Ο απόλυτος οδηγός των Ευρωεκλογών του 2019

Εκτός, λοιπόν, από τα πολυδιαφημισμένα ερωτήματα  υπάρχουν και μια σειρά άλλων ζητημάτων, στα οποία οι Ευρωεκλογές θα δώσουν απάντηση.

Του Αργύρη Παγαρτάνη

Εκλογές είναι για πολλούς μόνο το «ποιος θα βγει». Φυσικά, δεν είναι μόνο αυτό. Ακόμα και σε πιο χαλαρές διαδικασίες, όπως οι Ευρωεκλογές, μπορούν να βγουν πολύ χρήσιμα συμπεράσματα για την τάση του εκλογικού σώματος.

Εκτός, λοιπόν, από τα πολυδιαφημισμένα ερωτήματα (ποσοστά και ευρω-έδρες των πρώτων κομμάτων, ύψος διαφοράς ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ, ποιος θα καταλάβει την 3η θέση, πόσα κόμματα απ’ αυτά που εκπροσωπούνται τώρα στην ελληνική Βουλή θα ξεπεράσουν το 3%) υπάρχουν και μια σειρά άλλων ζητημάτων, στα οποία οι Ευρωεκλογές θα δώσουν απάντηση.

1. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ

Αρχή με αριθμούς, για να μελετήσετε. Απλά, κάποια στοιχεία που χτυπάνε στο μάτι:

Από τις εκλογές του 2009 μέχρι τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 «χάθηκαν» σχεδόν 1,5 εκατομμύριο ψηφοφόροι! Σταδιακά, όπως δείχνει η αλληλουχία. Ο κόσμος, συνειδητά πλέον, γυρίζει την πλάτη στις κάλπες. Κι αυτό φαίνεται από τη συμμετοχή ανά περιφέρεια: Στις περιφέρειες των πόλεων, όπου τα ποσοστά ήταν σαφώς μεγαλύτερα λόγω ελάχιστης απόστασης από το εκλογικό τμήμα, υπάρχει καθίζηση. Κι εδώ δεν υπάρχει η δικαιολογία «ψηφίζω επαρχία και δεν έχω λεφτά».

Στις Ευρωεκλογές του 2009 είχαν πάει 5,2 εκατομμύρια να ψηφίσουν και λίγους μήνες αργότερα οι κάλπες προσέλκυσαν 7 εκατομμύρια ανθρώπους! Τεράστια διαφορά, προφανώς επειδή ο κόσμος πίστεψε στο «λεφτά υπάρχουν».

Στις Ευρωεκλογές τα ποσοστά συμμετοχής είναι σαφώς μικρότερα απ’ ότι στις εθνικές. Τώρα, όμως, δεν έχουμε πρόσφατο δείγμα εθνικών εκλογών. Οπότε η «δίψα» κάποιων να εκφραστούν, συν το μισό εκατομμύριο 17άρηδες που δεν είχαν μπει προηγουμένως στο σύστημα των ψηφοφόρων, αναμένεται να μεγαλώσει σε απόλυτους αριθμούς το νούμερο. Οτιδήποτε πάνω από 60% είναι αποδεκτό, κάτω απ’ αυτό και υπ’ αυτές τις συνθήκες θα πρέπει να μας προβληματίσει σοβαρότατα .

2. ΣΤΡΙΜΩΓΜΑ ΔΕΞΙΑ ΤΗΣ ΝΔ

Να ξεκινήσουμε από ένα παράδοξο: Παραδοσιακά η αριστερά ήταν η κατακερματισμένη πτέρυγα του πολιτικού σκηνικού. Σ’ αυτές τις εκλογές έχουμε πολλά κόμματα που διεκδικούν χώρο δεξιά από τη ΝΔ. Χωρίς υπερβολή, οποιαδήποτε αναγνωρίσιμη προσωπικότητα αυτού του χώρου έφτιαξε κι ένα κόμμα. Ας τα δούμε:

