Menu
Γεώργιος Ιβάνωφ. Ο μεγαλύτερος σαμποτέρ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που έδωσε το όνομά του στο γήπεδο μπάσκετ του Ηρακλή

Γεώργιος Ιβάνωφ. Ο μεγαλύτερος σαμποτέρ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που έδωσε το όνομά του στο γήπεδο μπάσκετ του Ηρακλή

Γεώργιος Ιβάνωφ Σαϊνόβιτς (1911-1943). Σαν σήμερα εκτελέστηκε από τους ναζί ένας από τους μεγαλύτερους σαμποτέρ των Γερμανών κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Ιβάνωφ ήταν σπουδαίος αθλητής, τολμηρή προσωπικότητα, ένας άνθρωπος που στράγγιξε τη ζωή. Αυτή η περίπτωση ηρωισμού και αυταπάρνησης δεν ξεχάστηκε ποτέ, αλλά δεν είναι και τόσο γνωστή στο πανελλήνιο όπως θα έπρεπε. Η Πολωνία, η Ελλάδα και η Αγγλία έχουν τιμήσει τη μνήμη του, στη Θεσσαλονίκη υπάρχει άγαλμα και δρόμος, υπάρχουν το γήπεδο μπάσκετ του Ηρακλή, τα Ιβανώφεια, οι κολυμβητικοί αγώνες – γιατί ο Γεώργιος Ιβάνωφ ήταν επιπλέον και δεινός κολυμβητής και ιστιοπλόος.

Γεώργιος Ιβάνωφ. Ο μεγαλύτερος σαμποτέρ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που έδωσε το όνομά του στο γήπεδο μπάσκετ του Ηρακλή

Η Πολωνέζα μητέρα του Ιβάνωφ, παντρεμένη αρχικά με συνταγματάρχη του τσαρικού στρατού, αφού είχαν μετακομίσει στο Καρς, στα βάθη της Τουρκίας, γνωρίζει στην Τιφλίδα τον Γιάννη Λαμπρινιάδη. Χωρίζει από τον άνδρα της και αφού πήγε αρχικά στη Βαρσωβία, εγκαθίσταται τελικά στη Θεσσαλονίκη. Ο Γεώργιος Ιβάνωφ μεγαλώνει στην Ελλάδα και γίνεται κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Εμελλε να γίνει ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα της αντίστασης των Συμμάχων κατά των ναζί, γι’ αυτό και η αναγνώρισή του είναι διεθνής. Παραμένει σύμβολο αλλά και πρότυπο ηρωισμού. Θα ήταν σωστό να ακούμε περισσότερο για τους ανθρώπους αυτούς που θυσιάστηκαν υπέρ της ιδέας της ελευθερίας.

Έγινε αθλητής του Ηρακλής Θεσσαλονίκης με πολλές διακρίσεις στην κολύμβηση και υδατοσφαίριση.  Ήταν επίσης μέλος της ομάδας υδατοσφαίρισης του AZS Βαρσοβίας και της πολωνικής εθνικής ομάδας υδατοσφαίρισης. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Λουβέν στο Βέλγιο, έκανε και μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Έκτος από την πολωνική γλωσσά μιλούσε άπταιστα την αγγλική, ρώσικη, γαλλική, γερμανική και την ελληνική.

Γεώργιος Ιβάνωφ. Ο μεγαλύτερος σαμποτέρ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που έδωσε το όνομά του στο γήπεδο μπάσκετ του Ηρακλή

Η κολυμβητική ομάδα του «Ηρακλή»  του 1932. Πάνω, από αριστερά,  Αθ. Αγγελίδης,  Ιω. Μαντόπουλος, Γ. Ιβάνοφ, στη μέση Ν. Μαγγανιώτης, κάτω Δημητριάδης, Μ. Μερκουρίου, Π. Καλδαρόπουλος.

Με την κατάληψη της Πολωνίας και της Ελλάδας από τους ναζί φούντωσε μέσα του ο εθνικός παλμός να πολεμήσει για τις δύο πατρίδες του. Μετά την εκπαίδευση στη Μέση Ανατολή, στις 13 Οκτωβρίου 1941 το αγγλικό υποβρύχιο Thunderbοlt τον αποβίβασε στην ακτή ανάμεσα στον Άγιο Ανδρέα και τη Νέα Μάκρη στα πλαίσια της συμμαχικής επιχείρησης Fleshpots για την ανάληψη δράσης ως σαμποτέρ με τον κωδικό 033Β.

