Η γυναίκα σήμερα, εν έτει 2020, δεν είναι το περιβόητο ασθενές φύλο. Ο εκσυγχρονισμός της κοινωνίας με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και της παγκόσμιας κοινωνικοποίησης, δεν επιτρέπει διαχωρισμούς και διαφορές. Και σωστά, δεν υπάρχουν, ως λάμβαναν χώρα πριν 30-40 χρόνια. Τότε που κυβέρνησε με πυγμή την Αγγλία η Μάργκαρετ Θάτσερ. Κι όμως, ειρήσθω εν παρόδω, σήμερα (2020) ξαναλέω, διαβάζεις ότι ο Γιάννης Πρετεντέρης κάλεσε τη Φώφη Γεννηματά να πάει στο κομμωτήριο ή ο Δημήτρης Καμπουράκης ρωτάει επιτυχούσα, με άριστα, μαθήτρια, τι βαθμό πήρε στα… οικοκυρικά. Για τον Θεό δηλαδή.
Η Θάτσερ ήταν ο… Ζοσέ Μουρίνιο της πολιτικής, για την εποχή: είτε τη λάτρευες είτε τη μισούσες, δεν υπήρχε μέση λύση. Γεννημένη το 1925 ήταν αρχηγός του κόμματος των Συντηρητικών στην Αγγλία από το 1975 ως το 1990 και πρωθυπουργός από το 1979 ως την αποχώρησή της: ήταν η πρώτη γυναίκα που κατέλαβε αυτές τις δύο θέσεις. Το δε 1975, ως αρχηγός της αντιπολίτευσης, εναντίον της ιμπεριαλιστικής πολιτικής της Σοβιετικής Ένωσης και το όργανο του ΚΚΣΕ, η εφημερίδα «Krasnaya Zvezda», της απέδωσε το παρατσούκλι «Σιδηρά Κυρία», το οποίο τη συνόδεψε σε όλη την πολιτική της καριέρα.
Το ΔΝΤ, η σωσμένη οικονομία και οι απεργίες
Η Θάτσερ νίκησε στις εκλογές του ’79 ύστερα από μεγάλη οικονομική κρίση, μειώσεις μισθών και πολλές απεργίες στις μεταφορές και στο δημόσιο, απόρροια της πολιτικής των Εργατικών του Τζέιμς Κάλαχαν, οι οποίοι μάλιστα από το 1976 είχαν προσφύγει στο… ΔΝΤ για δάνειο 3 δισ. δολαρίων. Κάτι ταπεινωτικό για κάθε Αγγλο…
Η Μάργκαρετ Θάτσερ έγινε πρωθυπουργός στις 4 Μαΐου 1979, με στόχο την αναστροφή της πτωτικής πορείας της οικονομίας και την ανάδειξη του ρόλου της Μεγάλης Βρετανίας στη διεθνή σκηνή, ο οποίος έδινε την εντύπωση ότι συνεχώς έφθινε, από την εποχή της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Ιδεολογικά βρισκόταν πολύ κοντά με τον Ρόναλντ Ρίγκαν, ο οποίος το 1980 εξελέγη πρόεδρος των ΗΠΑ και εφάρμοσαν τις νεοφιλελεύθερες οικονομικές συνταγές του οικονομολόγου Μίλτον Φρίντμαν – διδάγματα τα οποία είχε ακολουθήσει μόνο ο δικτάτορας της Χιλής και μετέπειτα φίλος της Θάτσερ, Αουγούστο Πινοσέτ.
Οικονομικά η Θάτσερ πέτυχε: κατήργησε τους οικονομικούς και συναλλαγματικούς περιορισμούς, μείωσε τον πληθωρισμό από το 20% στο 8,6% μέσα σε τρία χρόνια (!), προτίμησε την έμμεση φορολογία, έναντι της φορολογίας εισοδήματος αλλά, παράλληλα, ως το 1983 οι άνεργοι είχαν από 2 εκατ. γίνει 3,6 εκατ., εξ ου και πολέμησε τα συνδικάτα απαγορεύοντας τις διαδηλώσεις εκτός εργασιακού χώρου. Η Μεγάλη Βρετανία γλίτωνε τη χρεοκοπία αλλά οι κοινωνικές εντάσεις αυξάνονταν: σε Λονδίνο, Μπέρμιγχαμ, Λίβερπουλ και Μάντσεστερ η αστυνομία κατέστειλε τις διαδηλώσεις.