• Λαϊκός Σύνδεσμος-Χρυσή Αυγή
• Ανεξάρτητοι Έλληνες-Πάνος Καμμένος
• Ελληνική Λύση-Κυριάκος Βελόπουλος
• Ελεύθερη Πατρίδα.
• Εθνικό Μέτωπο-Πατριωτικός Σύνδεσμος-Λιοντάρια Συνεργεία για την Ελλάδα
• Ελλάδα ο Άλλος Δρόμος-Νότης Μαριάς
• Νέα Δεξιά
• Άρμα Συνεργασίας για την Ευρώπη των Εθνών
• Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός-Πατριωτική Ριζοσπαστική Ένωση

Σύνολο εννέα κόμματα που «στριμώχνονται» σ’ αυτό το χώρο και προσπαθούν με τη σειρά τους να «στριμώξουν» αφ’ ενός τη Χρυσή Αυγή (ο πρώην Ευρωβουλευτής της Συναδινός είναι μαζί με τον Γ. Καρατζαφέρη στον ΛΑΟΣ) και τους ΑΝΕΛ (ο Νότης Μαριάς εξελέγη Ευρωβουλευτής τους το 2014, ο Γιάννης Δημαράς του Άρματος Συνεργασίας υπήρξε επίσης βουλευτής τους μετά το ΠΑΣΟΚ). Προφανώς επιδιώκουν και «ψαλίδισμα» στο δεξί κομμάτι της Νέας Δημοκρατίας (π.χ. ο Φαήλος Κρανιδιώτης της Νέας Δεξιάς συμμετείχε ως υποψήφιος βουλευτής της ΝΔ).

Αυτός ο κατακερματισμός προφανώς έχει οδηγήσει σε δημοσκοπική πίεση της ΧΑ (που φαίνεται να χάνει την 3η θέση σε όλες τις μετρήσεις) και φέρνει στο προσκήνιο την Ελληνική Λύση, κόμμα του οποίου η επιρροή ειδικά στη Μακεδονία θα κρίνει πολλά.

Για να γίνουν συγκρίσεις, το 2014 αυτός ο χώρος περιείχε τους εξής σχηματισμούς:

• Χρυσή Αυγή (536.913) 9,39%
• Ανεξάρτητοι Ελληνες (197.837) 3,46%
• ΛΑΟΣ (154.029) 2,69%
• Ενωση για την Πατρίδα και τον Λαό (59.482) 1,04%
• Κοινωνία (34.487) 0,60%
• Σύνδεσμος Εθνικής Ενότητας (17.146) 0,30%
• Εθνικό Μέτωπο (8.783) 0,15%

Σύνολο του χώρου τότε, ένα ποσοστό που ξεπερνάει το 17,5%, δηλαδή έναν στους έξι που ψήφισαν! Προφανώς δεν είναι όλοι ίδιοι από πλευράς απόψεων, δεν μπαίνουν όλοι στο ίδιο τσουβάλι, σαν χώρο τους απαριθμούμε. Η Ένωση για την Πατρίδα και το Λαό ήταν ευκαιριακή σύμπραξη Παναγιώτη Ψωμιάδη, Χρήστου Ζώη και Βύρωνα Πολύδωρα (τελικά συμμετείχε η κόρη του). Η Κοινωνία, παραδόξως, δεν συμμετέχει (είχε συνεχή παρουσία στις προηγούμενες εκλογές, με μικρό μεν, αλλά συμπαγές και κυρίως θρησκευόμενο κοινό) και ο Σύνδεσμος Εθνικής Ενότητας ήταν κόμμα στο οποίο συμμετείχαν κυρίως απόστρατοι στρατιωτικοί

3. ΤΑ ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ

Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα των εκλογών, κατά τη γνώμη μου. Το Κόμμα Ισότητας, Ειρήνης και Φιλίας (DEB Partisi) της μουσουλμανικής μειονότητας συμμετείχε και στις προηγούμενες Ευρωεκλογές και πήρε 42.792 ψήφους (εκ των οποίων οι 42.726 στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, όπου αναδείχτηκε πρώτο κόμμα στις περιφέρειες Ροδόπης και Ξάνθης). Προφανώς δεν έχει ελπίδες για Ευρωβουλευτή, αλλά επιδιώκει να καταγράψει όσες περισσότερες ψήφους μπορεί.

