Menu
Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Με αφορμή τη διακοπή ελέω κορωνοϊού, μια μεγάλη… ιταλική, ποδοσφαιρική αναδρομή.

Η αδικία: Lo scudetto conteso

Από τις πλέον σπάνιες, αλλά και… ευτράπελες, ιστορίες πρωταθλημάτων είναι το ιταλικό πρωτάθλημα της Prima Categoria του 1914-15. Διότι εξακολουθεί να… διεκδικείται από δύο ομάδες, και σε μία εξ αυτών έχει γίνει απονομή. Τυχαίο ή όχι, ξανά η Λάτσιο… εμπλέκεται, όπως και φέτος καθώς ήταν μια ανάσα πριν από την πρωτοπόρο Γιουβέντους, πριν τη διακοπή. Αλλες εποχές τότε, άλλος τρόπος διεξαγωγής: ποδοσφαιρικά η Ιταλία ήραν χωρισμένη γεωγραφικά σε Βορρά και Νότο, σε μίνι ομίλους, κατόπιν ξανά με ομίλους, μέχρι να βγει ο τελικός, εννοείται ανάμεσα σε μια ομάδα του βορρά και μια του νότου.

Εκείνη την εποχή η Τζένοα είχε ανέβει επίπεδο, χάρη στον πρώτο Αγγλο προπονητή στην ιστορία του ιταλικού ποδοσφαίρου, τον Γουίλιαμ Γκάρμπατ, ο οποίος άφησε μάλιστα στο calcio τη συνήθεια ο προπονητής να αναφέρεται ως… Mister ενώ κατέκτησε το ισπανικό πρωτάθλημα με την Αθλέτικ Μπιλμπάο. Οι «ροσομπλού» έπαιζαν καταπληκτικό ποδόσφαιρο σκοράροντας κατά ριπάς, όπως στο 12-0 επί της Ακου, στο 7-0 επί της Σαβόνα και στο 8-0 επί της Αντρεα Ντόρια (προπομπός της συμπολίτισσας Σαμπντόρια).

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Στον επόμενο όμιλο η Τζένοα απέκλεισε Καζάλε, Γιουβέντους και Βενέτσια και στον τελικό όμιλο, με την πρώτη να πηγαίνει στον μεγάλο τελικό, έπεσε με Τορίνο, Ιντερ και Μίλαν. Εκείνη την εποχή η «γκρανάτα» είχε τεχνικό τον Βιτόριο Πότσο, μετέπειτα πρωταθλητή Κόσμου με τους «ατζούρι» το 1934 και το 1938 και, μάλιστα, τον άνθρωπο που είχε προτείνει στους παράγοντες την Τζένοα για να πάρουν προπονητή… τον Γκάρμπατ. Στο Τορίνο οι «ροσομπλού» διασύρθηκαν με 6-1, έκτοτε όμως έκαναν σειρά νικών και στο δεύτερο ματς με την «γκρανάτα» θα κρινόταν η πρωτιά. Αγώνας που δεν έμελλε να διεξαχθεί ποτέ ελέω της εμπλοκής της Ιταλίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο: στις 23 Μαΐου 1915 κήρυξε τον πόλεμο στην Αυστροουγγαρία, μπαίνοντας στο πλευρό των νικητών (εν αντιθέσει με το 1940-44).

Στον νότο, η Λάτσιο ήταν αυτή που είχε κυριαρχήσει εντέλει αν και στην πρώτη φάση είχε μείνει πίσω, στον όμιλο, από τη συμπολίτισσα Ρόμαν (σ.σ. προσοχή, όχι τη γνωστή μας Ρόμα). Μαζί πέρασαν στο επόμενο γκρουπ, μαζί με Πίζα και Λούκα (νυν Λουκέζε), όπου πρώτευσαν οι «λατσιάλι» με πέντε νίκες σε έξι αγώνες και προετοιμάζονταν για τους τελικούς με την Τζένοα ή την Τορίνο, με τους «ροσομπλού» να έχουν αβάτζο δύο βαθμών.

Κι όμως, όσο απίστευτο κι αν ακούγεται, η ιταλική ομοσπονδία (το 19191, πια) απένειμε το πρωτάθλημα… στην Τζένοα, η οποία καλά καλά δεν ήταν φιναλίστ, εν αντιθέσει με τη Λάτσιο! Ιταλικές εφημερίδες της εποχής ανέφεραν ότι η Τζένοα θεωρήθηκε, σε γενικές γραμμές, ως καλύτερη ομάδα της σεζόν και ελέω αυτού της δόθηκε η… κούπα ωστόσο, μετά το τέλος του πολέμου του 1918, αναφέρθηκε πως μόνο οι Γενοβέζοι διεκδίκησαν τον τίτλο δικαστικά και ουδείς από τη Λάτσιο εμφανίστηκε για να καταθέσει σχετικό αίτημα.

