Καλύτερο δώρο στην επέτειο των 50 χρόνων από την ίδρυση του δεν θα μπορούσε να περιμένει κανείς στον ΠΑΣ Γιάννινα που στις 14 Ιουλίου θα κάνει πράξη το όραμα χρόνων δίνοντας τον πρώτο του Ευρωπαϊκό αγώνα με αντίπαλο τη νορβηγική Οντ .
Ο αποκλεισμός του Πανιωνίου από την ΟΥΕΦΑ άνοιξε τον δρόμο για τον ΠΑΣ που πριν από τρία χρόνια είχε νοιώσει ανάλογη απογοήτευση με αυτή των Νεοσμυρνιωτών.
Σε εκείνη την περίοδο ο ΠΑΣ έχοντας πάρει την 5η θέση στη κανονική περίοδο είχε αγωνιστεί στα πλέι οφ αλλά στη συνέχεια δεν πήρε άδεια δίνοντας στη θέση του στην σούπερ τυχερή εκείνης την σεζόν, Ξάνθη που αν και είχε χάσει στο μπαράζ για την 6η θέση από τον Παναθηναϊκό, κέρδισε το ευρωπαϊκό εισιτήριο καθώς ούτε και οι «πράσινοι» είχαν πάρει άδεια!
Η ιστορία το δίχως άλλο το χρωστούσε σε μία από τις συνεπέστερες αγωνιστικά ομάδες των τελευταίων χρόνων, τον λαοφιλή ΠΑΣ στο καλοκαίρι που θα γιορτάσει τα 50 χρόνια από την ίδρυση του!
Στις 2 Αυγούστου του 1966 έγινε η πολυπόθητη ένωση των δύο «αιωνίων αντιπάλων» της πόλης των Ιωαννίνων, του Αβέρωφ και του Ατρόμητου Ιωαννίνων. Προέκυψε τότε ο Πανηπειρωτικός Αθλητικός Σύλλογος (ΠΑΣ). Ως έμβλημα επιλέχθηκε η μία όψη ενός αρχαίου νομίσματος, το Κοινό Ηπειρωτών. Εκεί εμφανιζόταν ένας ταύρος και η αρχαϊκή ονομασία της Ηπείρου (ΑΠΕΙ ΡΩΤΑΝ).
Η παρέα από την Αργεντινή
Τα χρόνια που ακολούθησαν μετέτρεψαν τον ΠΑΣ σε έναν από τους λαοφιλέστερους επαρχιακούς συλλόγους, ειδικά μετά το 1971 όταν με προπονητή τον Γκομέζ Ντε Φαρία ήρθε στην Ελλάδα η περίφημη παρέα από την Αργεντινή (Αλβαρέζ, Μοντέζ, Γκλασμάν, Λίσα, Πάστερνακ, Ριγκάνι). Αυτή η παρέα άλλαξε την ιστορία του συλλόγου με τον Ριγκάνι (Εδουάρδος Κοντογεωργάκης) να γίνεται Έλληνας και με την βούλα αγωνιζόμενος στην εθνική ομάδα.
Όλοι βέβαια είχαν αποκτήσει την Ελληνική ιθαγένεια χάρις στις προσπάθειες που είχε καταβάλει τότε ο Μετσοβίτης πολιτικός Ευάγγελος Αβέρωφ.
Δυστυχώς ένας από αυτούς, ο Όσκαρ Αλβαρέζ δεν θα αξιωθεί να δει τον αγαπημένο του ΠΑΣ να αγωνίζεται στην Ευρώπη, καθώς έφυγε από την ζωή την Μεγάλη Τετάρτη.
Οι Ηπειρώτες σε ένα πρωτοφανή ξεσηκωμό την σεζόν 1973-74 πανηγύρισαν την πρώτη άνοδο της ομάδας στην Α’ Εθνική. Χαρακτηριστικό του ξεσηκωμού εκείνης της περιόδου τα 21.343 εισιτήρια που κόπηκαν στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας στην αναμέτρηση Ηλυσιακού-ΠΑΣ 0-4!