Το κόμμα Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία-Ουράνιο Τόξο από το 1994 συμμετέχει σε Ευρωεκλογές (έχει συμμετάσχει κάποιες φορές και σε εθνικές εκλογές) εκφράζοντας τα συμφέροντα όσων αυτοπροσδιορίζονται σαν εθνικά Μακεδόνες. Στις Ευρωεκλογές του 2014 πήρε 5.737 ψήφους (3,16% στην περιφέρεια Φλώρινας). Θα το επηρεάσουν οι τελευταίες εξελίξεις στη Συμφωνία των Πρεσπών (και την αναγνώριση από την Ελλάδα «μακεδονικής» εθνότητας και γλώσσας, αλλά όχι και μειονότητας); Μια σημαντική αύξηση των ποσοστών στη Δυτική Μακεδονία (Φλώρινα, Καστοριά, Πέλλα) μπορεί να δημιουργήσει παρενέργειες.

4. ΤΑ «ΕΙΔΙΚΑ» ΚΟΜΜΑΤΑ

Ανάμεσα στα 40 που θα συμμετάσχουν, υπάρχουν κάποια που εξ ορισμού (από τον τίτλο τους δηλαδή) αναφέρονται και ζητούν εκλογική υποστήριξη από ορισμένη ομάδα πολιτών.

Α. Οικολόγοι: Ο χώρος εμφανίζεται διασπασμένος μετά την απόφαση για αυτονόμησή του από τον ΣΥΡΙΖΑ (υποψήφιοι είχαν συμμετάσχει στα κυβερνητικά ψηφοδέλτια το 2015 και εξελέγησαν δύο βουλευτές, τους Γιάννη Τσιρώνη και Γιώργο Δημαρά, αμφότεροι απέκτησαν υπουργικά χαρτοφυλάκια). Στις ευρωεκλογές του 2014, λίγο πριν τη σύμπραξη με τον ΣΥΡΙΖΑ, είχαν πάρει 51.703 ψήφους σε συνεργασία με το Κόμμα Πειρατών Ελάδας. Τώρα επιχειρούν μια ξεχωριστή καταγραφή.

Οι Πράσινοι-Αλληλεγγύη έχουν κυριότερη αναγνωρίσιμη φιγούρα τον Νίκο Χρυσόγελο, είχαν αυτονομηθεί και καταγραφεί στις Ευρωεκλογές του 2014 (28.365 ψήφοι και 0,50%) με πρώτο σε σταυρούς τον… Στέλιο Κυμπουρόπουλο, του οποίου η υποψηφιότητα τότε είχε περάσει στα ψιλά!

Υπάρχει και το κόμμα του Δημοσθένη Βεργή «Έλληνες Οικολόγοι» (5.608 ψήφοι το 2014), το οποίο περισσότερο θα ευνοηθεί από χιουμοριστικές ψήφους παρά από οικολογικές.

Β. Κυνηγοί: Το Κόμμα Ελλήνων Κυνηγών δεν συμμετέχει στις φετινές Ευρωεκλογές. Το 2014 είχε συγκεντρώσει 56.851 ψήφους (σε δύο περιφέρειες ξεπέρασε το 3% και σε άλλες τέσσερις το 2%).

