Ο ΠΑΟΚ, μετά και τον αποκλεισμό του Ολυμπιακού από την Αταλάντα, αποτελεί τον μοναδικό εκπρόσωπο της χώρας μας, πετυχαίνοντας παράλληλα να αγωνιστεί για πρώτη φορά μετά από 48 χρόνια σε αγώνα εκτός συνόρων μήνα Μάρτιο.
Ναι, 48 χρόνια είχε να προκριθεί από ευρωπαϊκό αγώνα και να αγωνιστεί σε ευρωπαϊκή διοργάνωση ο «δικέφαλος του Βορρά», τον τρίτο μήνα του χρόνου. Ήταν το μακρινό 1974 όταν απέκλεισε για τους «16» του πάλαι ποτέ Κυπέλλου Κυπελλούχων τη Λιόν με ισοπαλία 3-3 στη Γαλλία και νίκη 4-0 στην Τούμπα, πριν του βάλει stop η Μίλαν στα προημιτελικά με νίκη 3-0 στο Μιλάνο και ισοπαλία 2-2 στη Θεσσαλονίκη.
Παράλληλα, για την ομάδα του Ραζβάν Λουτσέσκου, η πρόκριση είναι η πρώτη που πετυχαίνει σε ματς εκτός συνόρων το οποίο οδηγείται στα πέναλτι, έχοντας προηγηθεί τέσσερις αποτυχημένες απόπειρες με τελευταία τον Οκτώβριο του 1999 με αντίπαλο την Μπενφίκα.
Η πορεία του ‘74
Στο Κυπελλούχων του 1973-74 ο ΠΑΟΚ στον 1ο γύρο αντιμετώπισε τη Λέγκια Βαρσωβίας, ισχυρή τότε και με Κάζιμιρ Ντέινα και Ρόμπερτ Γκάντοχα στην ενδεκάδα ενώ το 1970 είχε φθάσει στα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών και το 1971 στα προημιτελικά του.
Η ομάδα του Κούδα, του Σαράφη, του Παρίδη, του Τερζανίδη, του Ιωσηφίδη, του Ασλανίδη υπό την καθοδήγηση του Λες Σάνον είχε δώσει τα διαπιστευτήριά της εντός των συνόρων, με την κατάκτηση του Κυπέλλου Ελλάδας, ένα χρόνο πριν και απέκλεισε τους Πολωνούς αν και ο Γιώργος Κούδας έλειψε, καθώς ήταν τιμωρημένος με τρεις αγωνιστικές από το ματς της περασμένης σεζόν με τη Ραπίντ στην Τούμπα.
Ο ΠΑΟΚ πήρε 1-1 στο «Πολσιέγκο» με γκολ του Τερζανίδη στο 51’ από πάσα του Σαράφη, δέχθηκε την ισοφάριση στο 59’ από Πιέσκο στο μοναδικό λάθος του Ιωσηφίδη στο ματς ενώ στο 85’ ο Ασλανίδης είχε δοκάρι. Ιδού και το μοναδικό video που διασώζεται και αντιγράφτηκε από μπομπίνα (σ.σ. καρούλι) της εποχής.
Στη ρεβάνς της Τούμπας ο ΠΑΟΚ πέρασε με 1-0, ενώπιον 30.000 θεατών στην Τούμπα, χάρη σε γκολ του Δημήτρη Παρίδη στο 80’. Η Θεσσαλονίκη εκείνο το βράδυ του Οκτώβρη έμοιαζε με νεκρή πόλη! Κανείς δεν κυκλοφορούσε στο κέντρο.
Αν ο «δικέφαλος» δεν ήταν έξω από τα όρια άτυχος, η υπόθεση πρόκριση θα είχε τελειώσει πολύ νωρίτερα καθώς είχε πολλές ευκαιρίες, κυρίως των Ασλανίδη στο 16’ και Τερζανίδη στο 66’.
Στον 2ο γύρο του Κυπελλούχων η κλήρωση έφερε απέναντί του τη Λιόν, που δεν ήταν βέβαια η δύναμη των ημερών μας αλλά ήταν υπολογίσιμη. Με γκολ των Ασλανίδη στο 45’, Τερζανίδη στο 50’ και Σαράφη στο 81’ ο «δικέφαλος» του Βορρά πήρε 3-3 στο «Ζερλάν», ισοφαρίζοντας ισάριθμες φορές.
Το παιχνίδι έγινε παρουσία 27.000 θεατών, περισσότεροι από 5.000 ήταν οι οπαδοί – εκδρομείς του ΠΑΟΚ, είχε συναρπαστική εξέλιξη και πρόσφερε απίστευτες συγκινήσεις. Οι 100 από αυτούς είχαν ταξιδέψει αεροπορικώς, άλλοι γέμισαν δέκα πούλμαν και έκαναν το επίπονο ταξίδι από τη Θεσσαλονίκη και οι υπόλοιποι ήταν μετανάστες από το Βέλγιο και τη Γερμανία.
Από τον ΠΑΟΚ έλειπε σε εκείνο το ματς ο Γιώργος Κούδας, ο οποίος την προηγούμενη χρονιά είχε αποβληθεί και είχε τιμωρηθεί με τρεις αγωνιστικές. Έλειπε κι από τα δύο ματς με τη Λέγκια αλλά ο Χρήστος Τερζανίδης έκανε… όργια στο γήπεδο. Το μεγάλο κέρδος του «δικεφάλου» δεν ήταν μόνο ένα σκορ που τον βοηθούσε για την πρόκριση αλλά και η άνεση που έδειξε να αντιδρά όταν ήταν πίσω στο σκορ σε εκτός έδρας ματς.