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Και, δίχως υπερβολή, η κόντρα τους συνεχίζεται ως σήμερα. «Ο πόλεμος μάς στέρησε το πρωτάθλημα. Είναι κάτι που μας ανήκει» είπε πρόσφατα ο νυν πρόεδρος της Λάτσιο, Κλαούντιο Λοτίτο, ο οποίο κυνηγά το θέμα μέσω της δικαστικής οδού, έστω με καθυστέρηση… 105 ετών! «Lo scudetto conteso» το αποκαλούν, το «αμφισβητούμενο πρωτάθλημα».

Το… γραμμάτιο: Lo scudetto rubato

Προπολεμικά, στην Ιταλία, οι μεγάλες δυνάμεις του ιταλικού ποδοσφαίρου ήταν η Τζένοα και η Προ Βερτσέλι, που κατέκτησαν τα πρώτα πρωταθλήματα. Το 1925 στους τελικούς της Βόρειας Λίγκας μετείχαν η Τζένοα και η Μπολόνια, οι Γενοβέζοι έφυγαν νικητές με 2-1 από την Μπολόνια και ετοιμάζονταν για μία ακόμη… στέψη. Στη ρεβάνς η Μπολόνια προηγήθηκε με τον Μουτσιόλι, ο Σανταμαρία ισοφάρισε και στο 83’ ο Τζιουζέπε ντέλα Βάλε χάρισε στους «ροσομπλού» τη νίκη με το ίδιο σκορ. Τότε δεν υπήρχαν παρατάσεις ή πέναλτι και σε τέτοιες περιπτώσεις προβλεπόταν τρίτο ματς σε ουδέτερη έδρα: ορίστηκε το «Βιάλε Λομπάρντια» στο Μιλάνο, κατάμεστο από 20.000 κόσμου με οπαδούς και των δύο.

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Εκεί η Τζένοα προηγήθηκε με διαφορά δύο γκολ, στο 55’ ο Μουτσιόλι… μάλλον μείωσε. Διότι άπαντες είδαν ότι η μπάλα κατέληξε κόρνερ, όπως και ο διαιτητής αλλά οι Μπολονέζοι του έδειχναν ότι η μπάλα κατέληξε εντός εστίας, ίσως από κλοτσιά παρευρισκόμενου φιλάθλου (σε ένα ασφυκτικά κατάμεστο γήπεδο). Η απόφαση ήλθε ύστερα από ώρα και μετά από πιέσεις παρευρισκόμενων μελανοχίτωνων, της παραστρατιωτικής οργάνωσης του φασιστικού κόμματος του Μπενίτο Μουσολίνι, αλλά και του… διαβόητου Λεάντρο Αρπινάτι, επιστήθιου φίλου και συνεργάτη του «Ντούτσε» και εμπνευστή της Serie A.

Ο ρέφερι Μάουρο κατακύρωσε το γκολ, το ματς συνεχίστηκε ύστερα από 15λεπτη διακοπή και ο διαιτητής είπε στον αρχηγό της Τζένοα, Ρέντζο ντε Βέκι, πως θα ενημερώσει την ομοσπονδία για το γκολ-φάντασμα και την εισβολή των οπαδών της Μπολόνια, άρα η Τζένοα θα το έπαιρνε στα… χαρτιά. Ο Σκιάβιο ισοφάρισε στο 87’ στο τελικό 2-2, η Τζένοα αρνήθηκε την παράταση, αποχώρησε και τα πάντα κρίθηκαν στα γραφεία της λίγκας. Αρχικώς η πρόκριση… χαρίστηκε στην Μπολόνια, στη Γένοβα ο κόσμος βγήκε στους δρόμους, έγινε έφεση και ορίστηκε νέο μπαράζ, αυτή τη φορά στο Τορίνο. Εληξε 1-1 και διεκόπη ελέω πυροβολισμών (!) εκτός γηπέδου.

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Πέρασαν σχεδόν δύο μήνες ώστε να οριστεί και τρίτο μπαράζ, στο Μιλάνο και χωρίς φιλάθλους, λέγεται πως οι Μπολονέζοι γνώριζαν από καιρό την ημερομηνία του αγώνα ενώ οι της Τζένοα ενημερώθηκαν μόλις… τρεις ημέρες πριν. Η Μπολόνια νίκησε 2-1, πήρε και τον τίτλο νικώντας στον τελικό την αδύναμη Αλμπα Ρόμα, αλλά η… λέζα έμεινε και αναφέρεται ιστορικά ως «Lo scudetto rubato»: τo κλεμμένο πρωτάθλημα, ενίοτε και ως «Scudetto delle pistole» ελέω των πυροβολισμών.

