8 Νοεμβρίου 1986. Ένας άγνωστος Σκωτσέζος κάθεται για πρώτη φορά στον πάγκο της παραπαίουσας Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ βλέπει την ομάδα του να ηττάται με 2-0 από την Όξφορντ στο «Μέινορ Γκράουντ».
Ήταν το ντεμπούτο του (μετέπειτα σερ) Αλεξ Φέργκιουσον, που τότε βρήκε παίκτες όπως ο Ρέμι Μόουζες, ο Πίτερ Ντέιβενπορτ, ο Πίτερ Μπαρνς και ο Κλέιτον Μπλάκμουρ.
Σήμερα, είναι ο πρώτος άνθρωπος που σκέφτεσαι όταν λες Γιουνάιτεντ. Ο άνθρωπος των 1.500 αναμετρήσεων στον πάγκο των «κόκκινων διαβόλων», των 13 πρωταθλημάτων, των συνολικά 38 τροπαίων, των 27 ετών στην ίδια ομάδα και ίσως ένας απ’ τους… τελευταίους των Μοϊκανών που άντεχαν στην πίεση και τον ανταγωνισμό του κορυφαίου επιπέδου.
Ο Αλεξάντερ Τσάπμαν Φέργκιουσον γεννήθηκε στη Γλασκώβη της Σκωτίας στις 31 Δεκεμβρίου 1941, έπαιξε (ως φορ) σε αρκετές σκωτσέζικες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων της Ντανφέρμλιν και της Ρέιντζερς και αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ το 1965-66.
Επέλεξε να πάει στη Φόλκερκ (κατόπιν προτροπής της γυναίκας του) και όχι στη Νότιγχαμ Φόρεστ, η οποία έδινε γη και ύδωρ για να τον κάνει δικό της και από εκεί στην Εϊρ Γιουνάιτεντ, όπου ολοκλήρωσε την ποδοσφαιρική του καριέρα, το 1974. Επρόκειτο για έναν δεινό σκόρερ, με 170 τέρματα σε σύνολο 317 εμφανίσεων.
Μετά το τέλος της αγωνιστικής του καριέρας, εργάστηκε ως προπονητής ξεκινώντας την καριέρα του με την Ιστ Στέρλινγκσαϊρ και τη Σεντ Μίρεν, για να ακολουθήσει η Αμπερντίν (1978-86), κατακτώντας τρία πρωταθλήματα, τέσσερα Κύπελλα και το UEFA Cup το 1983. Θύμα του στον τελικό η Ρεάλ! Ως και τη Σκωτία οδήγησε στο Μουντιάλ του 1986, χωρίς όμως επιτυχία στο Μεξικό…
Η πρόσληψη
Τότε η Γιουνάιτεντ πρωτάθλημα είχε να δει από το 1967. Τα Κύπελλα του 1977, του 1983 και του 1985 δεν ήταν αρκετά για να κρατήσου ψηλά το γόητρο του συλλόγου. Τότε, αρχές της σεζόν 1986-87 η διοίκηση υπό τον Μάρτιν Εντουαρντς διέκοψε τη συνεργασία με τον Ρον Άτκινσον, ήταν ο πέμπτος προπονητής μετά την αποχώρηση του μεγάλου Ματ Μπάσμπι. Ο Big Ron ήταν πολύ καλός τεχνικός, αλλά δεν κατάφερε, όπως και οι τέσσερις προηγούμενοι στη μετά Μπάσμπι εποχή, να επαναφέρει ψηλά τον σύλλογο.
Ο Έντουαρτς ήθελε τον Σκωτσέζο επειδή, ένα χρόνο πριν, ήταν βασικός υποψήφιος για ν’ αναλάβει την ηγεσία της Λίβερπουλ, όταν αποχώρησε ο Τζο Φάγκαν. Τελικά οι «κόκκινοι» επέλεξαν άλλη κατεύθυνση και εμπιστεύτηκαν ένα δικό τους παιδί, τον Κένι Νταλγλκίς. Έπαιξε τον ρόλο του…
«Είναι πολύ λυπηρό που αφήνω την Αμπερντίν μετά από οκτώ χρόνια, αλλά δεν μπορείς να απορρίψεις την πρόταση για δουλειά στο “Ολντ Τράφορντ”» είπε, αποχαιρέτησε και παρουσιάστηκε από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.
