Σαν σήμερα το 1983, το αυθεντικό Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA, το «Ζιλ Ριμέ» γίνεται αντικείμενο κλοπής μέσα από την έδρα της ομοσπονδίας της Βραζιλίας, στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Δεν ξαναβρέθηκε ποτέ…
Το προσεχές καλοκαίρι στη Ρωσία το Παγκόσμιο Κύπελλο θα έχει κάτοχο, νέο ή… τον ίδιο αν διατηρήσει τα σκήπτρα η Γερμανία. Αλήθεια όμως, τι ακριβώς είναι αυτό το τρόπαιο; Ποια είναι η ιστορία ενός άψυχου αντικειμένου που χαρίζει διαχρονική υστεροφημία στον νικητή;
Από το 1930, οπότε ξεκίνησε η ιστορία του Μουντιάλ, κατασκευάστηκαν δύο τρόπαια. Το πρώτο παραδόθηκε το 1970 στη Βραζιλία επειδή έγινε η πρώτη που αναδείχθηκε τρεις φορές Πρωταθλήτρια Κόσμου, ονομαζόταν «Ζιλ Ριμέ» και είχε ένα μάλλον… άδοξο τέλος, όπως θα δούμε παρακάτω. Το δεύτερο, το τωρινό, ονομάζεται επίσημα FIFA World Cup Trophy.
Το πρώτο
Το τρόπαιο «Ζιλ Ριμέ», που πήρε το όνομά του από τον άνθρωπο που εμπνεύστηκε τη διεξαγωγή ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου, απεικόνιζε τη φτερωτή αρχαία Ελληνίδα θεά Νίκη και κατασκευάστηκε λίγο πριν από την παρθενική διοργάνωση του 1930 από τον Γάλλο Αμπέλ Λεφλέρ. Δημιουργήθηκε από ατόφιο χρυσάφι βάρους 2,8 κιλών, στολισμένο από ημιπολύτιμους λίθους και λεγόταν τότε (χωρίς ακριβή στοιχεία) πως κόστιζε 10.000 δολάρια, ένα ποσό μυθικό για την εποχή! Ονομάστηκε «Ζιλ Ριμέ» το 1946, αρχικά το αποκαλούσαν Victory (λόγω της… Θεάς Νίκης).
Ο… φύλακας!
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την εύλογη διακοπή κάθε αθλητικής δραστηριότητας, ο αντιπρόεδρος της FIFA και γενικός γραμματέας της ιταλικής ομοσπονδίας, Οτορίνο Μπαράσι κατάφερε να φυλάξει στο σπίτι του το τρόπαιο «Ζιλ Ριμέ», όπου το έκρυβε σε ένα… κουτί παπουτσιών, αφού το πήρε από τη θυρίδα της τράπεζας όπου φυλασσόταν στη Ρώμη. Δεκάδες επίδοξοι κλέφτες δεν σκέφτηκαν ποτέ να ψάξουν κάτω από το… κρεβάτι του Μπαράσι!
Η κλοπή
Το 1966 το «Ζιλ Ριμέ» μεταφέρθηκε στο Λονδίνο, ως κεντρικό έκθεμα ενός φεστιβάλ που ονομαζόταν «Αθλητισμός και Φιλοτελισμός», στο Central Hall του Γουέστμινστερ. Στις 20 Μαρτίου εκλάπη, υποχρεώνοντας την Scotland Yard να υποσχεθεί το τριπλάσιο ποσό της αξίας του σε όποιον έδινε πληροφορίες (!). Η FIFA παρήγγειλε, για παν ενδεχόμενο, ένα νέα τρόπαιο, αν και το «Ζιλ Ριμέ» βρέθηκε τυχαία στις 27 Μαρτίου σε ένα πάρκο από έναν σκύλο ονόματι Πικλς, ο οποίος άνηκε στο Ντέιβιντ Κορμπέτ και το ανακάλυψε αφού μύρισε και σκάλισε το χώμα όπου βρισκόταν θαμμένο το τρόπαιο, κάτω από τον φράκτη ενός προαστιακού κήπου στο Νόργουντ Γκάρντεν.
Μάλιστα ιδιοκτήτης του… θαυματουργού σκύλου Πικλς ανταμείφθηκε με 6.000 λίρες και δωρεάν φαγητό ενός έτους για τον τετράποδο ήρωα, που μάλιστα εξαργύρωσε τη δόξα του λαμβάνοντας μέρος και σε μία… κατασκοπική ταινία!
Εντέλει εντοπίστηκε μόλις ένας εμπλεκόμενος στην υπόθεση του ‘66, ο Εντουαρντ Μπέτσλι, ο οποίος καταδικάστηκε σε δύο χρόνια. Δυστυχώς η τύχη του Πικλς σταμάτησε κάπου εκεί, αφού το 1973 πέθανε από ασφυξία, κυνηγώντας μία γάτα στον κήπο.
