Ακριβώς 56 χρόνια πριν, η Μόσχα ξύπνησε με μια πολύ διαφορετική εικόνα… Ηταν πρωινό της 31ης Οκτωβρίου 1961, πέντε ολόκληρα χρόνια ύστερα από την πλήρη επικράτηση της αντισταλινικής γραμμής του Νικίτα Χρουστσόφ σε πολιτικό επίπεδο και οκτώ χρόνια μετά τον θάνατο του Ιωσήφ Στάλιν. Σε αυτά τα οκτώ έτη, εκατομμύρια Σοβιετικοί πολίτες συνέχιζαν να συρρέουν κάθε χρόνο στο Μαυσωλείο της Κόκκινης Πλατείας στη Μόσχα, όπου η σορός του Στάλιν εξακολουθούσε να εκτίθεται δίπλα σε εκείνη του Βλαντιμίρ Λένιν.
Η αίγλη της τιτάνιας μάχης εναντίον του ναζισμού, του «Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου» όπως αποκαλείτο στην ΕΣΣΔ, καθώς και η ταύτιση στη λαϊκή συνείδηση του Στάλιν με την οικοδόμηση του σοβιετικού μοντέλου του σοσιαλισμού, καθιστούσαν υψηλό το πολιτικό κόστος απομάκρυνσης της σορού του.
Ωστόσο το 22ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ εκτίμησε ότι ήταν πλέον αναγκαία τούτη η ενέργεια αυτή. Τοιουτοτρόπως, τη νύχτα της 30ης προς 31η Οκτωβρίου του ‘61, η σορός του Στάλιν αποσύρθηκε από το Μαυσωλείο και ενταφιάστηκε στο τείχος του Κρεμλίνου. Μία απλή μαύρη ταφόπλακα, χωρίς ούτε καν προτομή, θύμιζε πια την προσωπικότητα που ταυτίστηκε με την ιστορία της ΕΣΣΔ επί 35 σχεδόν χρόνια.
Μόνο στη Γεωργία, γενέτειρα του Στάλιν, διατηρήθηκε ένα άγαλμά του. Αργότερα τοποθετήθηκε μία προτομή και στο Κρεμλίνο.
Ο Στάλιν είναι από τις πλέον αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της ιστορίας. Από τη μία ένας από τους βασικούς υπαίτιους της ήττας του ναζισμού και του Αδόλφου Χίτλερ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και, από την άλλη, οι εκκαθαρίσεις στο εσωτερικό της Σοβιετικής Ενωσης.
Τα ηνία της ΕΣΣΔ ανέλαβε, μετά τον θάνατο του Στάλιν, ο Χρουτσόφ. Μόλις τρία χρόνια μετά τον θάνατο του Στάλιν, ο νέος ηγέτης κάνει λόγο για εκτέλεση χιλιάδων ανθρώπων από το καθεστώς του Στάλιν. Κατακρίνει την προσωπολατρεία που αναπτύχθηκε στα χρόνια του και απελευθερώνει αυτούς που φυλακίστηκαν για πολιτικούς λόγους από τον Στάλιν.
Μετά από τις αποκαλύψεις του Χρουτσόφ, έγιναν προσπάθειες να σβηστεί η εικόνα του Στάλιν από τη Σοβιετική Ένωση. Τα αγάλματα και τα πορτρέτα του αφαιρέθηκαν από τους δημόσιους χώρους. Οι πόλεις, οι οδοί και τα πάρκα που είχαν το όνομά του μετονομάστηκαν. Το Στάλινγκραντ, που ήταν συνδεμένο με τη στρατιωτική ηγεσία του κατά τη διάρκεια του εμφύλιου και του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, μετονομάστηκε σε Βόλγκογκραντ.
Δημοσιεύτηκε στο E-magazino.gr στις 30/10/2017
