H Βαντούζ μετέχει στο πρωτάθλημα Ελβετίας αλλά στα Κύπελλα Ευρώπης εκπροσωπεί το Λίχτενσταϊν. Δεν είναι όμως η μόνη που αλλού παίζει και αλλού… ανήκει.
Αυτό που ελάχιστοι γνωρίζουν είναι πως το 1932-33 μετείχε και στο, σε νηπιακό επίπεδο ακόμη, πρωτάθλημα της Αυστρίας. Εκτοτε μετέχει αδιαλείπτως στο ελβετικό και μάλιστα πληρώνει και τέλος στην ομοσπονδία της χώρας, κάτι που ακολούθησαν κι άλλες ομάδες του Λίχτενσταϊν όπως η Μπάλτζερς, η Εσεν Μαουρέν και η Τρίζεν.
Κυριότερο παράδειγμα βέβαια η Μονακό, που δεν εδρεύει στη Γαλλία αλλά στο πριγκιπάτο του Μονακό το οποίο όμως δεν έχει καν αναγνωρισμένη εθνική ομάδα, ούτε εγχώριο πρωτάθλημα.
Εκτός Κυπέλλων Ευρώπης, αρκετές φορές είδαμε ομάδες να μετέχουν σε πρωταθλήματα γειτονικών τους χωρών. Οι αγγλικές Μπέργουικ Ρέιντζερς (2015-16), Τουίντμουθ (2016) έπαιξαν σε σκωτσέζικα πρωταθλήματα και οι σκωτσέζικες Γκρέτνα (2002-08) και Ανναν Αθλέτικ (1952-1977) στα αντίστοιχα αγγλικά.
Πιο κοινό όμως είναι ουαλικές ομάδες να μετέχουν στις αγγλικές κατηγορίες, με τις Κάρντιφ και Σουόνσι να φτάνουν έως και την Premier League ενώ το ίδιο όνειρο έχουν η Νιούπορτ, η Ρέξαμ, η Κόλγουιν Μπέιτ και η Μέθιρ. Υπήρξαν και αγγλικές στα ουαλικά πρωταθλήματα όπως η Νιούκαστλ AFC, η Μπάκνελ, η Τρεφόνεν και η Μόρντα Γιουνάιτεντ. Κυριότερη βέβαια η ομάδα ονόματι Δε Νιου Σεντς, που προέκυψε το 2003 από τη συγχώνευση της ομάδας του ουαλικού χωριού Λάνσανφρεϊντ και της ομάδας της αγγλικής πόλης Οσβεστρι: τις χωρίζουν μονάχα 13 μίλια! Πλέον η TNS θεωρείται ουαλική ομάδα αν και η έδρα της, το «Παρκ Χολ», είναι στο Οσβεστρι!
To πλέον παγκόσμιο παράδοξο είναι της Τσέστερ καθώς η έδρα της, το «Ντέβα Στέιντιουμ» (φωτό), είναι ακριβώς στα σύνορα: ο αγωνιστικός χώρος είναι επί ουαλικού εδάφους και τα γραφεία αλλά και το πάρκινγκ επί αγγλικού! Η Τσέστερ μετέχει στα αγγλικά πρωταθλήματα αλλά και σε ορισμένες, άσημες ουαλικές διοργανώσεις όπως το Peter Swales Shield.
Αρκετά πιο γνωστή είναι πάντως η ιστορία της Ντέρι. Ο σύλλογος αποβλήθηκε από το πρωτάθλημα της Βόρειας Ιρλανδίας μετά την αιματηρή σύγκρουση του 1972, έμεινε 13 χρόνια ανενεργός κι από το 1985 μετέχει στο αντίστοιχο της Ιρλανδίας αλλά εξακολουθεί να εδρεύει στο Λόντοντερι της Βόρειας Ιρλανδίας ενώ έχει κατακτήσει πρωταθλήματα και στις δύο χώρες (!).
