«Ζήτω η Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ρουμανίας», ήταν τα τελευταία λόγια του. Ο Νικολάε Τσαουσέσκου, μαζί με τη σύζυγό του Ελενα, εκτελέστηκαν σαν σήμερα, ανήμερα των Χριστουγέννων του 1989.
Μια ημέρα που… γιορτάζεται πλέον στη χώρα των Καρπαθίων, ανεπίσημα, ωσάν την απελευθέρωσή της. Και όντως, τέτοια ήταν.
Ο δικτάτορας είχε καθαιρεθεί μερικά 24ωρα νωρίτερα συμπληρώνοντας 22 χρόνια στην εξουσία και σε μια συνοπτική δίκη κρίθηκε ένοχος (όπως και η από το 1946 σύζυγός του, Ελενα Πετρέσκου) για «γενοκτονία, καταπάτηση δημόσιας περιουσίας και καταστροφή της εθνικής οικονομίας». Το ’65 διαδέχθηκε τον Γκεόργκε Γκεοργκίου Ντέι μετά τον θάνατό του, αρχικά ήταν δημοφιλής καθώς συχνά διαφωνούσε με τη «γραμμή» της ΕΣΣΔ (π.χ. δεν συμμετείχε στην εισβολή στην Τσεχοσλοβακία το ’68) αλλά το ’74 προσέθεσε στους τίτλους του και το «πρόεδρος της Ρουμανίας» με… ισόβια θητεία. Εκτοτε η τοπική Σεκιουριτάτε μιμήθηκε τις τακτικές της KGB και η Ρουμανία μετετράπη σε μια χώρα τρομοκρατίας, βιαιοπραγίας, φυλακίσεων και ό,τι άλλο χαρακτήριζε τις φίλα προσκείμενες στον σοβιετισμό χώρες.
Η πτώση του άρχισε παράλληλα με των άλλων κομμουνιστικών καθεστώτων πέριξ της Σοβιετικής Ενωσης, η οποία ήταν ανήμπορη να αντιδράσει και το σοσιαλιστικό μοντέλο του Μιχαΐλ Γκορμπατσόφ επέτρεψε στα «δέσμια» κράτη να απελευθερωθούν από τον ζυγό που κρατούσε από την εποχή του Στάλιν. Ο ξεσηκωμός στη Ρουμανία ήταν άνευ προηγουμένου, με αρχή από την «επανάσταση της Τιμισοάρα» που οδήγησε σε πανεθνική εξέγερση ενώ οι Τσαουσέσκου, που φυγαδεύτηκαν στο Τιργκόβιστε, εντοπίστηκαν, συνελήφθησαν, δικάστηκαν, καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν.
Η κακοποίηση της Κομανέτσι
Οπως όλα τα ανάλογα καθεστώτα, και αυτό του Τσαουσέσκου εκμεταλλεύτηκε τον αθλητισμό προς «άρτον και θέαμα». Γνωστή ήταν η σχέση της Νάντια Κομανέτσι με τον γιο του δικτάτορα ο οποίος είχε διώξει τον προπονητή και μέντορά της, Μπέλα Κάρολι, που όμως είχε τη φήμη του αντικαθεστωτικού. Ο Κάρολι το ’81 διέφυγε στις ΗΠΑ ζητώντας πολιτικό άσυλο και το ίδιο έπραξε και η Κομανέτσι λίγο πριν την πτώση του Τσαουσέσκου, αργότερα έγινε γνωστό ότι ο Νίκο Τσαουσέσκου την κακοποιούσε συστηματικά.
Εκαναν ό,τι ήθελαν
Από την ημέρα της ίδρυσής της η Στεάουα άνηκε στον στρατό και ελεγχόταν απόλυτα από τους Τσαουσέσκου, τον Νικολάε και τον άλλο γιο (λένε ότι ήταν νόθος) Βαλεντίν. Συχνά ο στρατός απαιτούσε το δανεισμό ή τη μεταγραφή καλών ποδοσφαιριστών στη Στεάουα, χωρίς τη συγκατάθεση των συλλόγων τους: όπερ και εγένετο. Τοιουτοτρόπως φόρεσαν τη φανέλα της ο ρουμάνικος «μύθος» Γκεόργκε Χάτζι της Σπορτούλ Στουντέντετς, ο Γκεόργκι Ποπέσκου της Ουνιβερσιτάτεα Κραϊόβα και άλλοι…
Επί ημερών Τσαουσέσκου η άσημη επαρχιακή ομάδα Σκορνιτσέτι ανέβηκε τρεις κατηγορίες σε ισάριθμα έτη και η τελευταία άνοδος επιτεύχθηκε σε ματς που ήθελε νίκη με… 9 γκολ διαφορά: επικράτησε 18-0 της Ιλεκτροντούλ και η ισόβαθμή της Μορένι νικούσε… 9-0. Το δε αήττητο σερί της Στεάουα που είναι σε ρεκόρ Γκίνες, των 104 αγώνων, ουδόλως περιέργως σταμάτησε με την πτώση του καθεστώτος…
Η δε Ντινάμο του Βουκουρεστίου ήταν η ομάδα της μυστικής αστυνομίας «Σεκιουριτάτε» και συχνά έβλεπε τη Στεάουα να παίρνει τίτλους χάρη στα σφυρίγματα ή, ακόμη, και σε τελικό Κυπέλλου (το 1988) επειδή με απόφαση του Βαλεντίν, μέτρησε (μετά από 24 ώρες!) γκολ που είχε ακυρωθεί και το ματς είχε διακοπεί λίγο πριν τη λήξη ελέω επεισοδίων…
Δημοσιεύτηκε στο «Scripta manent» της «Sportday» στις 25/12/2018
