Το 1925, σαν σήμερα, διεξήχθησαν οι πρώτες εκλογές για τον δήμο της Θεσσαλονίκης, 13 χρόνια μετά την ενσωμάτωσή της στον εθνικό κορμό αφού ως τότε όριζαν οι εκάστοτε κυβερνήσεις τους εκλεκτούς τους, περισσότερο είχε μείνει ο Τουρκοεβραίος Οσμάν Σαΐτ Μπέης.
Πρώτος αιρετός, κάνοντας την έκπληξη, ήταν ο δικηγόρος Μηνάς Πατρίκιος (1888-1960) και εν μέσω της δικτατορίας του Θεόδωρου Πάγκαλου και επωφελούμενος από την διάσπαση του βενιζελικού στρατοπέδου, λαμβάνοντας 30%. Η εκλογή του «εργατοπρόσφυγος και κομμουνίζοντος» Πατρίκιου προκάλεσε αναταραχή, ο Πάγκαλος με ψευδείς λόγους ακύρωσε τις εκλογές, προκήρυξε νέες για τις 20 Δεκεμβρίου και ο Πατρίκιος θριάμβευσε με 50,6%.
Αργότερα ο Πάγκαλος απέπεμψε επτά συμβούλους του και απέλυσε και τον ίδιο τον δήμαρχο που μεταπολεμικά, επί Πλαστήρα, χρημάτισε υπουργός Παιδείας ενώ το ’54 επανεξελέγη δήμαρχος στη συμπρωτεύουσα.
Οι πρώτες εκλογές για τον δήμο της Θεσσαλονίκης έγιναν στις 25 Οκτωβρίου του 1925, ήτοι 13 χρόνια από την ενσωμάτωση της πόλης στον εθνικό κορμό. Η πρώτη δημοτική αρχή εγκαταστάθηκε μόλις το 1869 στην τότε τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη, με κύριο έργο την καθαριότητα των κοινόχρηστων χώρων. Παράλληλα, λειτουργούσε και η Ελληνική Δημογεροντία, με πρόεδρο τον εκάστοτε μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, που επιλαμβανόταν των υποθέσεων των χριστιανών Ελλήνων υπηκόων του Σουλτάνου.
Μετά την απελευθέρωση της πόλης από το ελληνικό στρατό (26 Οκτωβρίου 1912), οι νέες αρχές διατήρησαν στον δημαρχιακό θώκο τον Τουρκοεβραίο (ντονμέ) Οσμάν Σαΐτ Μπέη έως τις 23 Αυγούστου του 1916, οπότε, μετά το βενιζελικό κίνημα της «Εθνικής Αμύνης», αντικαταστάθηκε από τον γιατρό Κωνσταντίνο Αγγελάκη (1874-1965). Ο Οσμάν Σαΐτ Μπέης επανήλθε στη δημαρχία στις 15 Νοεμβρίου του 1920, μετά την εκλογική ήττα του Ελευθερίου Βενιζέλου και την άνοδο στην εξουσία του Λαϊκού Κόμματος υπό τον Δημήτριο Γούναρη. Παρέμεινε δήμαρχος Θεσσαλονίκης έως τη Μικρασιατική Καταστροφή, οπότε παύθηκε και εγκατέλειψε την Ελλάδα με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923. Μέχρι τις δημαρχιακές εκλογές του 1924 καθήκοντα δημάρχου Θεσσαλονίκης άσκησαν κατά σειρά οι βενιζελικοί Αθανάσιος Καλλιδόπουλος και Πέτρος Συνδίκας.
Τα πρώτα σύννεφα στην παράταξη του νέου δημάρχου, εμφανίζονται πριν ακόμη κλείσει ένα μήνα από την ανάληψη των καθηκόντων του, όταν στα εγκαίνια του δικτύου υπονόμων της Θεσσαλονίκης προσκαλεί τον Πάγκαλο να παραστεί, παραθέτοντάς του δεξίωση. Παρά την επισημότητα της τελετής, ο Πατρίκιος δεν διστάζει να του παρουσιάσει τα μεγάλα προβλήματα της πόλης, εκείνης της εποχής, όπως ήταν τα ζητήματα της συγκοινωνίας, της ύδρευσης, του ηλεκτροφωτισμού, της υγιεινής, της λαϊκής κατοικίας, της ανεργίας κ.α. (εφημερίδα Μακεδονία 25 Φεβρουαρίου 1926).