Και η πρόκριση ήρθε με εμφατικό τρόπο στη ρεβάνς, 7 Νοεμβρίου 1973, στην κατάμεστη Τούμπα, με 4-0 και με γκολ των Παρίδη (26’ και 61’), Ασλανίδη (38’ πέν.) και Τερζανίδη (83’).
Σημειωτέον ότι το εν λόγω ματς δεν μεταδόθηκε ποτέ τηλεοπτικά, λόγω μιας κόντρας της διοίκησης της ομάδας με το τότε τηλεοπτικό κανάλι της χούντας (την ΕΙΡΤ).
Διαιτητής της αναμέτρησης ο Ιταλός Σέρτζιο Γκονέλα, ο οποίος λίγα χρόνια αργότερα (1978) σφύριξε στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Αργεντινής (Αργεντινή – Ολλανδία 4-2). Το όνομά του μάλιστα εκείνη την εποχή, όπως έλεγαν οι κακές γλώσσες «Γκονέλα και Βιντέλα δώσανε το κύπελλο στον Πασαρέλα!».
Η μεγάλη νίκη-πρόκριση του ΠΑΟΚ επί της Λιόν, χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό όχι μόνο από τους απανταχού φιλάθλους του Δικεφάλου αλλά και από άλλους συλλόγους και φορείς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το τηλεγράφημα που έφτασε στα γραφεία του συλλόγου από τη διοίκηση του… Άρη: «Για τον περιφανή νέο θρίαμβο, σας συγχαίρουμε θερμά! Ευχόμαστε να χειροκροτήσουμε και τη νίκη του ιστορικού σας συλλόγου και στον τελικό του Κυπέλλου Ευρώπης!».
Άλλες εποχές…
Στα προημιτελικά, τον Μάρτιο του 1974 πια, ο ΠΑΟΚ αντιμετώπισε την πανίσχυρη Μίλαν.
Ένα μήνα νωρίτερα αντιμετώπισε στον Ταύρο τον Φωστήρα, σε παιχνίδι της 20ης αγωνιστικής του πρωταθλήματος της περιόδου 1973-1974 και το «παρών» είχε δώσει και ο παλιός παίκτης της Μίλαν, Τζιοβάνι Τραπατόνι, που ήρθε στην Ελλάδα για να παρακολουθήσει τον αντίπαλο της ομάδας του στην προημιτελική φάση του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Ένα μήνα αργότερα διαδέχθηκε τον Τσέζαρε Μαλντίνι στον πάγκο των «ροσονέρι».
Στο πρώτο ματς ο (μετέπειτα προπονητής του Ολυμπιακού) Αλμπέρτο Μπιγκόν στο 13’ και οι Ρομέο Μπενέτι (38’), Λουτσιάνο Τσιαρούγκι (86’) διαμόρφωσαν το 3-0 του «Σαν Σίρο».
Η, δύο μέρες νωρίτερα, αναγκαστική απουσία του Κούλη Αποστολίδη (αρρώστησε στην Ιταλία), αλλά και οι πολλές συγκυρίες κατά τη διάρκεια του αγώνα: το πρώτο γκολ μπήκε ενώ ο Τερζανίδης είχε βγει εκτός τερέν λόγω τραυματισμού, το δεύτερο γκολ ξεκίνησε από αμφισβητούμενο φάουλ που δόθηκε υπέρ των Ιταλών και στο 79’ η Μίλαν έχασε πέναλτι με τον Τζιάνι Ριβέρα να στέλνει την μπάλα στο δοκάρι.
Το παιχνίδι έχει τελειώσει και οι Κιαρούτζι – Μπιγκόν αποχωρούν για τα αποδυτήρια…
Μετά το παιχνίδι Έλληνες φοιτητές ως ένδειξη πολιτικής διαμαρτυρίας για το καθεστώς της δικτατορίας στην Ελλάδα πυρπόλησαν το πούλμαν που μετέφερε Έλληνες φιλάθλους της ομάδας του ΠΑΟΚ από τη Θεσσαλονίκη στο Μιλάνο…
Στη ρεβάνς ο ΠΑΟΚ προηγήθηκε δις στο σκορ της Μίλαν με τον Σταύρο Σαράφη (29’ και 72’) αλλά οι «ροσονέρι» έφυγαν με 2-2 και με γκολ των Μπιγκόν (54’) και Κάρλο Τρεσόλντι (78’).
Σε αυτό το παιχνίδι κόπηκαν 43.882 εισιτήρια και εισπράχτηκαν 4.057.000 δρχ, ένα νούμερο πολύ μεγάλο για τα δεδομένα της εποχής (ήταν ρεκόρ εισπράξεων) – και αυτό παρά το -αποτρεπτικό για όνειρα πρόκρισης- σκορ του πρώτου αγώνα.
Οι αγώνες της Ευρώπης δεν άφησαν ανεπηρέαστη εκείνη τη χρονιά την ομάδα που έχασε αρκετούς βαθμούς εντός των συνόρων και τελικά περιορίστηκε στην 4η θέση με 43 βαθμούς, σε μια χρονιά που ο τρόπος βαθμολογίας είχε αλλάξει (2-1-0).
Η Μίλαν απέκλεισε τότε την Γκλάντμπαχ στα ημιτελικά αλλά στον τελικό του Κυπελλούχων για το 1974 έχασε από το Μαγδεμβούργο με 2-0 στο Ρότερνταμ.
