Οι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι ο κόσμος άλλαξε τρεις φορές μέσα σε έναν αιώνα: το 1914 και το 1945 με την έναρξη του πρώτου και τη λέξη του δεύτερου, αντίστοιχα, Παγκοσμίου Πολέμου και με την πτώση του τείχους του Βερολίνου, ακριβώς πριν από 30 χρόνια.
Ο λιγότερο γνωστός πρωταγωνιστής λέγεται ότι είχε στρατηγική σκέψη και ενδιαφερόταν για την παραμικρή λεπτομέρεια. Ωστόσο ο Γκίντερ Σαμπόφσκι υπέπεσε σε ένα μοιραίο λάθος: παρέβλεψε μια σημαντική ημερομηνία. Απόρροια του λάθους του η αλλαγή του ρου της παγκόσμιας ιστορίας.
Ωρα 18:30 τοπική, 9 Νοεμβρίου 1989, Βερολίνο, κέντρο Τύπου στην οδό Μόρενστρασε. Ο Σαμπόφσκι, ως υπ’ αριθμόν τρία στην κλίμακα του ανατολικογερμανικού κομμουνιστικού κόμματος (μετά τον γενικό γραμματέα Εριχ Χόνεκερ και τον, ορισμένο διάδοχό του, Εγκον Κρεντς) μιλάει στους ξένους ανταποκριτές για τις ραγδαίες εξελίξεις στη Σοβιετική Ενωση και διαβάζει αποσπάσματα από την απόφαση της κεντρικής επιτροπής του κόμματος. Μια απόφαση που ανέφερε, για πρώτη φορά, περί αλλαγής των διατάξεων περί ταξιδίων στο εξωτερικό, κατάργηση των περιορισμών και μια, τρόπον τινά, πιο ελεύθερη διακίνηση. Και μια απόφαση που είχε ληφθεί υπό πίεση των Ευρωπαίων αλλά και μαζικές διαδηλώσεις, ενώ Ουγγαρία, Πολωνία και Τσεχοσλοβακία είχαν, προ μηνών, αποτάξει… τον ζυγό.
«Από πότε θα ισχύει αυτό;» ερωτά ένας Ιταλός δημοσιογράφος. «Ε…, από όσο ξέρω… Από τώρα, αμέσως» είναι η απάντηση. Και η ατμόσφαιρα ηλεκτρίζεται ξαφνικά. Οι ανταποκριτές εγκαταλείπουν τρέχοντας την αίθουσα, στις 19:05 το Associated Press μεταδίδει με τίτλο «άνοιγμα των συνόρων». Το τέλος του μπολσεβικισμού ήταν γεγονός.
Ωστόσο η πραγματικότητα, που κρυβόταν στις λεπτομέρειες, ήταν διαφορετική. Η Κ.Ε, είχε όντως συναινέσει στο άνοιγμα αλλά για την επόμενη ημέρα, ώρα 16:00 ώστε να υπάρξει χρόνος για την ειδοποίηση των συνοριακών αρχών και, φυσικά, να ελεγχθούν άπαντες. Ο Σαμπόφσκι έκανε λάθος, το χρέωσε (κλασικά) στον Γκίντερ και, όλοι μαζί, απώλεσαν τον έλεγχο και την πολιτική ηγεμονία στην Ανατολική Γερμανία εν μια νυκτί. Η κυβέρνηση της ΛΔΓ προσπάθησε να ανακαλέσει, καλώντας τους πολίτες να σχηματίσουν μια ομαλή σειρά αναμονής στο γραφείο μετανάστευσης, το επόμενο πρωί. Αλλά ήδη ήταν πολύ αργά.
Αρχικώς άρχισαν, από τις 21:00, να ανοίγουν οι διαβάσεις και να σηκώνονται οι μπάρες ανάμεσα στα δύο τμήματα της πόλης. Σταδιακά αρκετοί νεαροί, οπλισμένοι με σφυριά, σμίλες και καλέμια, άρχισαν να ανοίγουν τρύπες στο τείχος.
Υπνο δεν είχαν 3,5 εκατ. Βερολινέζοι από Ανατολή και Δύση. Το τείχος του Βερολίνου ήταν, οριστικά, ιστορία. Και το κεφάλαιο «ανατολικό μπλοκ» έκλεισε ανεπιστρεπτί στις 16 Δεκεμβρίου 1989 με τη ληξιαρχική πράξη του θανάτου του ΚΚΑΓ και τη μετατροπή του από SED σε PDS (Κόμμα του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού).
Τούτα, απόρροια της ευφυΐας του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο οποίος είχε εγκαίρως διαγνώσει ότι η Σοβιετική Ενωση ήταν ένας γίγαντας με πήλινα πόδια. Εξήγγειλε τη λήξη του «δόγματος Μπρέζνιεφ», που έδινε στην ΕΣΣΔ «αυτοδίκαια» το δικαίωμα επέμβασης στις χώρες επιρροής της, μιλούσε μόνο περί πολιτικής «γκλάσνοστ» (διαφάνεια) και «περεστρόικα» (αναδιάρθρωση), άρα εκδημοκρατισμό του καθεστώτος. Και, με την ΕΣΣΔ να διαλύεται, στις 3 Οκτωβρίου 1990 η Ανατολική προχώρησε στη Δυτική Γερμανία.
Σήμερα, λίγα κομμάτια του (μήκους 302 χλμ.!) τείχους έχουν απομείνει αφού το μεγαλύτερο μέρος του έχει κατεδαφιστεί. Μέχρι και σήμερα υπάρχουν καταστήματα σουβενίρ στο Βερολίνο τα οποία πουλάνε μικρά κομμάτια του…
Δημοσιεύτηκε στο «Επί παντός» της «Sportday» στις 9/11/2019