Η παρουσία του δικτάτορα στο Δημαρχείο, κάνει κάποιες εφημερίδες να θεωρήσουν ότι ο αριστερός δήμαρχος έκανε φιλικά ανοίγματα προς τον Πάγκαλο. Τα δημοσιεύματα αυτά οδηγούν τον Μ.Πατρίκιο να καλέσει τους εκπροσώπους του τύπου στο γραφείο του για να τους εξηγήσει τη στάση του. “Που είδατε ότι εδήλωσα φιλίαν προς τον κ. Πάγκαλον; Ο δήμαρχος μιας πόλεως δεν είναι πλέον μετά την εκλογήν του δήμαρχος του κόμματος, αλλά εκπροσωπεί ολόκληρον την πόλιν. Εάν προέβην εις την πρόσκλησιν του κ. Προέδρου, το έκανα δια να προσδώσω μεγαλυτέραν μεγαλοπρέπειαν εις την έναρξιβ του πρώτου έργου το οοποίον επί της δημαρχιακής περιόδου ήρχισε πραγματοποιούμενον”, θα πει.
Παρ’ όλες αυτές τις εξηγήσεις, κάποιοι από τους παρέδρους και τους δημοτικούς συμβούλους της παράταξής του, θα δώσουν στη δημοσιότητα ανώνυμα ένα κείμενο, καταγγέλοντας ότι “ο επικεφαλής του εργατοπροσφυγικού συνδυασμού τεθείς δήμαρχος, παρεβίασεν ορισμένα σημεία του προγράμματος, ενεργήσας αυτοβούλως και άνευ της γνώμης του δημοτικού συμβουλίου”. (εφημερίδα Μακεδονικά Νέα, 2 Μαρτίου 1926).
Τελικά το καθεστώς Πάγκαλου απέλυσε το νέο δήμαρχο, με το αιτιολογικό, όπως ισχυρίστηκε σε δηλώσεις του ο πρωθυπουργός της δικτατορίας, Αραβαντινό, ότι ο Πατρίκιος, στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της 11ης Αυγούστου 1926, αναφερόμενος σε έγγραφο του Νομάρχη Θεσσαλονίκης προς τον Δήμο, που ζητούσε περιορισμό των θέσεων στον οργανισμό του Δήμου, δήλωσε ότι “ενόσω οπροερχόμεθα εκ του λαού δεν θα ανεχθούμε μπάτσους από αυτούς που λέγονται αρχαί”.
Ο αριστερός δήμαρχος εκδιώχθηκε από τη θέση του και αντικαταστάθηκε από τον δημοτικό σύμβουλο της δεξιάς μειοψηφίας, Χρήστο Μελανίδη, με το αιτιολογικό ότι οι ενέργειες του Μηνά Πατρίκιου μπορούσαν να προκαλέσουν… “διασάλευσιν της εννόμου τάξεως”, ενώ ο Γενικός Διοικητής Μακεδονίας Μπουμπούλης, που υπέγραφε την απόφαση αντικατάστασης του δημάρχου ισχυρίζονταν πως “η Θεσσαλονίκη, πόλις αναγεννωμένη, έχει ανάγκην εργασίας και δημοτικών αρχόντων αξίων δια το βαρύ τούτο έργο. Δυστυχώς ο μέχρι τούδε Δήμαρχος και οι συν αυτώ δεν ανταπεκρίθησαν εις τας προσδοκίας των εκλογέων”.
Ο Μηνάς Πατρίκιος επανήλθε στη θέση του το 1927 και αποπέμφθηκε ξανά στις 9 Ιουνίου 1929. Όμως στις επόμενες δημοτικές εκλογές, το 1929, ο Πατρίκιος ηττήθηκε από τον φιλοβασιλικό Νικόλαο Μάνο.