Γ. Αγρότες, Κτηνοτρόφοι: Το Αγροτικό-Κτηνοτροφικό Κόμμα Ελλάδας (ΑΚΚΕΛ) είχε πάρει 32.356 ψήφους το 2014 και στη συνέχεια συνεργάστηκε με τους Ανεξάρτητους Έλληνες (Ιανουάριος 2015). Σε αγροτικές περιοχές, όπου υπήρξαν δραστήριοι τοπικοί υποψήφιοι (Δράμα 3,20%, Φωκίδα 3,40%, Λάρισα 2,33%) είχε καταγραφή ως ρυθμιστική δύναμη στους συσχετισμούς. Ενδιαφέρουσα περίπτωση λόγω καθόδου για πρώτη φορά σε Ευρωεκλογές του προέδρου του Βάκη Τσιομπανίδη (με επιρροή στον Έβρο), καθώς και του τέως επίτιμου πρόξενου της Ρωσίας Κωνσταντίνου Γκαμπαερίδη.

Σε αγρότες αναφέρεται και το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας (πρόεδρος ο Χρήστος Μαστραντώνης), που συμμετέχει στο συνασπισμό ΛΕΥΚΟ-ΑΚΕ-Ενώσεις Πολιτισμού και Ανάπτυξης, προφανώς με σαφώς μικρότερη επιρροή.

5. ΟΙ «ΦΕΥΓΑΤΟΙ» ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

Είχαν εξέχουσες θέσεις στη διακυβέρνηση του πρώτου εξαμήνου του 2015. Άλλοι έφυγαν, άλλους «τους έφυγαν».

• Λαϊκή Ενότητα: Επικεφαλής ο Παναγιώτης Λαφαζάνης. Τον Σεπτέμβριο του 2015 είχε αποτύχει να μπει στη Βουλή για 7.581 ψήφους (συγκέντρωσε 2,86%). Συνεργάζεται με το Κόμμα Πειρατών Ελλάδας σ’ αυτές τις Ευρωεκλογές.
• ΜέΡΑ25: Η κίνηση του Γιάνη Βαρουφάκη, με ψηφοδέλτιο σε 11 διαφορετικές χώρες της Ε.Ε. Πρώτη απόπειρα καταγραφής.
• Πλεύση Ελευθερίας: Επικεφαλής η Ζωή Κωνσταντοπούλου. Τον Σεπτέμβριο του 2015 βρέθηκε στα ψηφοδέλτια της ΛΑΕ. Πρώτη αυτόνομη καταγραφή κι εδώ.
• Ορθια Ελλάδα: Επικεφαλής ο Αλέξης Μητρόπουλος. Συνιδρυτής ο Γιώργος Ρωμανιάς, αλλά αποχώρησε (on air!) και θα είναι υποψήφιος με την Ένωση Κεντρώων. Τον Σεπτέμβριο του 2015 ο Μητρόπουλος δεν είχε θέσει υποψηφιότητα.

Προφανώς αν έβρισκαν έναν τρόπο έστω εκλογικής συνεργασίας, θα είχαν σίγουρη μία έδρα. Τώρα απλά θα καταγράψουν δυνάμεις, ενδεχομένως να γίνουν συζητήσεις για εκλογικές συνεργασίες ενόψει των επόμενων βουλευτικών εκλογών.

Σε αυτό το χώρο, που αντιτάχθηκε στο τρίτο μνημόνιο και κάποια στιγμή πρόταξε την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα (με διαφορετική ένταση, πάντως), στις Ευρωεκλογές του 2014 είχαν επίσης συμμετάσχει οι:

• Ενιαίο Παλλαϊκό Μέτωπο (Δημήτρης Καζάκης): 49.334 ψήφοι (0,86%)
• Σχέδιο Β’ (Αλέκος Αλαβάνος): 11.307 ψήφοι (0,20%)
• Δραχμή-Πέντε Αστέρια (Θόδωρος Κατσανέβας): 8.724 ψήφοι (0,15)

Από αυτούς έκπληξη είναι μόνο η απουσία του ΕΠΑΜ, το οποίο εξακολουθεί να είναι ενεργό με εκδηλώσεις και παρεμβάσεις.