Το… διπλό πρωτάθλημα του 1921-22. Το χάσμα…

Το 1921 η κατάσταση ήταν περίεργη στην Ιταλία, τρία χρόνια μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που την είχε βρει ανάμεσα στους νικητές ωστόσο η περιβόητη Συνθήκη των Βερσαλλιών την έβγαλε αδικημένη, εν συγκρίσει με Αγγλία και Γαλλία, μάλιστα αποχώρησε από τις διαπραγματεύσεις, ούσα μια από τις αιτίες που έφερε τον φασίστα Μπενίτο Μουσολίνι στην εξουσία το φθινόπωρο του ’22.

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Ίδια, τεταμένη κατάσταση επικρατούσε και στο calcio όπου είχαν δημιουργηθεί δύο μέτωπα, ανάμεσα σε βόρειους και νότιους. Οι ισχυροί βόρειοι σύλλογοι πίεζαν για αλλαγές στο σύστημα διεξαγωγής αλλά οι υπόλοιπες αρνήθηκαν. Η διοργανώτρια FIGC (Federazione Italiana Giuco Calcio) κάλεσε τον κοινής αποδοχής προπονητή Βιτόριο Πότσο για να μεσολαβήσει ανάμεσα στις δύο πλευρές, το άστρο του Πότσο έλαμψε ακόμη περισσότερο στα 30s, κατακτώντας με τους «ατζούρι» δύο Παγκόσμια Κύπελλα. Ο Πότσο πρότεινε ένα πρωτάθλημα 24 ομάδων, με ως επί το πλείστον ομάδες του Βορρά παρούσες και το Σύμφωνο του Μιλάνου ήταν γεγονός. Ωστόσο, οι μικροί αντέδρασαν με τους παράγοντες της Νοβέζε «μπροστάρηδες», βρήκε συμμάχους και ανακοίνωσαν το Σύμφωνο της Νόβι. Νεοφώτιστη τότε στη μεγάλη κατηγορία η Νοβέζε μετρώντας 16 νίκες σε ισάριθμα ματς στον όμιλο του Πιεμόντε και δεν ήθελε μια μοναδική ευκαιρία να πάει χαμένη.

η διάσπαση…

Η τελική ψηφοφορία έβγαλε χαμένους τους «24», ως επί το πλείστον Βόρειους με 65 υπέρ και 113 κατά του πλάνο του Πότσο αλλά δεν δέχθηκαν την… ετυμηγορία και με επιχείρημα να βελτιώσουν το επίπεδο του ιταλικού ποδοσφαίρου, δημιούργησαν το δικό τους πρωτάθλημα, συνάμα με μια νέα ομοσπονδία: τη CCI (Confederazione Calcistica Italiana) ενώ η FIGC προχώρησε στο δικό της, χωρίς τους Βόρειους.

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Το πρωτάθλημα της FIGC, η Prima Categoria 1921-22 διεξήχθη με τον κλασικό, τότε, τρόπο τον ομίλων ανά περιφέρεια και με τη συμμετοχή ορισμένων συλλόγων που σπανίως ακούστηκαν πάλι: Παστόρε Τορίνο, Καπουτσίνι Βερτσέλι, Ριβαρολέζε, Σαβόνα, Σαρόνο, ως και η… Κιάσο που από το 1923 εντάχθηκε στο ελβετικό πρωτάθλημα (εδρεύει στα σύνορα). Στους τελικούς ομίλους, των τριών, πέρασαν Νοβέζε, Πετράρτσα Πάντοβα και Προ Λιβόρνο (νυν… σκέτο Λιβόρνο) στον πρώτο και Σαμπιερνταρενέζε (το 1946 συγχωνεύτηκε με την Αντρεα Ντόρια δημιουργώντας, ευλόγως, τη Σαμπντόρια), ΣΠΑΛ και Εσπέρια Κόμο. Η Νοβέζε ήταν μακράν η καλύτερη ομάδα αλλά χρειάστηκε τρία ματς για να κάμψει της αντίσταση της Σαμπιερνταρενέζε: 0-0 τα δύο στις έδρες τους, 2-1 σε τρίτο, στην ουδέτερη Κρεμόνα.