Στις έξι πρώτες του περιόδους στην μεγάλη κατηγορία ο ΠΑΣ κατέλαβε δύο φορές την 5η θέση (1976, 1978) και μία την έκτη (1980) διανύοντας τα κορυφαία χρόνια της ιστορίας του με προπονητή τον Αντώνη Γεωργιάδη στις τέσσερις από τις έξι περιόδου. Όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα η σύγχρονη ομάδα δικαίως μπορεί να υπερηφανεύεται ότι εκείνη είναι η κορυφαία ομάδα όλων των εποχών.
Φυσικά και δεν συγκρίνονται οι δύο εποχές και θα ήταν άδικο να προσδιορίσει κανείς ποια ήταν η καλύτερη ομάδα.
Η έξοδος στο Βαλκανικό
Εκείνη πάντως η ομάδα το 1979 είχε κερδίσει την παρουσία της στο Βαλκανικό Κύπελλο όπου έδωσε τέσσερις αγώνες γνωρίζοντας τρεις ήττες και μία νίκη με Παρτιζάνι Τιράνων (3-0, 0-2) και Ριέκα (1-2, 1-3).
Το 1994 η ιστορία κατέγραψε ότι ο ΠΑΣ Γιάννινα ως ομάδα της δεύτερης κατηγορίας μάλιστα, μετείχε στον τελευταίο τελικό του Βαλκανικού κυπέλλου που καταργήθηκε εκείνη την χρονιά. Ο ΠΑΣ είχε χάσει από την τουρκική Σάμσουνσπορ στον διπλό τελικό (0-2, 0-3) έχοντας στα ημιτελικά αποκλείσει την αλβανική Μπέσα (3-1, 2-0).
Η σύγχρονη εποχή
Αφού πέρασε σχεδόν δύο δεκαετίες στην αφάνεια, φθάνοντας κάποια στιγμή πολύ κοντά και στην πτώχευση, άρχισε δειλά δειλά να επιστρέφει με πρώτη μεγάλη στιγμή το 2007 όταν ως ομάδα δεύτερης κατηγορίας έφθασε στα ημιτελικά του κυπέλλου (αποκλείστηκε από την μετέπειτα νικήτρια Λάρισα) έχοντας στον δρόμο της αποκλείσει τον Ολυμπιακό!
Η μοναδική ομάδα που αν και ανήκε σε μικρότερη κατηγορία έχει καταφέρει να θέσει νοκ άουτ στο κύπελλο τους «ερυθρόλευκους» και σε διπλές αναμετρήσεις μάλιστα.
Την περίοδο 2009-2010 υποβιβάστηκε για έκτη φορά στις επτά τελευταίες της περιόδους στην Α’ Εθνική και όταν επανήλθε την περίοδο 2011-2012 ήταν πια άλλη ομάδα.
Κτίστηκε σε στέρεες βάσεις παρά το γεγονός ότι είχε διαρκώς πάνω της την «Δαμόκλειο σπάθη» με τεράστια οικονομικά προβλήματα δικαιώνοντας και τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία) που το 2011 είχε αναδείξει για μία ακόμη χρονιά την Ήπειρο ως την φτωχότερη περιφέρεια της χώρας!
Για να επιβιώσει από το 2013 και μετά άρχισε σε κάθε μεταγραφική περίοδο να πουλά παίκτες καθώς για τρεις περιόδους είχε απαγόρευση μεταγραφών. Απαγόρευση που άρθηκε εφέτος με συνέπεια και μεταγραφές να μπορεί πλέον να κάνει αλλά κυρίως να κερδίσει την Ευρωπαϊκή της παρουσία.
Ένας μετά τον άλλο αποχώρησαν από τους Ζωσιμάδες σπουδαίοι παίκτες που έκαναν καριέρα σε άλλες ομάδες.
Στη λίστα αυτή συναντάμε ανάμεσα στους άλλους τους Μάριο Οικονόμου, Τόμας Ντε Βισέντι, Δημήτρη Κολοβέτσιο, Άντι Λίλα (επέστρεψε), Εμιλιάνο Βίλα, Νίκο Κοροβέση, Χάρη Χαρίση, Μάρκο Βελλίδη και άλλους.