Η πατριωτική έξαρση και ο IRA
Επικοινωνιακά, δε, η Θάτσερ βγήκε νικήτρια το 1982 όταν η δικτατορική κυβέρνηση της Αργεντινής εισέβαλε στα Νησιά Φώκλαντ, τα οποία αποτελούσαν έδαφος της Μεγάλης Βρετανίας, επί του οποίου όμως η Αργεντινή ήγειρε αξιώσεις ήδη από το 1830. Απόρροια της επιτυχίας, η πατριωτική έξαρση στο Νησί και, παράλληλα με την οικονομική ανάπτυξη που παρατηρήθηκε στις αρχές του 1983, τη δημοτικότητα της κυβέρνησης Θάτσερ ανέβηκε την ώρα που οι Εργατικοί ήταν διχασμένοι. Η Θάτσερ επανεξελέγη με 42,4% το 1983 και θέλησε να εφαρμόσει τις νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις ενάντια στις εργατικές ενώσεις, να ιδιωτικοποιήσει τα κερδοφόρα ορυχεία και να κλείσει τα ζημιογόνα.
Η απεργία των ανθρακωρύχων το ’84 διήρκησε ένα χρόνο ούσα επιζήμια για τη βρετανική οικονομία (χάθηκαν 1,4 δισ. λίρες) και έληξε με χρήση βίας. Η ήττα του συνδικαλιστικού κινήματος των ανθρακωρύχων, ενίσχυσε τη Θάτσερ και άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για τις ιδιωτικοποιήσεις πάρα πολλών δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, για τη δραστική περικοπή των δημοσίων δαπανών, τη δραματική συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας κλπ. Σημειωτέον, δε, ότι στην απεργία και η εργατοπόλη του Λίβερπουλ στήριξε το Νιούκαστλ (άλλος ένας λόγος της αντιπαράθεσης). Η ίδια στις 12 Οκτωβρίου 1984 από τύχη γλίτωσε καθώς ο IRA επιτέθηκε στο ξενοδοχείο όπου διέμενε κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του κόμματός της στο Μπράιτον, σκοτώθηκαν πέντε άτομα και τραυματίστηκαν πολλά άλλα. Η «σιδηρά κυρία» σε μια επίδειξη ψυχραιμίας, δεν άλλαξε καθόλου το πρόγραμμά της και την άλλη μέρα εκφώνησε κανονικά την προγραμματισμένη της ομιλία στο συνέδριο.
Η κυβέρνηση στη δεύτερη 4ετία της Θάτσερ αποκόμισε από τις αποκρατικοποιήσεις 29 δισ. λίρες και άλλα 18 από τις πωλήσεις κοινοτικών κατοικιών και η Αγγλία επανήλθε σε ρυθμούς δυναμικής οικονομικής ανάπτυξης. Τα αντιλαϊκά μέτρα όμως της κόστιζαν διαρκώς σε δημοτικότητα καίτοι η χώρα έβγαινε από το τέλμα. Το 1987 η Θάτσερ εξελέγη για τρίτη φορά και την ίδια χρονιά άρχισε να αντιστέκεται σθεναρά στη διαφαινόμενη συγκεντροποίηση της λήψης αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση: η ίδια υποστήριζε ότι ο ρόλος της ΕΕ έπρεπε να περιοριστεί στη διασφάλιση του ελεύθερου εμπορίου και του ανόθευτου ανταγωνισμού. Δικαιώθηκε, ως βλέπετε, τρεις δεκαετίες μετά…
Εννοείται πως οι αποκρατικοποιήσεις συνεχίστηκαν: British Steel, British Petroleum, Rover Group, Rolls Royce και οι εταιρίες ύδρευσης (Regional Water Authorities, RWAs) ιδιωτικοποιήθηκαν, ο πληθωρισμός έφτασε σε ιστορικό χαμηλό (4,7%) και η ανεργία άρχισε σταδιακά να αποκλιμακώνεται: το 1987 το 68% των Βρετανών είχαν δικό τους σπίτι ενώ το ΑΕΠ του Ηνωμένου Βασιλείου αυξήθηκε κατά 26,8% την περίοδο 1979-89, παραπάνω δηλαδή από τον μέσο όρο της, τότε, ΕΟΚ (24,3%).