Το πρωτάθλημα της CCI ονομάστηκε Prima Divisione και εντέλει έλαβαν μέρος αρκετές ομάδες του Νότου, που δεν συμφωνούσαν με το σύστημα διεξαγωγής του Πότσο και ήθελαν τα τετριμμένα, ήτοι ομίλους ανά περιοχή, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν δύο όμιλοι των 12 στη βόρεια Ιταλία και, στη νότια, προκριματικός γύρος, ένας όμιλος των 9, δύο των 4, ένας των 7 κι ένας των 6 ομάδων! Μυθικό. Οι δύο καλύτερες ομάδες του βορρά, τότε, ήταν η Προ Βερτσέλι και η Τζένοα, πήγαν στους τελικούς.

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Στους τελικούς του Νότου έφτασαν η Φορτιτούντο Ρόμα (νυν… Ρόμα) και η Πουτεολάνα, με νικητές τους πρωτευουσιάνους. Στον Βορρά πρώτευσαν Τζένοα και Προ Βερτσέλι, με τη δεύτερη να παίρνει την πρόκριση (0-0 και 2-1) για τον μεγάλο τελικό, όπου διέσυρε με 3-0 και 5-2 τη Φορτιτούντο Ρόμα και κατέκτησε το έβδομο scudetto της.

Κοντολογίς, το καλοκαίρι του 1922 βρήκε την Ιταλία με πρωταθλήτρια τη Νοβέζε στις 21 Μαΐου και την Προ Βερτσέλι στις 18 Ιουνίου!

…και η επανένωση

Τούτο το σκηνικό, που μόνο στην εποχή… Ευρωλίγκας και Σουπρολίγκας είδαμε ξανά, κράτησε εντέλει μόνο για μια σεζόν, οπότε και γεφυρώθηκε το χάσμα. Το καλοκαίρι του 1922 FIGC και CCI συμφώνησαν στην… επανένωση τους, κυρίως επειδή η CCI έπασχε από έλλειψη επίσημης αναγνώρισης, κυρίως από τη FIFA. Κι αν ο Βιτόριο Πότσο ήταν ο άνθρωπος του διχασμού, με την πρότασή του, ο Εμίλιο Κολόμπο θεωρήθηκε ως ο άνθρωπος της επανένωσης (με πρόταση 36 ομάδων σε τρεις ομίλους στον Βορρά) ενώ πέρασε και η πρότασή του να αναγνωριστούν και η Νοβέζε και η Προ Βερτσέλι ως πρωταθλήτριες Ιταλίας της σεζόν 1921-22!

Συμπτωματικά όμως ή όχι, η Νοβέζε ουδέποτε έφτασε ξανά στην πρωτιά, όπως μάλιστα και η Προ Βερτσέλι η οποία έχει όσα πρωταθλήματα μετρούν Τορίνο και Μπολόνια και είναι στην 5η θέση του σχετικού πίνακα.

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Το πρώτο scudetto δεν είχε… πρωταθλήτρια

Τα… ευτράπελα του ιταλικού ποδοσφαίρου δεν έχουν τελειωμό (μέρος τρίτο σήμερα, ακολουθεί και… τέταρτο). Η Serie Α έλαβε το όνομα από το 1929-30 ωστόσο, ως ενιαία (δίχως γεωγραφικούς διαχωρισμούς) λίγκα, ξεκίνησε από το 1926-27: η Divisione Nazionale. Και το πρώτο πρωτάθλημα Ιταλίας δεν έμελλε να το κατακτήσει… κανείς. Το πήρε βέβαια η Τορίνο και σε μια υπόθεση που παραμένει «άλυτη» ως σήμερα.

Την εποχή εκείνη μεσουρανούσε στην ιταλική ζωή ο Μπενίτο Μουσολίνι, έχοντας οδηγήσει το 1922 40.000 (άλλοι λένε 100.000) Μελανοχίτωνες στη διαβόητη πορεία προς τη Ρώμη και καταλαμβάνοντας την εξουσία. Και το ποδόσφαιρο αποτελούσε, ως γνωστόν, το όπιο του λαού. Ο «Ντούτσε» ανέθεσε στον Λεάντρο Αρπινάτι να κάνει αναδιάρθρωση στο πρωτάθλημα, ως και έγινε, καταργώντας τον διαχωρισμό Βορρά και Νότου, άνθρωπος της Μπολόνια ο εν λόγω παράγοντας. Τα… κουκιά έβγαλαν 44 ομάδες για την Divisione Nazionale 1926-27, χωρισμένες σε δύο ομίλους των δέκα και με μερικές να μένουν εκτός από τα προκριματικά ενώ οι τρεις πρώτες έπαιρναν την πρόκριση για την τελική εξάδα, σε μίνι πρωτάθλημα.