Η εκκίνηση
Το ξεκίνημά του ήταν κάκιστο. Ήττα από την Όξφορντ με 2-0, ισοπαλία 0-0 με τη Νόριτς. Η Γιουνάιτεντ είχε δρόμο να διανύσει. Μπόλικο. Ο Φέργκιουσον πέτυχε την 1η του νίκη στις 22 Νοεμβρίου. Τυχαία, μάλλον και σημαδιακά, είχε κάνει εκείνη τη μέρα και την πρώτη του τοποθέτηση στο επίσημο περιοδικό του αγώνα:
«Το ν’ αναλάβεις έναν σύλλογο του μεγέθους της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, είναι μία θαυμάσια προοπτική. Αλλά στο τέλος της ημέρας είναι πρακτικά μία ομάδα και απλώς θα προσπαθήσω να εξελίξω την κατάσταση στο “Ολντ Τράφορντ” με τον τρόπο που νομίζω πως είναι σωστός. Δεν με απασχολεί ιδιαίτερα το παρελθόν. Φυσικά δεν θέλω να φανώ ασεβής έναντι των τεράστιων ιστορικών επιτευγμάτων της Γιουνάιτεντ. Όμως από ‘δω και πέρα πρέπει απλώς να ακολουθήσουμε έναν δρόμο και αυτός είναι μπροστά. Να δούμε το μέλλον. Ο στόχος του συλλόγου πρέπει ξεκάθαρα να είναι το πρωτάθλημα».
Το είπε και το έκανε…
Εκείνο το ματς του 1986 με τη Μάντσεστερ το είχαν παρακολουθήσει 13.545 θεατές. Η ομάδα της Οξφορντ ποτέ δεν είχε πολλούς οπαδούς, αλλά αφοσιωμένους και ήταν μια ομάδα που έπαιζε όμορφο ποδόσφαιρο και έβγαλε δύο μεγάλα ονόματα του αγγλικού και του ιρλανδικού ποδοσφαίρου. Τους Όλντριτζ και Χάουτον. Το 1986 ήταν η καλύτερη χρονιά στην ιστορία της Οξφορντ, η οποία κατέκτησε το Λιγκ καπ, νικώντας στον τελικό του Γουέμπλεϊ 3-0 την ΚΠΡ. Η Οξφορντ έμεινε και την επόμενη χρονιά στην πρώτη κατηγορία, αλλά όταν ο μεγιστάνας των μίντια Ρόμπερτ Μάξγουελ το 1987 σταμάτησε να τη χρηματοδοτεί, άρχισε ένας αργός και θλιβερός κατήφορος.
Ετσι κι αλλιώς, η εποχή της πλήρους εμπορευματοποίησης του ποδοσφαίρου δεν έχει χώρο για ιστορίες όπως αυτή της Οξφορντ. Μία ακόμα περίεργη σύμπτωση αυτής της ιστορίας αφορά τον Ρον Ατκινσον. Τον προπονητή που διαδέχθηκε στον πάγκο της Γιουνάιτεντ ο Φέργκιουσον. Ο Ατκινσον αγωνίστηκε από το 1959 έως το 1971 ως χαφ στην ομάδα της Οξφορντ.
«Who the fuck are you?»
Όπως φαίνεται και στη φωτογραφία από το γήπεδο της Όξφορντ, στα αριστερά του Φέργκιουσον καθόταν ο οδηγός πούλμαν της ομάδας, Ντέρεκ Σάτον. Ο Σάτον, είχε προσληφθεί ως οδηγός πούλμαν από την εταιρία λεωφορείων Finglands που έδρευε στο Μάντσεστερ. Μάλιστα ήταν οδηγός και της Μάντσεστερ Σίτι για τους εκτός έδρας αγώνες της περιόδου.
O «Sooty» είχε καταφέρει να γίνει στενός φίλος του Ρον Άτκινσον, προκατόχου του Σερ Άλεξ Φέργκιουσον στον πάγκο των «κόκκινων διαβόλων». Έτσι λοιπόν, είχε συνηθίσει να κάθεται στον πάγκο της ομάδας στους εκτός έδρας αγώνες στο πλευρό του προπονητή.