Το (πολιτικό και όχι μόνο) τέλος
Ωστόσο η ανάπτυξη άρχισε να επιβραδύνεται στα τέλη των 80s, η παραγωγή πετρελαίου άρχισε να μειώνεται και η εφαρμογή του φόρου κοινοτήτων της κόστισε: τι είδους φόρος; Αντί για τα ακίνητα, φορολογούταν κάθε φυσικό πρόσωπο ανεξάρτητα από την αξία της κατοικίας. Απόρροια τούτου, το 1990 το Λονδίνο γνώρισε τις μεγαλύτερες ταραχές που είδαν πολλές γενιές στο κέντρο του, εξαιτίας του απεχθούς φορολογικού σχεδίου της και στις 22 Νοεμβρίου η Θάτσερ πέρασε για τελευταία φορά το κατώφλι του Μπάκιγχαμ ως πρωθυπουργός της χώρας.
Την ίδια ημέρα ζήτησε από τη βασίλισσα Ελισάβετ να πολεμήσει με σφοδρότητα την επικείμενη επανένωση της Γερμανίας (κάτι που η… Λίζα δεν έπραξε). Η Θάτσερ ηττήθηκε στις εσωκομματικές εκλογές, μη μπαίνοντας καν στον δεύτερο γύρο, νέος αρχηγός αναδείχθηκε ο Τζον Μέιτζορ και παρέμεινε βουλευτής ως τις εκλογές του ‘92. Μετά την παραίτησή της, δημοσκόπηση έδειξε ότι το 52% των ερωτηθέντων θεωρούσε ότι «έκανε καλό στη χώρα», ενώ το 48% διαφωνούσε.
Μετά την απόσυρσή της από την πολιτική, η Θάτσερ έλαβε τον τιμητικό τίτλο της Βαρώνης από τη βασίλισσα Ελισάβετ, ο οποίος της εξασφάλισε δια βίου συμμετοχή στη Βουλή των Λόρδων. Από το 2002 άρχισαν τα προβλήματα υγείας με μικρά εγκεφαλικά επεισόδια που προκάλεσαν ζημιά στη μνήμη της και έκτοτε εμφανιζόταν σπάνια δημόσια, με τελευταία φορά ένα τσάι που ήπιε με τον πρωθυπουργό Γκόρντον Μπράουν στο νούμερο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ 13 Σεπτεμβρίου 2007. Πέθανε στις 8 Απριλίου 2013 στo Λονδίνο.
Η Θάτσερ, ο Ανδρέας και οι απίστευτες ατάκες
Τα χρόνια εκείνα η Θάτσερ ήταν, περίπου, ό,τι είναι σήμερα η Άνγκελα Μέρκελ. Με μια διαφορά. Η Βρετανίδα πρωθυπουργός είχε απέναντί της τον Ανδρέα Παπανδρέου και όχι χειραγωγημένες κυβερνήσεις. Η Θάτσερ σχεδόν μισούσε τον Ανδρέα, αφενός επειδή ήταν αντίθετοι πολιτικά, αφετέρου διότι η Ελλάδα διατηρούσε καλές σχέσεις με τις αραβικές χώρες. Και σε μία σύνοδο κορυφής των ηγετών της –τότε- ΕΟΚ, η κόντρα ανάμεσα τους ξεπέρασε όλα τα όρια.
Λέγεται, από αυτήκοους μάρτυρες της εποχής, ότι ο Ανδρέας της είπε σε άπταιστα ελληνικά «Κυρία μου, μας έχετε σπάσει τα @ρχ!δ!α» προκαλώντας το μειδίαμα των άλλων ηγετών και την οργή της ίδιας, καθώς μεταφράστηκε επί λέξει! Αργότερα, όταν η Μεγάλη Βρετανία ανέλαβε την προεδρία της ΕΟΚ και η Θάτσερ έκανε περιοδεία σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, μόνο στην Αθήνα δεν εμφανίστηκε.