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Στο top-6 πέρασαν Γιουβέντους, Ιντερ, Τζένοα, Τορίνο, Μπολόνια και Μίλαν διεκδικώντας το πρώτο scudetto, με την «γκρανάτα» να είναι πανίσχυρη τότε και να κατακτά το πρωτάθλημα νικώντας με 2-1 τη Γιουβέντους στο ματς της τελευταίας αγωνιστικής και, φυσικά, στο ντέρμπι της πόλης, με τη «βέκια σινιόρα» να μένει 3 βαθμούς πίσω και την (εξίσου ισχυρή τα χρόνια εκείνα) Μπολόνια στη 2η θέση.

Ωστόσο οι πανηγυρισμοί στο… μισό Τορίνο κράτησαν παρά μονάχα τρεις ημέρες καθώς η Λίγκα ενημέρωσε τους ανθρώπους της «γκρανάτα» για αναφορά του διαιτητή του αγώνα Τορίνο – Μπολόνια (1-0) ένα μήνα πριν, αναγνωρίζοντας (με μεγάλη καθυστέρηση) ότι είχε κάνει λάθος, ακυρώνοντας το γκολ της ισοφάρισης των «ροσομπλού» και, μάλιστα, όριζε επανάληψη του αγώνα! Το σοκ ήταν, αν μη τι άλλο, μεγάλο.

Η επανάληψη και το «Caso Allemandi»

Όντως, ξανάπαιξαν και η Τορίνο νίκησε ξανά με 1-0, παρουσία του ίδιου διαιτητή που έδωσε ένα σκανδαλώδες πέναλτι υπέρ της. Ωστόσο εκ νέου η χαρά (της 3ης Ιουλίου) δεν κράτησε για… πάντα αφού τον Νοέμβριο ο δημοσιογράφος Ρενάτο Φαρινέλι της ρωμαϊκής εφημερίδας «Il Tifone» κατήγγειλε στην ομοσπονδία ότι ήταν αυτήκοος μάρτυρας σε συνομιλία παράγοντα της Τορίνο, του Γκουίντο Νάνι, και του παίκτη της Γιουβέντους, Λουίτζι Αλεμάντι, προσφέροντάς του 25.000 λιρέτες για να έχει μειωμένη απόδοση (αλλά ο Αλεμάντι ήταν από τους καλύτερους του γηπέδου) στο μεταξύ τους ματς!

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Η νέα καταγγελία για το «Caso Allemandi», ως έμεινε στην ιστορία, έκανε άνω κάτω το calcio και η απόφαση ήταν στη διακριτική ευχέρεια της λίγκας, δηλαδή του Αρπινάτι. Ο οποίος αποφάσισε όχι μόνο η Τορίνο δεν θα έπαιρνε το πρωτάθλημα αλλά ούτε και η Μπολόνια, για να μη κατηγορηθεί για εύνοια προς την ομάδα που είχε υπηρετήσει νωρίτερα από διάφορες θέσεις! Εξ ου και το πρώτο πρωτάθλημα της Ιταλίας δεν έμελλε να έχει πρωταθλητή.

Χρόνια αργότερα και λίγο πριν φύγει από τη ζωή, το 1976 ο Αλεμάντι παραδέχθηκε ότι «έγιναν περίεργα πράγματα τότε, αλλά όχι από εμένα και όχι από την Τορίνο. Της στέρησαν αδίκως τον τίτλο». Το ’26 ο Αλεμάντι είχε τιμωρηθεί μάλιστα με δια βίου αποκλεισμό από τα γήπεδα αλλά εντέλει η τιμωρία κράτησε μονάχα για μια σεζόν. Επέστρεψε στη δράση ως ποδοσφαιριστής της Ιντερ και το 1934 αναδείχθηκε πρωταθλητής κόσμου με τη «σκουάντρα ατζούρα»!

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Αντίθετα ο τότε πρόεδρος της Τορίνο, Ενρίκο Μαρόνε, ο αντιπρόεδρος Εουτζένιο Βολιότι, ο γραμματέας Πιέτρο Τζανοντσέλι, ο Νάνι κι άλλα 17 μέλη του συμβουλίου της, τιμωρήθηκαν με εφ’ όρου ζωής αποκλεισμό.