Ρέπλικες
Μετά την κλοπή του 1966 άρχισαν να δημιουργούνται οι ρεπλίκες του τροπαίου, που είναι συνηθισμένες μέχρι και σήμερα σε κάθε παράλληλη εκδήλωση. Η συγκεκριμένη ρεπλίκα, πάντως, πουλήθηκε το 1997 σε δημοπρασία και αγοράστηκε από τη FIFA αντί του ποσού των 247.000 λιρών.
Αδοξο τέλος
Μπορεί στην Αγγλία να βρέθηκε αλλά χάθηκε μία για πάντα το 1983… Σαν σήμερα, 19 Δεκεμβρίου.
Από το 1970 βρισκόταν στα γραφεία της βραζιλιάνικης ομοσπονδίας, λόγω του τρεμπλ της «σελεσάο» στο Μεξικό αλλά τα μέτρα ασφαλείας αποδείχθηκαν ανεπαρκή. Οι πρώτες έρευνες δεν οδήγησαν πουθενά και επτά χρόνια αργότερα, οι τρεις βασικοί ύποπτοι αποκάλυψαν ότι το βαρύτιμο τρόπαιο κατέληξε σε χυτήριο, όπου το έλιωσαν ώστε να πουλήσουν τον χρυσό.
Ο χρυσοχόος Ζοζέ Λουίς ντα Σίλβα και ο Φρανσίσκο Ζοζέ Ρόσα (πρώην συνεργάτης της αστυνομίας), καταδικάστηκαν σε 9ετή κάθειρξη, ενώ ο έμπορος Χουάν Κάρλος Ερνάντο πέρασε τρία χρόνια στη φυλακή. Σύμφωνα με τα όσα έχει αποκαλύψει ο Αλεξ Μπέλος στο βιβλίο του «Futebol», το τρόπαιο βρισκόταν σε προθήκη στα γραφεία της ομοσπονδίας, καλυπτόμενο από άθραυστο γυαλί. Το πίσω μέρος όμως, ήταν ξύλινο και αποτελούσε εύκολη λεία…
Το 1994 το μυστήριο λύθηκε και η υπόθεση έκλεισε δια παντός, αφού ο ιδιοκτήτης της τοπικής τράπεζας Σέρζιο Περέιρα, ομολόγησε πως ήταν ο «εγκέφαλος» της σπείρας (αποφυλακίστηκε το 2003).
Του Γκατσανίγκα
Το FIFA World Cup Trophy είναι έργο του Ιταλού γλύπτη Σίλβιο Γκατσανίγκα, έχει ύψος 36,8εκ. και βάρος 6,175 κιλά, αναπαριστά δύο ανθρώπινες μορφές, σαν άλλους Ατλαντες να βαστούν στα χέρια τους τον πλανήτη Γη και είναι κατά 75% σμιλεμένο σε χρυσό 18 καρατίων. Το τρόπαιο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Μουντιάλ του 1974 στη Γερμανία και παρέμεινε εκεί, καθώς οι αμφιτρύωνες κατέκτησαν τον τίτλο. Ωστόσο, λόγω της αξίας του, αλλά κυρίως του πρότερου βίου του κυπέλλου που αντικατέστησε, δεν χαρίζεται πλέον στη νικήτρια της διοργάνωσης. Και λίγο πριν το επόμενο τουρνουά επιστρέφει στα γραφεία της FIFA, ενώ στους θριαμβευτές παραδίδεται ένα ακριβές αντίγραφό του. Συνάμα αποφασίστηκε, ομόφωνα, να μη δοθεί ποτέ σε κανέναν μόνιμα, όσες φορές κι αν το κατακτήσει.
Μασίφ ή κούφιο;
Οι απόψεις διίστανται. Η FIFA διατείνεται ότι το πολυπόθητο χρυσό τρόπαιο είναι από μασίφ χρυσό. Ομως ένας Βρετανός χημικός, καθηγητής Πανεπιστημίου, ισχυρίζεται ότι εάν το κύπελλο ήταν χρυσό, σύμφωνα με τις διαστάσεις του (ύψος 36 εκατοστά) θα ζύγιζε, τουλάχιστον, 70 κιλά! Αρα, είναι… κούφιο! Η FIFA εμμένει στο ότι το τρόπαιο αποτελείται από χρυσό 18 καρατίων και ζυγίζει 6,17 κιλά. Κάπου στη μέση είναι η αλήθεια…
Ίντριγκα
Η μοναδική ίντριγκα που αναπτύσσεται πια γύρω από το βαρύτιμο τρόπαιο του Μουντιάλ, το FIFA World Cup Trophy, έχει να κάνει με τη μελλοντική πιθανή αντικατάστασή του. Μετά βέβαια το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2038 και μόνο σε περίπτωση που γεμίσει η βάση του, στην οποία αναγράφεται η χρονολογία και η χώρα που το κατακτά (και αποτελείται από δύο στρώματα ημιπολύτιμου μαλαχίτη). Μάλλον θα φτιάξουν νέο…
Αρθρο που δημοσιεύτηκε στο E-magazino.gr στις 19/12/2017
