Menu

Φρίντριχ Πάουλους. Ενας κομμουνιστής… ναζί

Φρίντριχ Πάουλους. Ενας κομμουνιστής… ναζί

Στις 22 Νοεμβρίου 1942 έλαβε χώρα η πρώτη μεγάλη αντεπίθεση του «κόκκινου στρατού» στο υπό σχεδόν συντριπτική ναζιστική κατοχή Στάλινγκραντ. Ιστορικοί εκτιμούν ότι αν η πόλη είχε χαθεί τότε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος θα είχε λάβει πολύ διαφορετική τροπή!

Η μάχη του Στάλινγκραντ έλαβε χώρα από τις 17 Ιουλίου 1942 μέχρι τις 2 Φεβρουαρίου 1943 και η πλέον κομβική στιγμή ήταν… σαν σήμερα, 74 χρόνια πριν. Η Βέρμαχτ πλήρωσε την ακατανόητη επιλογή του Αδόλφου Χίτλερ να «σπάσει» τον επιτιθέμενο στρατό του στα τρία: μια στρατιά υπό τις διαταγές του Βίλχελμ Λιστ προχώρησε προς τον Καύκασο, μια άλλη υπό τον Μαξιμίλιαν φον Βάιχς το Στάλινγκραντ και μια τρίτη, υπό τον Φρίντριχ Πάουλους (συχνά λανθασμένα αναφέρεται ως «φον Πάουλους») παράπλευρες περιοχές.

Το Στάλινγκραντ ήταν από τα μεγαλύτερα βιομηχανικά κέντρα της εποχής, χωρισμένο από τον ποταμό Βόλγα και σε πολύ κομβική θέση μιας και άνοιγε τον δρόμο για τις πετρελαιοφόρες πηγές του Καυκάσου. Η επίθεση των Γερμανών ναζί είχε και προπαγανδιστικό χαρακτήρα αφού η πόλη έφερε το όνομα Ιωσήφ Στάλιν (σήμερα ονομάζεται Βόλγκογκραντ).

Ωστόσο η γερμανική επίθεση δεν εξελίχθηκε, από το καλοκαίρι του ’42, βάσει πλάνου καίτοι μέχρι τα τέλη Αυγούστου η Λουφτβάφε είχε μετατρέψει, με τους βομβαρδισμούς, σε ερείπια σχεδόν το 80% της πόλης. Η αντεπίθεση των Σοβιετικών έλαβε χώρα λίγο καιρό μετά, με την επιχείρηση «Ουρανός» και περικύκλωσαν 250.000 στρατιώτες της 6ης Στρατιάς του Πάουλους, στον οποίο ο Χίτλερ όχι μόνο απαγόρευσε να παραδοθεί αλλά τον προήγαγε σε στρατάρχη. Μέχρι τότε, ουδείς Γερμανός στρατάρχης είχε συλληφθεί και το μήνυμα του Φίρερ ήταν απλό: «να αυτοκτονήσεις»!

Ο Πάουλους όχι μόνο δεν ακολούθησε τη διαταγή αλλά παραδόθηκε, μαζί με 22 στρατηγούς και 91.000 στρατιώτες της 6ης Στρατιάς αλλά και άλλους 200.000 με δυνάμεις Ούγγρων, Ιταλών, Ρουμάνων, Ισπανών και άλλων συμμάχων και συνεργατών του Αξονα, στην πρώτη μεγάλη γερμανική ήττα του πολέμου.

Ο 52χρονος τότε Φρίντριχ Βίλχελμ Ερνστ Πάουλους συνελήφθη αλλά, εν αντιθέσει με τη μοίρα των περισσότερων Γερμανών αιχμαλώτων των Σοβιετικών (σ.σ. από τις 91.000 ναζί επέζησαν και επέστρεψαν στη Γερμανία λιγότεροι από 5.000), η κράτησή του ήταν αντάξια του βαθμού του. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της κράτησής του ο Πάουλους μετατράπηκε σε ένα σφοδρό πολέμιο του ναζισμού και προσχώρησε στη διεθνή επιτροπή για μια ελεύθερη Γερμανία. Απελευθερώθηκε όμως αργά, το 1953, και έζησε μέχρι τον θάνατό του, το 1957, στη Δρέσδη προσεγγίζοντας την κομμουνιστική ιδεολογία.


Δημοσιεύτηκε στο «Scripta Manent» της «Sportday» στις 22/11/2017