Η πρώτη Serie A και η «Αμπροσιάνα» Ιντερ

Η Divisione Nazionale συνεχίστηκε για ακόμη δύο χρόνια, με την Τορίνο και την Μπολόνια να κατακτούν τα πρωταθλήματα το ’28 και το ’29 αντίστοιχα και κάθε σεζόν να έχει διαφορετικό σύστημα διεξαγωγής: δύο 11άρηδες ομίλους και top-8 στη δεύτερή της σεζόν, δύο 16άρηδες (!) ομίλους στην τρίτη με τους πρώτους σε διπλούς τελικούς: Μπολόνια και Τορίνο φυσικά. Η Serie A έκανε τα πρώτα της, δειλά βήματα το 1929-30 με έναν όμιλο 18 ομάδων που, μάλιστα, έδινε και δύο… ευρωπαϊκά εισιτήρια στο περιβόητο Mitropa Cup, μια διοργάνωση των χωρών της κεντρικής Ευρώπης που κράτησε μάλιστα ως το 1992.

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Πρωταθλήτρια Ιταλίας το ’30 αναδείχθηκε η Αμπροσιάνα, όνομα που είχε υποχρεωτικά αποκτήσει η Ιντερ συγχωνευόμενη με τη Μιλανέζε, φορούσε άσπρα με κόκκινη ρίγα και αγαπήθηκε από τους φιλάθλους του Μιλάνου. Λέγεται ότι ο… διεθνής χαρακτήρας του συλλόγου είχε ενοχλήσει τον Μπενίτο Μουσολίνι, εξ ου και η υποχρεωτική συγχώνευση και μετονομασία ενώ οι οπαδοί της εξακολουθούσαν να φωνάζουν συνθήματα για την «Ιντερ» στο γήπεδο, κάτι που εξόργιζε τον «Ντούτσε». Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η τάξη αποκαταστάθηκε στο Μιλάνο, η ομάδα ξαναπήρε το αρχικό όνομά της και τις κλασικές εμφανίσεις της και συνέχισε να πρωταγωνιστεί ενώ το 1955 ο πρόεδρος Κάρλο Μασερόνι αποφάσισε να πουλήσει το πλειοψηφικό πακέτο του σε έναν ανερχόμενο τοπικό επιχειρηματία. Τον Αντζελο Μοράτι. Και έτσι, ξεκίνησε μια νέα δυναστεία…

Απονομή τίτλου… 58 χρόνια μετά (σε πυροσβέστες!)

Η Divisione Nazionale του 1943-1944 κρίθηκε… το 2002. Χωρίς πλάκα. Και διεξήχθη εκείνη τη σεζόν το ιταλικό πρωτάθλημα, που δεν έμελλε να ολοκληρωθεί ποτέ.

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Εν μέσω Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, είναι πιο γνωστή η απόβαση των συμμάχων στη Νορμανδία τον Ιούνιο του 1944 και λιγότερο η εισβολή τους στη Σικελία («Operation Husky) τον Ιούλιο του 1943, γεγονός που προκάλεσε την πτώση του δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι, αλλά και η απόβαση στην ηπειρωτική Ιταλία τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, από τις στρατιές των Χάρολντ Αλεξάντερ, Μαρκ Κλαρκ και Μπέρναρντ Μοντγκόμερι. Η κύρια απόβαση έγινε κοντά στο Σαλέρνο («Operation Avalanche») και δύο μικρότερες σε Καλαβρία και Τάραντα.

Το 1944, οι σύμμαχοι ολοένα και κερδίζουν έδαφος στη χώρα, η φασιστική κυβέρνηση έχει πέσει αλλά η ιταλική Ομοσπονδία ορίζει να διεξαχθούν αγώνες… κανονικά, αν και οι μετακινήσεις είναι δύσκολες έπειτα από τους βομβαρδισμούς. Για να αποφευχθούν μάλιστα οι κλήσεις των ποδοσφαιριστών των ομάδων στον στρατό, δόθηκαν βεβαιώσεις ότι εργάζονται σε βιομηχανίες της χώρας, που ήταν σημαντικές για τον πόλεμο, ή σε άλλους φορείς: επί παραδείγματι οι παίκτες της Τορίνο δηλώθηκαν ως εργάτες του εργοστασίου της FIAT της οικογένειας Ανιέλι (μετέπειτα ιδιοκτήτες της Γιουβέντους), της Γιούβε ως εργάτες στο εργοστάσιο του τότε προέδρου της ομάδας τους Πιέρο Ντούσιο, «Cisitalia» και της Σπέτσια ως… πυροσβέστες. Βέβαια αρκετοί παίκτες όντως είχαν στρατευτεί και, όντως, αρκετές ομάδες είχαν «αλλοιωθεί». Η Σπέτσια μάλιστα είχε σχεδόν διαλυθεί, ο πρόεδρός της ήταν κάπου στη Γερμανία σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και, για να συγκροτηθεί ρόστερ, ο τότε προπονητής Τζιάκομο Σεμόριλε ρώτησε μερικούς πυροσβέστες της πόλης αν ήθελαν να παίξουν με τους εναπομείναντες – ως και έγινε. Εξ ου και η Σπέτσια μετείχε τότε ως Corpo dei Vigili del Fuoco della Spezia, γνωστή ως VV.FF. Spezia.

