Το πρωί της 12ης Σεπτεμβρίου 1973 το Εθνικό Στάδιο της Χιλής στο Σαντιάγο, άνοιξε τις πόρτες του για να υποδεχτεί αμέτρητους πολιτικούς κρατούμενος που είχαν συλληφθεί την προηγούμενη μέρα. Ήταν η μέρα του περίφημου coup d’état της χώρας, κατά το οποίο εκδιώχτηκε από την εξουσία (και δολοφονήθηκε) ο εκλεγμένος πρόεδρος Σαλβαδόρ Αλιέντε για να αναλάβει ο δικτάτορας Αουγκούστο Πινοσέτ (με τη βοήθεια των Αμερικανών). Μέσα στις επόμενες μέρες τα περισσότερα στάδια έγιναν τόπος σκληρών βασανιστηρίων για τους περισσότερους κρατούμενους και η τελευταία κατοικία της ζωής για αρκετούς εξ αυτών.
Γνωστότερη όλων παραμένει η ιστορία του δασκάλου-ποιητή-τραγουδιστή Βίκτορ Χάρα ο οποίος εκτελέστηκε εν ψυχρώ μπροστά στους υπόλοιπους στον επίλογο μιας τραγικής σκηνής, κατά την οποία οι στρατιωτικοί του ζητούσαν ειρωνικά να παίξει με μια κιθάρα τα φημισμένα τραγούδια του την ώρα που τα περισσότερα κόκαλα των χεριών του είχαν σπάσει από τα βασανιστήρια που προηγήθηκαν.
Ο μύθος λέει ότι ο αιμόφυρτος αλλά απτόητος Χάρα ξεκίνησε να τραγουδάει ένα μέρος ενός τραγουδιού περί λαϊκής ενότητας, με αποτέλεσμα ένας αξιωματικός να βάλει ένα πιστόλι στον κρόταφο του και να πυροβολήσει. Από τις καταθέσεις σε δικαστήριο που έγινε το 2009 αποκαλύφτηκε ότι πριν πυροβολήσει έπαιξε «ρώσικη ρουλέτα» με το κεφάλι του Χάρα ενώ στη συνέχεια, και μετά από εντολή του αξιωματικού, δυο στρατιώτες ολοκλήρωσαν το «έργο» του…
Έναν περίπου μήνα μετά, σαν σήμερα, στις 21 Νοεμβρίου, το Εστάδιο Νασιονάλ άνοιγε ξανά τις πόρτες του, αυτήν την φορά για χάρη του ποδοσφαίρου. Η Χιλή φιλοξενούσε την Σοβιετική Ένωση στο επαναληπτικό παιχνίδι των μπαράζ για την ομάδα που θα συμπλήρωνε το πρόγραμμα του Μουντιάλ του 1974 που θα διεξαγόταν στη Δυτική Γερμανία.
Το πρώτο παιχνίδι στην Μόσχα είχε λήξει ισόπαλο 0-0 και όλα θα κρινόταν στην ρεβάνς. Μπροστά σε χιλιάδες ανθρώπους οι παίκτες της εθνικής ομάδας της Χιλής (μαζί με το διαιτητικό τρίο) παρατάχθηκαν κανονικά στον αγωνιστικό χώρο, έκαναν τυπικότατα την σέντρα και αφού αντάλλαξαν μερικές πάσες κατεβαίνοντας προς την αντίπαλη περιοχή, σκόραραν με τον αρχηγό της ομάδας. Απέναντι τους δεν υπήρχε… κανείς.
Η ΕΣΣΔ, σε μια από τις πιο γνωστές φορές της ιστορίας που η πολιτική και το ποδόσφαιρο συναντήθηκαν και έχασαν τον ξεχωριστό τους χαρακτήρα, αρνήθηκε να αγωνιστεί σ’ ένα γήπεδο στο οποίο είχαν τόσο πρόσφατα εκτελεστεί τόσοι κρατούμενοι, κυρίως αριστερών φρονημάτων, και στο οποίο όπως χαρακτηριστικά γράφτηκε την εποχή εκείνη «μπορούσες ακόμα να διακρίνεις κηλίδες αίματος».
Η FIFA με την σειρά της δεν δέχτηκε να γίνει το παιχνίδι σε ουδέτερη χώρα κι έτσι με το πιο εύκολο γκολ που έχει μπει ποτέ σε ποδοσφαιρικό αγώνα η Χιλή πήρε το εισιτήριο για το Παγκόσμιο Κύπελλο…
Οι Σοβιετικοί είχαν ζητήσει ο αγώνας να γίνει σε ουδέτερο έδαφος, αλλά η FIFA αρνήθηκε, υποστηρίζοντας ότι δεν υπήρχαν ειδικοί λόγοι (!) που θα την οδηγούσαν να λάβει μια τέτοια απόφαση. Έτσι, η ομάδα της ΕΣΣΔ «παραιτήθηκε» από την δυνατότητα να διεκδικήσει την συμμετοχή της στο Μουντιάλ 1974 και στις 21 Νοεμβρίου η εθνική ομάδα της Χιλής παρουσιάστηκε μόνη στο γήπεδο, μπροστά σε 20.000 θεατές και σημείωσε το νικηφόρο γκολ, ο αρχηγός Φραντσίσκο Βαλντές (σ.σ. ο αγώνας κατακυρώθηκε «στα χαρτιά» με 2-0).
