Αυστριακός ποδοσφαιριστής και προπονητής. Αγωνίστηκε και εργάστηκε κυρίως στην Ελβετία, όπου κέρδισε πολλούς τίτλους, κυρίως όμως δημιούργησε μια κυρίαρχη ποδοσφαιρική τακτική, που έμεινε γνωστή ως «σύρτης» (σ.σ. bolt), η οποία αργότερα εξελίχθηκε στο πιο γνωστό… κατενάτσιο.
Ο Καρλ Ράπαν πέθανε σαν σήμερα το 1996, σε ηλικία 91 ετών.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’30, όταν ως ποδοσφαιρική τακτική είχε καθιερωθεί το σύστημα WM, ο Ράπαν επινόησε και ανέπτυξε μια τακτική στην οποία οι ποδοσφαιριστές άλλαζαν θέσεις και καθήκοντα ανάλογα με τις ανάγκες του παιχνιδιού.
Το σύστημα αυτό διέφερε πολύ από το κλασικό 2-3-5 και το WM και έδινε μεγάλη σημασία στην άμυνα. Η ομάδα οργανωνόταν στο δικό της μισό του γηπέδου και περίμενε την επίθεση του αντίπαλου έχοντας τον έλεγχο του κέντρου. Το σύστημα ονομάστηκε verrou ή bolt (αλυσίδα ή σύρτης). Ο Ράπαν δημιούργησε ένα σύστημα με λιγότερο ρίσκο. Στηρίχτηκε στην ομαδική δουλειά των παικτών μέσα στο γήπεδο και έδωσε στους ερασιτέχνες της εποχής την ευκαιρία να πετύχουν αποτελέσματα ανεξάρτητα από το ταλέντο τους. Η αμυντική τακτική του σύρτη στηριζόταν σε ένα μείγμα ζώνης και ατομικού μαρκαρίσματος. Ήταν το πρώτο σύστημα με τέσσερις αμυντικούς, που χρησιμοποιούσε τον ένα ως «σύρτη ασφαλείας» (security bolt), για να υποστηρίζει τους άλλους τρεις όταν έκαναν λάθη. Στο σύστημα του Ράπαν στηρίχτηκε σε μεγάλο βαθμό η δημιουργία του κατενάτσιο με το ρόλο του λίμπερο (σκούπας) στην άμυνα.
Στην εποχή του το σύστημα του Ράπαν δεν έγινε πλήρως κατανοητό από τους περισσότερους. Ο ίδιος ο Ράπαν ποτέ δεν το συζητούσε δημόσια, συντηρώντας ένα μυστήριο γύρω από αυτό. Δέχτηκε και επαίνους και αρνητική κριτική. Εφαρμόζοντας το στην εθνική Ελβετίας κατάφερε να αποκλείσει τη ναζιστική Γερμανία στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1938. Έπειτα από έναν ισόπαλο με 1-1 πρώτο αγώνα, νίκησε με 4-2 δημιουργώντας μια μεγάλη έκπληξη. Δυο βδομάδες νωρίτερα είχε νικήσει την Αγγλία σε φιλικό ματς.
Το διάσημο ποδοσφαιρικό σύστημα που έδωσε τη δυνατότητα σε πιο αδύναμες ομάδες να παρουσιάσουν ένα πιο σκληρό και αξιόμαχο πρόσωπο για να έλθει ο Ελένιο Ερέρα με την «Grande Inter» (σ.σ. Μεγάλη Ίντερ), σχεδόν τρεις δεκαετίες αργότερα, να το τελειοποιήσει και να στεφθεί πρωταθλήτρια Ευρώπης και Κόσμου!
«Μια ομάδα μπορεί να δημιουργηθεί με δύο τρόπους: Είτε έχεις στη διάθεση σου 11 άτομα που χάρη στην κλάση και τις φυσικές τους ικανότητες μπορούν να κερδίσουν τους αντιπάλους τους –η Βραζιλία είναι ένα τέτοιο παράδειγμα- είτε έχεις 11 μέτριους παίκτες, που μέσω της επιβολής απόλυτης πειθαρχίας πρέπει να ενταχθούν σ’ ένα συγκεκριμένο σχέδιο για να αποδώσουν»δήλωνε ο Ράπαν σε μία σπάνια συνέντευξη του λίγο πριν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1962.