Αλλο ένα βρετανικό παράδοξο είναι η Γκουέρνσι, ομάδα των Αγγλονορμανδικών Νήσων που βρίσκονται στη Μάγχη, πλησιέστερα στη Γαλλία. Ωστόσο δεν ανήκουν ούτε στους Γάλλους ούτε στους Αγγλους, είναι δύο ξεχωριστά Βαϊλάτα ως υπολείμματα του Δουκάτου της Νορμανδίας, με πληθυσμό περίπου 169.000 κατοίκων. Και τα δύο Βαϊλάτα διοικούνται ξεχωριστά από τα τέλη του 13ου αιώνα. Η Γκουέρνσι ιδρύθηκε το 2011 και μετέχει στα αγγλικά πρωταθλήματα.
Κριμαϊκό μπέρδεμα
Και εκτός Βρετανίας υπάρχουν αρκετές… Βαντούζ. Η Ανδόρα έχει εθνική ομάδα αλλά ο ομώνυμος σύλλογος αγωνίζεται στα ισπανικά πρωταθλήματα. Η γερμανική Μπούσινγκεν αγωνίζεται στα ελβετικά (σ.σ. η πόλη αποτελεί ενκλάβιο της Ελβετίας), όπως και η ιταλική Καμπιονέζε, αντίθετα η ελβετική Κιάσο είχε δοκιμάζει παλιότερα την τύχη της στην ιταλική λίγκα, όπως και η αυστριακή Κλάινβαλσερταλ που έπαιξε για μια σεζόν στη Γερμανία (2016-17). Καμιά δεκαριά κοσοβάρικες ομάδες, με πιο γνωστές την Τρέπτσα (σ.σ. πρώην Ρούνταρ), την Ιμπαρ Λεπόσαβιτς και τη Μόσα Μπάνιε, αρνήθηκαν την απόσχιση και παίζουν στις σέρβικες λίγκες. Οι δε Γιουβένες και Σαν Μαρίνο Κάλτσιο είναι ομάδες του Σαν Μαρίνο αλλά συχνά μετέχουν στα ιταλικά πρωταθλήματα.
Στη λίστα οι φινλανδικές Φραμ (1999-2011), Εκερο (2005-09), Οστερνασκαμρατέρνα (2004-07), Σταρτ (2004) στη Σουηδία όπως συνεχίζουν η Λέμλαντ και η Χάμαρλαντς. Και οι έξι εδρεύουν στα νησιά Ολαντ, μια μια αυτόνομη, αποστρατιωτικοποιημένη, σουηδόγλωσση περιφέρεια που ανήκει στην Φινλανδία.
Μπερδεμένη είναι η κατάσταση των ομάδων της Σεβαστούπολης, της Σιμφερόπολης (πρώην Ταβρίγια) και της Γιάλτας, ομάδων που ήταν ουκρανικές μέχρι η Κριμαία να καταλήξει στη Ρωσία, με τα γνωστά γεγονότα, ωστόσο δεν αναγνωρίστηκε από την UEFA η συμμετοχή τους. Το 2015 οργανώθηκε μάλιστα πρωτάθλημα Κριμαίας αλλά δεν συνεχίστηκε.
Φυσικά, ας μην ξεχνάμε τις κυπριακές ομάδες (Ολυμπιακός Λευκωσίας, ΑΕΛ, ΕΠΑΛ, Ομόνοια και ΑΠΟΕΛ) που έπαιξαν στην Α’ Εθνική την περίοδο 1967-74.
Εκτός ευρωπαϊκής ηπείρου, υπάρχουν αρκετά παραδείγματα ομάδων σε διάφορα σπορ, που δεν ανήκουν στις ΗΠΑ αλλά παίζουν στα αμερικάνικα πρωταθλήματα. Το Τορόντο, το Βανκούβερ και το Μόντρεαλ, που αγωνίζονται στη MLS, είναι δύο πρόχειρα παραδείγματα και οι τρεις βέβαια δεν εκπροσωπούν τις ΗΠΑ στο Champions League της ηπείρου αλλά τον Καναδά. Ανάλογη… πορεία κάνουν, σε χαμηλότερες κατηγορίες, και η Χόγκς από τις νήσους Μπερμούντα αλλά και ορισμένες μεξικάνικες ομάδες όπως η Μοντερέι Φιούρι και η Τόρος Μέξικο, αλλά και οι Αϊλάντερς από το Πουέρτο Ρίκο!
Δημοσιεύτηκε στο «Scripta manent» της «Sportday» στις 2/8/2018