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Το πρωτάθλημα διεξάγεται, κλασικά, σε γεωγραφικούς ομίλους, μετά ξανά σε ομίλους με τη Βενέτσια, την Τορίνο και τη Σπέτσια να φτάνουν ως τον τελικό όμιλο, όπου πρόλαβαν να διεξαχθούν μονάχα τρεις αγώνες, κι αυτοί στο Μιλάνο που δεν είχε ακόμη παραδοθεί. Όχι για πολύ όμως, και το πρωτάθλημα δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Και το 2002 η FIGC αναγνώρισε το πρωτάθλημα για την ομάδα της Σπέτσια, περισσότερο… χαριστικά και τιμητικά.

Και, επίσης, το πρωτάθλημα εκείνης της σεζόν, που εντέλει δεν ολοκληρώθηκε, διεξήχθη σε μέρη που δεν είχαν ακόμη παραδοθεί στους συμμάχους, ήτοι στην κεντρική, και, κυρίως, στη βόρεια χώρα – και όχι σε όλη τη χώρα. Εξ ου και ονομάστηκε Campionato Alta Italia (σ.σ. Πρωτάθλημα βόρειας Ιταλίας) για να… ξεχωρίζει. 

Η τραγωδία της «Grande Torino» και το μεγαλύτερο fair play της ιστορίας

Η ομάδα της Τορίνο ήταν μεγάλη και ισχυρή τις δεκαετίες του ’20 και του ’30 αλλά έγινε «Grande Torino» σε αυτή του ’40. Μια ομάδα που, σύμφωνα με μαρτυρίες, έπαιζε καταπληκτικό ποδόσφαιρο και σάρωνε τους τίτλους, δίχως να επηρεαστεί από τη διακοπή του ’44 και την απουσία αγώνων το 1944-45. Η «γκρανάτα» κατέκτησε τέσσερις συνεχόμενους τίτλους μεταπολεμικά και το δυστύχημα της Σουπέργκα αποτελείωσε μια πραγματικά τεράστια ομάδα.

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Γνωστό πάνω κάτω το στόρι της τραγωδίας της 4ης Μαΐου 1949, όχι ευρέως γνωστές όμως άλλες λεπτομέρειες. Τότε, το αεροπλάνο που μετέφερε την αποστολή της «Grande Torino» προσέκρουσε στον λόφο Σουπέργκα του Τορίνο με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους και οι 31 επιβαίνοντες: 4 μέλη του πληρώματος, 3 δημοσιογράφοι (οι Ρενάτο Κασαλμπόρε της «Τuttosport», Ρενάτο Τοσάτι της «Gazzetta del Popolo» και Λουίτζι Καβαλέρο της «La Stampa»), 18 ποδοσφαιριστές και 6 παράγοντες και μέλη του τεχνικού επιτελείου. Ανάμεσα στους νεκρούς συμπεριλαμβάνονταν σπουδαία ονόματα του ιταλικού ποδοσφαίρου της εποχής, όπως οι διεθνείς Βαλέριο Μπατσικαλούπο, Βαλεντίνο Ματσόλα (πατέρας του μετέπειτα σπουδαίου μέσου της Ιντερ Σάντρο Ματσόλα), Αλντο Μπαλαρίν και Ρούμπενς Φαντίνι.

Μόνο δύο ποδοσφαιριστές φάνηκαν τυχεροί, καθώς δεν ταξίδεψαν στη Λισσαβώνα: ο Σάουρο Τομά, που ήταν τραυματίας και ο Λουίτζι Τζουλιάνο (προπονητής του Αιγάλεω την περίοδο 1966-1967), που δεν πρόλαβε να βγάλει διαβατήριο… Τυχερός και ο μεγάλος Ούγγρος σταρ Λάζλο Κουμπάλα που έκανε προπονήσεις με την Προ Πάτρια αλλά τον ήθελε και η Τορίνο, σχεδόν μάλιστα είχε πειστεί όχι μόνο να υπογράψει (μετά το ταξίδι) αλλά και να ακολουθήσει την αποστολή στη Λισσαβώνα. Ωστόσο αρρώστησε ο γιος του και έμεινε πίσω… Από το ραντεβού με το θάνατο ξέφυγε και ο πρόεδρος Φερούτσιο Νόβο, ο οποίος δεν είχε συνοδεύσει την αποστολή ελέω ίωσης.