Καθότι η επιλογή αποτέλεσε σκάνδαλο, στη σύνοδο κορυφής που ακολούθησε ζήτησε από τον Ανδρέα να πάρουν μαζί το πρωινό στο ξενοδοχείο όπου διέμενε έμεναν όλοι οι ηγέτες. Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ συμφώνησε αλλά ήταν γνωστό ότι αργούσε να ξυπνήσει, ουδείς τόλμησε να τον ενοχλήσει και, αντί για 08:30, εμφανίστηκε στις 09:20! Μίλησαν λίγο και, αποχωρώντας λέγεται ότι ο Παπανδρέου ρώτησε πονηρά τον τότε υπουργό των Εξωτερικών, Γιάννη Χαραλαμπόπουλο (με το αξέχαστο ΠΑΣΟΚικό του μουστάκι): «Γιάννη, την έπαιρνες αυτή;» και η ελληνική αποστολή έσκασε στα γέλια! Αντίστοιχο ερώτημα του «έμπαινες;» της εποχής…
Πέρα από όλα αυτά, οι σχέσεις τους εξομαλύνθηκαν σταδιακά χάρη σε άλλες πολιτικές μορφές της εποχής όμως ο Φρανσουά Μιτεράν και ο Χέλμουτ Κολ. Ενδεικτική της εν λόγω μεταστροφής, η σύνοδος της ΕΟΚ στο κάστρο της Ρόδου το 1988 με την Ελλάδα στην προεδρία της ΕΟΚ κι ενώ αυξανόταν η κρίση με την υπό διάλυση ΕΣΣΔ. Ο Παπανδρέου πήρε πρωτοβουλίες για τον διεθνή ρόλο της κοινότητας αλλά και το σοβιετική ζήτημα και η Θάτσερ, αργότερα, του απέστειλε προσωπική επιστολή εκφράζοντας τον θαυμασμό της.
Υπάρχει κι άλλο ένα θρυλικό περιστατικό: στις 3 Δεκεμβρίου 1984 οι Ευρωπαίοι ηγέτες συναντώνται στο Δουβλίνο, στο πλαίσιο των εργασιών συνόδου κορυφής της ΕΟΚ. Ο Παπανδρέου κάθεται δίπλα στη «σιδηρά κυρία» και η οποία, κάποια στιγμή, αντικρίζει το… μυθικό μικρό καφέ τσαντάκι, που ο Ανδρέας είχε πάντα μαζί του. τον ρωτά, ευγενικά, τι έχει μέσα (σκεπτόμενη ότι ίσως είχε κρυμμένο κάποιο… μαγνητόφωνο για να καταγράφει τις συνομιλίες τους). Ο Ανδρέας, ευθαρσώς, την κάλεσε να το ανοίξει να το δει, η Θάτσερ δεν έχασε χρόνο και τι αντίκρισε; Τα… σύνεργα για ένα από τα μεγάλα πάθη του: το κάπνισμα. Δύο τσιμπούκια (αγγλικής κατασκευής μάλιστα), πάνω στα οποία ήταν σκαλισμένο σε χρυσό το μονόγραμμά του, τον αναπτήρα του και τον καπνό μάρκας Erinmore.
Γιατί οι οπαδοί της Λίβερπουλ βρίζουν τη Θάτσερ
Υστερα από 1.500 λέξεις… θατσερισμού, ιδού η αφορμή (για το σημερινό άρθρο): σαν σήμερα το 1985 έλαβε χώρα τραγωδία του «Χέιζελ» των Βρυξελλών, πριν από την έναρξη του τελικού του Κυπέλλου Πρωταθλητριών ανάμεσα σε Γιουβέντους και Λίβερπουλ. Ένα ματς που άλλαξε για πάντα το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Ο απολογισμός των επεισοδίων ήταν θλιβερός: 39 νεκροί, κυρίως Ιταλοί (από την κατάρρευση ενός τοίχου στην κερκίδα) και 600 τραυματίες. Κατόπιν η UEFA απέκλεισε τις αγγλικές ομάδες (τις ξαναδέχτηκε τελικά το 1990 – και τη Λίβερπουλ το 1991) και το παράδοξο είναι ότι ο τελικός διεξήχθη κανονικά ώστε «να αποφευχθεί περαιτέρω βία» (αν είναι δυνατόν…), με τη Γιουβέντους να επικρατεί 1-0 χάρη σε γκολ του Πλατινί με (ανύπαρκτο) πέναλτι…
Μύθος ή όχι, η συμβολή της Θάτσερ στην πάταξη του χουλιγκανισμού ίσως να είναι και μία από τις πιο δραστικές παρεμβάσεις μίας εν γένει αμφιλεγόμενης πολιτικής προσωπικότητας. Ακόμα και αν αυτή η απόφαση πάρθηκε μετά από δύο δυσάρεστα γεγονότα: «Θα περάσουμε ξανά τη θάλασσα για να παίξουμε σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις, μόνο αν και όταν τελειώσουμε με αυτό το πρόβλημα» έλεγε μετά το «Χέιζελ» η Θάτσερ, με τον χουλιγκανισμό στην Αγγλία να είναι στα… κόκκινα τη δεκαετία του ’80, απόρροια και της κόντρας της θατσερικής κυβέρνησης με τα συνδικάτα. Απόρροια τούτου η τιμωρία των αγγλικών ομάδων από την UEFA με τη συναίνεση της κυβέρνησης Θάτσερ – και όχι το αντίθετο. Βέβαια η Θάτσερ ήταν αυτή που παρότρυνε την ευρωπαϊκή ομοσπονδία να εξαντλήσει την αυστηρότητα στην ποινή της, κάτι που επέφερε τον αποκλεισμό.