Ο Σκωτσέζος μάνατζερ, γυρνώντας στα αριστερά του, ενοχλήθηκε από την παρουσία του οδηγού Σάτον, και με τη φράση «Who the fuck are you?» έδειξε πως θα ήταν η πρώτη και η τελευταία φορά που θα καθόταν στο πλευρό του.
Στο ζενίθ
Από το 1986, το πρώτο πρωτάθλημα της εποχής σερ Άλεξ, ήρθε το 1993. Στα πρώτα επτά χρόνια παρουσίας του Φέργκιουσον στην τεχνική ηγεσία, τα πράγματα δεν ήταν πολύ εύκολα. Καθόλου. Τόσο που το 1990 έφτασε ένα βήμα από την απόλυση, αλλά τον… έσωσε η κατάκτηση του Κυπέλλου Αγγλίας σε διπλό τελικό με την Κρίσταλ Πάλας και έδωσε παράταση ζωής στον Σκωτσέζο ώστε να συνεχίσει το έργο του.
Τον Δεκέμβριος του 1989, μετά το άσχημο ξεκίνημά στην τέταρτη σεζόν στον πάγκο, φουντώνουν οι φήμες που θέλουν τη διοίκηση της Γιουνάιτεντ να τον απομακρύνει. «Three years of excuses and it’s still crap … ta-ra Fergie», αναφέρει το περιεχόμενο ενός -αλησμόνητου- πανό που κάνει την εμφάνισή του στο «Ολντ Τράφορντ» κατά του «Φέργκι». Ο εμπνευστής του πάντως ζήτησε συγγνώμη 25 χρόνια μετά…
Ο Σκωτσέζος προπονητής έπρεπε να περιμένει τρεις αγώνες για την πρώτη του επιτυχία. Στις 22 Νοεμβρίου του 1986 η Γιουνάιτεντ επικράτησε την Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς με 1-0 στο «Ολντ Τράφορντ», χάρη σε γκολ του Δανού αμυντικού, Τζον Σιβεμπάκ. Αυτό ήταν και το πρώτο γκολ της αγγλικής ομάδας με τον Φέργκιουσον στον πάγκο της. Είχαν προηγηθεί 213 λεπτά επιθετικής αφλογιστίας. Για την ιστορία, ο διεθνής Δανός αμυντικός θα πωληθεί στη Σεντ Ετιέν το καλοκαίρι του 1987, έχοντας παίξει 31 παιχνίδι με τη Γιουνάιτεντ. Οι κερδοφόρες αγοραπωλησίες υπό την καθοδήγηση του Σκωτσέζου προπονητή, θα γίνει ένας τομέας στον οποίο θα διακριθεί η Γιουνάιτεντ τα επόμενα χρόνια. Αναμφίβολα, τούτο είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο στη σύγχρονη εποχή, όπου ο οικονομικός παράγοντας παίζει πρωτεύοντα ρόλο.
Εντέλει ο Φέργκιουσον πήρε την ομάδα με 7 πρωταθλήματα στην ιστορία της και το 2013 πανηγύριζε το 20 τίτλο της, αποχαιρετώντας τον σύλλογο με τον καλύτερο τρόπο και φυσικά πάνω από τη Λίβερπουλ. Πέρα όμως από τα πρωταθλήματα και το γεγονός ότι πέρασε τους κόκκινους, ο Φέργκιουσον πήρε δύο Champions League, 5 FA Cups, ενώ συνολικά σε 27 χρόνια και 1500 παιχνίδια, πήρε 895(!) νίκες έχοντας το απίθανο ποσοστό του 59,7 %.
Δεν ήταν απλά ένας προπονητής, ήταν ιδέα τόσο για τον σύλλογο, αλλά και για το αγγλικό ποδόσφαιρο. Δεν είναι τυχαίο πως το 1999 (λίγο μετά την κατάκτηση του Champions League επί της Μπάγερν) μπήκε στη λίστα Queen’s Birthday Honours για τις υπηρεσίες που έχει προσφέρει στο ποδόσφαιρο και πήρε τον τίτλο «Σερ».
Το τελευταίο του παιχνίδι στο «Ολντ Τράφορντ» ήταν αυτό ανάμεσα στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και τη Σουόνσι (2-1) στις 12 Μαΐου του 2013, όπου ο μεγάλος κόουτς ήταν βαθύτατα συγκινημένος. Είναι πολλά τα 27 χρόνια στη Μάντσεστερ. Ήταν νιος και γέρασε…