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Μια ημέρα νωρίτερα είχε αντιμετωπίσει στη Λισσαβώνα την Μπενφίκα σε φιλικό προς τιμήν του άσου των «αετών», Ζοσέ Φερέιρα, που αποχωρούσε από την ενεργό δράση. Ο «Τσίκο» Φερέιρα είχε φορέσει τη φανέλα και της Τζένοα, ήταν προσωπικός φίλος του Ματσόλα και του ζήτησε να μεσολαβήσει για να κλειστεί το φιλικό. Κατά την επιστροφή, το αεροπλάνο, τύπου Fiat G-212, της εταιρείας Avio Linee Italiane (θυγατρική της FIAT), έπεσε σε ομίχλη λίγο προτού προσγειωθεί και συνετρίβη στη Σουπέργκα, που υψώνεται στα νότια της πόλης. Στις 17:05 το αεροσκάφος προσέκρουσε στους πλαϊνούς τοίχους της Βασιλικής στο λόφο Σουπέργκα, του ναού που έχτισε πριν από τρεις αιώνες ο Πρίγκιπας Ευγένιος της Σαβοΐας, αφιερώνοντας τον στη Παναγία που έσωσε την πόλη από τους εχθρούς. Οι αρχές απέδωσαν το δυστύχημα στο συνδυασμό της κακής ορατότητας, το προβληματικό σήμα με το οποίο επικοινωνούσαν με το αεροδρόμιο του Τορίνο και σε ένα λάθος χειρισμό του πιλότου.

Αγωνιστικά, η «γκρανάτα» βάδιζε ακάθεκτη για το πέμπτο της πρωτάθλημα μέσα στη δεκαετία του ‘40, καθώς τέσσερις αγωνιστικές πριν από το τέλος είχε 4 βαθμούς περισσότερους από την Ιντερ και 6 από τη Μίλαν. Προς τιμή του, Ιντερ και η Μίλαν ζήτησαν από την ομοσπονδία το πρωτάθλημα να κατακυρωθεί στην Τορίνο αλλά η FIGC διαφώνησε. Εξ ου και στους τέσσερεις εναπομείναντες αγώνες, η Τορίνο χρησιμοποίησε, υποχρεωτικά, μια ομάδα παίδων αλλά το ίδιο έκαναν και οι αντίπαλοί της, εις ένδειξη σεβασμού! Οι Τορινέζοι μπορεί να κέρδισαν και τους τέσσερις αγώνες (με Τζένοα, Παλέρμο, Σαμντόρια και Φιορεντίνα), πήραν ξανά το scudetto και να ανακηρύχθηκαν πανηγυρικά πρωταθλητές Ιταλίας, αλλά δεν ξανάγιναν ποτέ η μεγάλη ομάδα της δεκαετίας του ’40…

Ιταλία. Πρωταθλήματα που στήθηκαν, που διεκόπησαν, που χαρίστηκαν και άλλα σκάνδαλα και ευτράπελα

Λίγες ημέρες μετά, στις 26 Μαΐου 1949 διεξήχθη φιλικό της Τορίνο με τη Ρίβερ Πλέιτ του Αλφρέδο ντι Στέφανο και τα έσοδα διατέθηκαν για τις οικογένειες των ποδοσφαιριστών. Τις φανέλες της Τορίνο φορούσαν αστέρια του Campionato από άλλες ομάδες

Το άσχημο για αυτή την Τορίνο, όπως και τη Χόνβεντ που βγήκε λίγα χρόνια αργότερα στην Ουγγαρία, είναι ότι δεν υπήρχε κάποια διοργάνωση για να χρησιμεύσει ως μέτρο σύγκρισης της υπεροχής της, όπως Κύπελλο Πρωταθλητριών, το σημερινό Champions League.

Προπονητής ήταν τότε ο μόλις 38 ετών Λίσλεϊ Λίβεσλι, Άγγλος που είχε διατελέσει αλεξιπτωτιστής στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και είχε υπηρετήσει στην Ιταλία. Την Τορίνο την είχε αναλάβει λίγους μήνες νωρίτερα κι ήδη συμφωνήσει να φύγει για τη Μαρσέιγ. Αλλά δεν πρόλαβε.


Ερευνα που δημοσιεύτηκε στο foxbet.gr από 7 ως και 11/4/2020