Πρόκειται για δύο από τις μικρότερες, σε έκταση, χώρες του κόσμου και συνάμα, από τις πλέον… πλούσιες.
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Κατάρ έχουν συνδυάσει την οικονομική τους πορεία με το πετρέλαιο (φυσικά) ενώ από λεπτομέρειες και μόνο δεν αποτελούν σήμερα… ένα κράτος, ούσα αμφότερες μέρος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας επί σειρά αιώνων.
Η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε πρακτικά ελέω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κάτι που άφησε να εννοηθεί στην ιστορία του ομιλία τον Μάιο του 1940, διαδεχόμενος τον Νέβιλ Τσάμπερλεϊν στην αρχηγία της κυβέρνησης συνασπισμού, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ.
Η προφητεία
Την περιβόητη εποχή της Pax Britannica που κράτησε σχεδόν ενάμιση αιώνα, η Βρετανική Αυτοκρατορία αποτελούνταν από τόσες κτήσεις, αποικίες, προτεκτοράτα και άλλα εδάφη που κυβερνήθηκαν ή διοικήθηκαν από το Ηνωμένο Βασίλειο, ούσα η μεγαλύτερη παγκόσμια δύναμη διοικώντας πληθυσμό περίπου 458 εκατομμυρίων, ήτοι το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Γης.
Εξ ου και η ατάκα «ο ήλιος δεν δύει ποτέ στη Βρετανική Αυτοκρατορία», επειδή η εξάπλωσή της σε όλα σχεδόν τα γεωγραφικά μήκη του κόσμου σήμαινε ότι ο ήλιος πάντα έλαμπε σε τουλάχιστον ένα από τα πολυάριθμα εδάφη της. Μερικά εξ αυτών ήταν στη Μέση Ανατολή, αρκετά εμιράτα και βασίλεια που άκουσαν με ελπίδα τον Τσόρτσιλ, 79 χρόνια πριν, να λέει ότι «στόχος και μονόδρομος είναι μόνο η νίκη ενάντια στους ναζί, με κάθε κόστος και ας μην υπάρξει επιβίωση. Καμία επιβίωση για τη Βρετανική Αυτοκρατορία, καμία επιβίωση για όλα όσα αντιπροσωπεύει η Βρετανική Αυτοκρατορία.» Προφητικός ο «πατέρας της νίκης»…
«Μαύρος χρυσός»
Η «ακτή των πειρατών», όπως αποκαλούσαν οι Βρετανοί τον περσικό κόλπο κατά τον 16ο αιώνα, εξελίχθηκε πρακτικά σε αποικία τους. Με το πρόσχημα της προστασίας των νηοπομπών του εμπορίου με την (έτερη αποικία) Ινδία το βρετανικό ναυτικό κυριάρχησε στην περιοχή ενώ η αυτοκρατορία σύναψε συμφωνίες υποτελείας με τους σεΐχηδες της περιοχής μετά το 1830, την εποχή που άνθησε η βιομηχανία αλιείας μαργαριταριών και, έναν αιώνα μετά, του πετρελαίου. Το 1962 έγινε η πρώτη εξαγωγή «μαύρου χρυσού» από το εμιράτο του Αμπου Ντάμπι, ακολούθησε το Ντουμπάι και η Εγγύς Ανατολή είδε την οικονομία της να… εκτινάσσεται σε δυσθεώρητα ύψη.
Η ένωση
Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 με την ανακάλυψη πετρελαίου στην περιοχή, εντάθηκαν οι προθέσεις συνεργασίας μεταξύ των εμιράτων της περιοχής ώστε, «η ισχύς εν τη ενώσει», να ισχυροποιηθούν και να προστατευθούν όχι μόνο από τους Βρετανούς αλλά και τους Αμερικανού που εποφθαλμιούσαν την περιοχή και ήδη κέρδιζαν τα συμβόλαια εξορύξεων. Το 1966 ο εμίρης Ζαΐντ μπιν Σουλτάν αλ Ναγιάν του Αμπου Ντάμπι έφερε τους ντόπιους σε επαφή, ίδρυσαν το Συμβούλιο των Εμιράτων και ανέθεσαν σε νομικούς το θέμα. Ως το 1968 η Βρετανία είχε τερματίσει την παλαιά συνθήκη προστασίας των εννέα εμιράτων και άνοιξε ο δρόμος της συγχώνευσής του σε ένα κράτος, ωστόσο το Κατάρ και το Μπαχρέιν διαφώνησαν με τους όρους και αποχώρησαν από τις διαπραγματεύσεις.
Το Μπαχρέιν κηρύχθηκε ανεξάρτητο τον Αύγουστο του 1971 και το Κατάρ τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους. Απόρροια τούτου, τον Δεκέμβριο του ’71 τα υπόλοιπα επτά Εμιράτα έγιναν ανεξάρτητα και οι εμίρηδες αποφάσισαν να σχηματίσουν μία ένωση διατυπώνοντας ένα κοινό σύνταγμα. Αμπου Ντάμπι, Αϊμάν, Ντουμπάι, Φουζέιρα, Σαρτζιά και Ουμ αλ Κουβεΐν ενώθηκαν και ακολούθησε το 1972 το εμιράτο του Ρας αλ Καϊμά ως έβδομο στα Ηνωμέρα Αραβικά Εμιράτα.
Δημοσιεύτηκε στο «Scripta manent» της «Sportday» στις 29/1/2019