Το σύστημα μετέθετε δύο παίκτες του κέντρου στην άμυνα και μετεξελισσόταν σε κάτι που έμοιαζε με το σύγχρονο 4-3-3. Η ομάδα οργανωνόταν στο δικό της μισό του γηπέδου και περίμενε την επίθεση του αντίπαλου έχοντας τον έλεγχο του κέντρου. Οι δύο ακραίοι επιθετικοί λειτουργούσαν ως καθαρόαιμοι επιθετικοί, παραμένοντας συνεχώς ψηλά, αντί να βοηθούν τους μέσους, όταν χανόταν η κατοχή της μπάλας. Η αμυντική τετράδα του Ράπαν μάρκαρε man-to-man τους κεντρικούς επιθετικούς του αντιπάλου, βοηθούμενη από τους μέσους που πίεζαν τους πλάγιους. Σκοπός του συστήματος ήταν να εξασθενίσει την επιθετική δραστηριότητα των αντιπάλων και με τη βοήθεια ενός ικανού κεντρικού μέσου και των 3 επιθετικών μπροστά, να εκμεταλλευθεί τις αντεπιθέσεις. Το μειονέκτημα του ήταν οι υπερβολικές ευθύνες με τις οποίες φορτωνόταν ο κεντρικός μέσος.
Ο Ράπαν δημιούργησε ένα σύστημα με λιγότερο ρίσκο. Στηρίχτηκε στην ομαδική δουλειά των παικτών μέσα στο γήπεδο και έδωσε στους ερασιτέχνες της εποχής την ευκαιρία να πετύχουν αποτελέσματα ανεξάρτητα από το ταλέντο τους. Η αμυντική τακτική του “σύρτη” ήταν ένα μίγμα ζώνης και ατομικού μαρκαρίσματος. Ήταν το πρώτο σύστημα με 4 αμυντικούς, που χρησιμοποιούσε τον ένα ως “σύρτη ασφαλείας”, για να υποστηρίζει τους άλλους 3 όταν έκαναν λάθη. Το σύστημα, έδινε αριθμητικό πλεονέκτημα στην άμυνα με τον παίκτη-σύρτη που αγωνιζόταν πίσω από τους 3 υπόλοιπους αμυντικούς, τον “λίμπερο” όπως θα εξελισσόταν στη συνέχεια.
Μετά τη συνταξιοδότησή του και παρά την μη επαγγελματική του σχέση με το ποδόσφαιρο, ο Ράπαν ενδιαφερόταν για αυτό και διατύπωνε νέες ιδέες για την ανάπτυξή του. Μια από αυτές ήταν η δημιουργία μιας θερινής ευρωπαϊκής λίγκας με σκοπό να υπάρχουν αγώνες για τα δελτία ποδοσφαιρικών στοιχημάτων των διαφόρων χωρών (loto, toto, pool, προ-πo κλπ) αλλά και έσοδα για τις συμμετέχουσες ομάδες.Με τη βοήθεια του Ερνστ Τόμεν, διευθυντή του ελβετικού ποδοσφαιρικού στοιχήματος (Swiss Football Pool), δημιουργήθηκε το 1961 το Διεθνές Ποδοσφαιρικό Κύπελλο (International Football Cup), το οποίο έμεινε γνωστό ως Κύπελλο Ράπαν. Το 1967 μετονομάστηκε σε Κύπελλο Ιντερτότο.
Διεξαγόταν ως το 1995, οπότε τη διοργάνωσή του ανέλαβε η UEFA, παρά τις στοιχηματικές διασυνδέσεις που την απέτρεψαν στο παρελθόν. Μάλιστα, στο λογότυπο της UEFA για το τουρνουά υπήρχαν το 12Χ, ως ξεκάθαρη αποδοχή της κατάστασης. Το όνομά της μετατράπηκε σε Κύπελλο Intertoto UEFA και συνδέθηκε με το Κύπελλο UEFA.
Τον Δεκέμβριο του 2007, μετά από την εκλογή του Μισέλ Πλατινί στην προεδρία της UEFA, ανακοινώθηκε το πλάνο για κατάργηση της διοργάνωσης ως μέρος της γενικής αναμόρφωσης των τουρνουά της ομοσπονδίας. Αντί οι ομάδες να προκρίνονται από το Intertoto στο Κύπελλο UEFA, καταργείτο η πρώτη διοργάνωση και η δεύτερη μετεξελισσόταν σε Europa League με περισσότερες συμμετέχουσες και διευρυμένα προκριματικά 4 γύρων, ώστε να θυμίζουν Κύπελλο Intertoto.
Το όραμα του Ράπαν «άντεξε» για 49 εκδόσεις, περισσότερες από το Κύπελλο Κυπελλούχων και το Κύπελλο Εκθέσεων. Μπορεί από τη στιγμή που το ανέλαβε η UEFA να μην ήταν πλέον μία διοργάνωση για όλους, αφού και οι 33 «νικητές» από το 1995 προέρχονταν από τα 5 μεγάλα πρωταθλήματα, ενώ από το 1972 μέχρι το 2005 μόνο η Γερμανία είχε νικητή στο Κύπελλο Intertoto, ωστόσο παρότι επρόκειτο για διοργάνωση χωρίς τρόπαιο, έπαιξε κι αυτή σημαντικό ρόλο στην ιστορία του αθλήματος.