Ύστερα από έντονη δραστηριότητα σε συνεργασία με αντιστασιακές οργανώσεις, ακολούθησε η σύλληψη του στις 19 Δεκεμβρίου για πρώτη φορά από τους Γερμανούς, μετά από προδοσία του παιδικού του φίλου Κωνσταντίνου Πάντου. Κατόρθωσε να αποδράσει, ακολούθησε η επικήρυξη του για 500.000 δραχμές και στις 29 Δεκεμβρίου αφίσες με τη φωτογραφία του τοιχοκολλήθηκαν σε όλη την Αθήνα. Παρόλο που οι Γερμανοί τον κατεδίωκαν πλέον συστηματικά, συνέχισε την δράση του μεταδίδοντας με τον κρυφό πομπό του πολύτιμες πληροφορίες και κάνοντας σαμποτάζ.

Την άνοιξη του 1942 είχε φροντίσει στα πλαίσια της επόμενης αποστολής του να πιάσει δουλειά στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά με το ψευδώνυμο Κυριάκος Παρίσσης. Το καλοκαίρι του 1942 συνεργάστηκε με την Οργάνωση Χ για την ανατίναξη των καυσίμων στο αεροδρόμιο του Τατοΐου. Ανάμεσα στα πολλά σαμποτάζ που οργάνωσε σε συνεργασία με αντιστασιακές οργανώσεις, το πιο σημαντικό ήταν στο εργοστάσιο Μαλτσινιώτη, όπου επισκευάζονταν οι κινητήρες των αεροπλάνων της Λουφτβάφε. Η δολιοφθορά προκάλεσε την πτώση 400-450 αεροσκαφών στην Β. Αφρική, σύμφωνα με γερμανικές εκτιμήσεις, εξαιτίας της οποίας οι δυνάμεις του Άξονα υποχώρησαν 2.300 χιλιόμετρα δυτικά μέσα σε διάστημα 6 μηνών. Θεωρείται το μεγαλύτερο σαμποτάζ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου!

Το «κόλπο γκρόσο» του Ιβάνοφ θα ήταν η δολοφονία του Μουσολίνι. Όταν ο Ιταλός δικτάτορας επισκέφθηκε την Αθήνα στις 20 Ιουλίου του 1942, υπήρχαν πληροφορίες ότι θα κατέλυε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία». Με τη βοήθεια υπαλλήλων του ξενοδοχείου, ο Ιβάνοφ τοποθέτησε εκρηκτικά στο υπόγειο, με σκοπό να ανατινάξει την αίθουσα υποδοχής μόλις κατέφθανε ο Μουσολίνι. Όμως, το σχέδιο της επίσκεψή του άλλαξε και ο Μουσολίνι παρέμεινε μόνο για λίγες ώρες στην Αθήνα, οπότε η επιχείρηση ματαιώθηκε.

Γεώργιος Ιβάνωφ. Ο μεγαλύτερος σαμποτέρ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που έδωσε το όνομά του στο γήπεδο μπάσκετ του Ηρακλή

Ο ανδριάντας του Γιώργου Ιβάνωφ στη Θεσσαλονίκη (οδός  Λαγκαδά)

Ακολούθησε η δεύτερη σύλληψη του μετά από νέα προδοσία στις 8 Σεπτεμβρίου 1942. Το γερμανικό στρατοδικείο τον καταδίκασε τρις εις θάνατον και οδηγήθηκε στο σκοπευτήριο Καισαριανής μπροστά στο γερμανικό εκτελεστικό απόσπασμα μαζί με τρεις συνεργάτες του. Πριν πέσει νεκρός βγήκε από τα χείλη του η κραυγή «Ζήτω η Ελλάς! Ζήτω η Πολωνία!». Στον Γεώργιο Ιβάνωφ Σαϊνόβιτς, τόσο η πατρίδα του η Πολωνία όσο και η Ελλάδα αλλά και η Αγγλία απένειμαν ανώτατα πολεμικά παράσημα και τιμητικές διακρίσεις: το πολωνικό Ανώτατο Πολεμικό Σταυρό Virtuti Militari, το Πολεμικό Βρετανικό Μετάλλιο και το ελληνικό Παράσημο  «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας».

Προς τιμήν του Γεωργίου Ιβάνωφ το κλειστό γυμναστήριο του Ηρακλή Θεσσαλονίκης, τα χρώματα του οποίου δόξασε ο πατριώτης, ονομάστηκε «Ιβανώφειο».

Γεώργιος Ιβάνωφ. Ο μεγαλύτερος σαμποτέρ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που έδωσε το όνομά του στο γήπεδο μπάσκετ του Ηρακλή

Οι κολυμβητές του «Ηρακλή» Γ. Ιβάνωφ, Ν. Μαγγανιώτης, Θ. και Ν. Παπαγιάννης.