Εντός συνόρων όμως τα μέτρα άργησαν και μόνο μετά την τραγωδία του «Χίλσμπορο» το 1989 με 130 νεκρούς, ελήφθησαν – αλλά με λανθασμένο τρόπο: στοχοποιώντας τους οπαδούς της Λίβερπουλ, κυρίως. Κατάργηση των θέσεων για όρθιους θεατές, υποχρεωτική χρήση καμερών και απαγόρευση πώλησης αλκοόλ στα γήπεδα, υποχρεωτική έκδοση κάρτας φιλάθλου και πλήρης ενημέρωση των συλλόγων για την ταυτότητα των μελών κάθε λέσχη τους: μέτρα προφανή, αλλά δεν ήταν τότε.
Η τιμωρία των αγγλικών ομάδων ήταν, μετά το «Χέιζελ», πενταετής αποκλεισμός και για τη Λίβερπουλ δεκαετής – αλλά έπεσε μετά στα έξι χρόνια: ήταν το τελικό χτύπημα της Θάτσερ προς την εργατική τάξη και τα συνδικάτα (διότι, στο μυαλό της, οι οπαδικοί σύνδεσμοι ήταν ακριβώς αυτό). Και μάλιστα, μετά το «Χίλσμπορο», εισηγήθηκε τη φυλάκιση για ένα μήνα σε όποιον έμπαινε στο γήπεδο δίχως να έχει κάρτα φιλάθλου – ο λόρδος Πιτ Τέιλορ τη μετέπεισε για την εν λόγω ποινικοποίηση, έχοντας αναλάβει να δημιουργήσει ένα νέο μίνι κράτος στο Νησί: ποδοσφαιρικό. «Αν φέρεσαι στους οπαδούς σαν ζώα, τότε κι αυτοί θα φερθούν αναλόγως» της είπε.
Το οπαδικό κίνημα και κυρίως οι φίλοι της Λίβερπουλ είχαν στοχοποιηθεί: για την τραγωδία του «Χίλσμπορο» στον ημιτελικό της Λίβερπουλ με τη Νότιγχαμ Φόρεστ την ευθύνη είχε ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης που επέτρεψε την είσοδο σε 2.000 φιλάθλους της Λίβερπουλ με καθυστέρηση: είχαν όλοι εισιτήρια αλλά καθυστερήσει να φτάσουν στις θέσεις τους, ένεκα των πολλών, διαδοχικών, ελέγχων. Και δεν μπήκαν συστηματικά αλλά ατάκτως, προκλήθηκε πανικός, ασφυκτικός συγχρωτισμός, αρκετοί στριμώχθηκαν στα κατά τα άλλα προστατευτικά κάγκελα και πέθαναν από ασφυξία ή ποδοπατήθηκαν.
Η δικαίωση για τους 96 νεκρούς ήρθε μόλις προ ολίγου καιρό αν και είναι κοινό μυστικό ότι οι οπαδοί δεν είχαν ευθύνη. Τουλάχιστον αυτή τη φορά. Τυχαία νομίζετε οι οπαδοί της Λίβερπουλ και της Έβερτον θυμούνται, ετησίως, μαζί το συμβάν;
Η δαιμονοποίηση του ποδοσφαίρου
94 άφησαν την τελευταία πνοή την ίδια ημέρα, ο 95ος λίγα 24ωρα αργότερα και ο 96ος τον Μάρτιο του 1993, χωρίς ποτέ να ‘χει βρει τις αισθήσεις του) ενώ τραυματίστηκαν άλλοι 766. Και οι 96 δεν πέθαναν μια φορά, αλλά δύο, με… πρωτεργάτρια τη φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Sun», η οποία μόλις το 2012 επανόρθωσε ενώ ο τότε πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, ζήτησε «δημόσια συγγνώμη» από τους συγγενείς των θυμάτων.
