τέλος το τρίτο συνεχόμενό τους πρωτάθλημα.
Στις 23 Ιουνίου 1963, έχοντας εκ νέου ισοβαθμήσει στην κορυφή, αναμετρήθηκαν σε νέο μπαράζ, στο «Νίκος Γκούμας» αυτή τη φορά. Αναδείχθηκαν ισόπαλες με 3-3, με την «Ενωση» όμως να πανηγυρίζει το πρώτο της πρωτάθλημα στην Α’ Εθνική ελέω της συνολικότερης καλύτερης διαφοράς τερμάτων.
Η πιο μεγάλη σε έκταση νίκη της ΑΕΚ στην φυσική της έδρα σημειώθηκε στις 3 Απριλίου 1983 με 4-1 με χατ-τρικ του Θωμά Μαύρου. Τότε μάλιστα οι «πράσινοι» τερμάτισαν στην 6η θέση, τη χειρότερη στην ιστορία που επανέλαβαν το αντίστοιχη 2012 13. Η αντίστοιχη μεγαλύτερη σε έκταση νίκη του ΠΑΟ στην έδρα της ΑΕΚ ήρθε στις 18 Φεβρουαρίου 2007, Κυριακή της αποκριάς, με 4-1 με τον Βίκτορ Μουνιόθ στον πάγκο και γκολ των Γκούμα, Νίνη, Σαλπιγγίδη και Ιβανσιτς.
Δημοσιεύτηκε στο «Scripta manent» της «Sportday» στις 9/3/2019