Εκτοτε οι φίλοι της Λίβερπουλ είναι οργισμένοι, ανεπιστρεπτί, με τη Θάτσερ, για τη συγκάλυψη από πλευράς αστυνομίας των αληθινών περιστατικών για το τι συνέβη εκείνο το μοιραίο απόγευμα, εξ ου και όταν η «σιδηρά κυρία» εγκατέλειψε τον μάταιο τούτο κόσμο, έβλεπες πανό από τους φίλους της που έγραφαν, πανηγυρίζοντας «Bitch is dead» και επιβεβαιώνοντας το «We are going to have a party when Maggie Thatcher dies» που τραγουδούσαν επί χρόνια. Ποιος να τους αδικήσει;
Ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει πως η Μάργκαρετ Θάτσερ έπαιξε έναν σημαντικό ρόλο στην ιστορία και την εξέλιξη του αγγλικού ποδοσφαίρου, σε αυτό που είναι σήμερα: μια παγκόσμια δύναμη. Η πολιτική βούληση υπήρξε επί των ημερών της και δεν προσπάθησε να προστατεύσει τις ομάδες από την ποινή που ίσως και να τους αναλογούσε. Πιθανώς, η συμμετοχή της να μην είναι τόσο μεγάλη όσο παρουσιάζεται συχνά στα media αλλά τα μέτρα του Τέιλορ και το πλάνο βιωσιμότητας, νόμων και κριτηρίων ασφαλείας στις κατασκευές γηπέδων, άνοιξε επί της ουσίας τις πόρτες στον τηλεοπτικό κολοσσό του Sky για τα ηγεμονικά συμβόλαια των ομάδων από το 1992 κι έπειτα. Και τη γέννηση της Premier League, η οποία με τα χρόνια γιγαντώθηκε.
Οι επικριτές κατηγορούσαν τη Θάτσερ όταν δεν ενδιαφέρθηκε τόσο για την εξάλειψη της βίας, όσο το να δαιμονοποιήσει το ποδόσφαιρο και τους οπαδούς, θεωρώντας τους ως πολίτες κατώτερης κατηγορίες και, το άθλημα, ως «μόλυνση» για την κοινωνία. Ισως και να έχουν δίκιο. Από το 1990-91 η Αγγλία (μετά την τιμωρία του 1985-90) πήρε, για αρχή, δύο θέσεις: μία στο Κυπελλούχων και μια στο Κύπελλο UEFA, τις οποίες έλαβαν η Γιουνάιτεντ και η Αστον Βίλα αντίστοιχα. Η δε ποινή της Λίβερπουλ τελείωσε ένα χρόνο μετά. Η πρωταθλήτρια Ευρώπης του 1984 και φιναλίστ του τελικού του 1985 εμφανίστηκε ξανά στη διοργάνωση μόλις το 2001-02, οπότε και το Champions League είχε ανοίξει σε συμμετοχές, φτάνοντας μάλιστα στα προημιτελικά όπου έμεινε εκτός από την τρομερή, τότε, Λέβερκουζεν του Κλάους Τόπμελερ.
Κι ενώ, το 1990-91, μετέχουν μόλις δύο αγγλικές ομάδες στην Ευρώπη, κι ενώ η Βίλα μένει πρόωρα εκτός, η Γιουνάιτεντ βάζει το πρώτο λιθαράκι στον δικό της μύθο: κατακτά το Κυπελλούχων του 1991 επικρατώντας 2-1 της Μπαρτσελόνα του Γιόχαν Κρόιφ στο Ρότερνταμ με ισάριθμα τέρματα του Μαρκ Χιουζ και σε εποχή που ο Φέργκιουσον έπαιζε ακόμη με Μπλάκμουρ, Πάλιστερ, Σαρπ και ΜακΚλερ.
Δημοσιεύτηκε στο Foxbet.gr στις 30/5/2020
