Αφροδίτη της Μήλου. Σαν σήμερα, 8 Απριλίου 1820 ήρθε στο φως από έναν αγρότη στη Μήλο. Ο Γιώργος Κεντρωτάς, σκάβοντας στο κτήμα του, ανακαλύπτει ένα γυναικείο άγαλμα. Είναι η πασίγνωστη σήμερα Αφροδίτη της Μήλου, που βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου και την οποία απέκτησαν οι Γάλλοι με το ζόρι…
Όταν έσκαβε ήταν δίπλα μερικοί Γάλλοι. Τον είδαν ότι βρήκε κάτι μαρμάρινο, ο ίδιος σκύβει, τα βλέπει, προσπαθεί να τα κρύψει (δεν ήταν αφελής) αλλά εντέλει με 400 γρόσια φιλοδώρημα, έσκαψαν όλοι μαζί.
Από την πρώτη στιγμή η ανακάλυψη του αγάλματος διαδόθηκε στη μικρή κοινωνία της Μήλου. Ένας πρόκριτος, ο Ιάκωβος Ταταράκης προσπαθούσε να σταματήσει τις διαπραγματεύσεις με τους Γάλλους. Έλεγε στον Κεντρωτά πως ο πρίγκιπας Μουρούζης, τότε δραγουμάνος του τουρκικού στόλου, του είχε αναθέσει να αγοράζει κάθε αρχαίο που θα βρισκόταν στη Μήλο και να του το στέλνει στην Κωνσταντινούπολη. Οι φοβέρες του προκρίτου έπιασαν τόπο. Δεν χρειαζόταν και πολλά για να τρομοκρατηθεί ένας ραγιάς: έπειτα από τις συζητήσεις με τους Γάλλους και μετά την επέμβαση του Ταταράκη, κατάλαβε πως το άγαλμα είχε μεγάλη αξία και φρόντισε να το εξασφαλίσει μέχρι να δει τι θ’ απογίνει. Εβαλε και τα τέσσερα κομμάτια (το άγαλμα ήταν σπασμένο) στον στάβλο του, οι Γάλλοι έδωσαν χρήματα και τους δημογέροντες και προκρίτους του νησιού και το άρπαξαν, με επικεφαλής τον νεαρό αξιωματικό Ολιβιέ Βουτιέ.
Για μήνες έσκαβαν δίπλα για να βρουν τα χέρια, εις μάτην όμως. Αργότερα βρέθηκαν κάποια όμως δεν αξιοποιήθηκαν σωστά, επειδή οι περισσότεροι θεώρησαν ότι ανήκαν σε άλλη εποχή ή έργο. Παρότι περισυνελέγησαν, όταν πάνω στην επεισοδιακή μεταφορά χάθηκαν, δεν αναζητήθηκαν με ιδιαίτερη ζέση… Οι ειδικοί τώρα πια ξέρουν ότι στα ελληνιστικά χρόνια όταν ένα έργο προοριζόταν να φαίνεται από τη μία μεριά, π.χ. τη δεξιά, οι γλύπτες έδιναν βαρύτητα σε αυτή την πλευρά και όχι σε εκείνη που δεν φαινόταν από το κοινό ή που πιθανά καλυπτόταν με ύφασμα. Έτσι ερμηνεύεται σήμερα δηλαδή το κάπως «άτεχνο» αριστερό χέρι της Αφροδίτης που οι Γάλλοι νόμισαν τότε ότι ήταν «άσχετο από το άγαλμα» και το οποίο αναφέρεται ότι κρατούσε μήλο, παραπέμποντας πιθανά στο μήλο του Πάρη…
Στις 25 Ιανουαρίου 1826, οι γαλλικές αρχές συμφώνησαν να αποζημιώσουν τους κατοίκους της Μήλου για τις ζημίες τις οποίες ενδεχομένως υπέστησαν από τον δραγουμάνο του οθωμανικού στόλου Νικόλαο Μουρούζη και τις οθωμανικές αρχές, εξαιτίας της πώλησης στους Γάλλους του αγάλματος της Αφροδίτης. Με σύμφωνο που υπεγράφη, παρουσία των μαρτύρων κληρικών Μιχαήλ Λογοθέτη, Πέτρου Ταρταράκη, Σακελλίων Γρηγορίου, Ιάκωβου Αρμένη και Αρχιμανδρίτη Μιχελή καθώς και του Υποπροξένου Λουί Μπρεσ, δήλωσαν ότι έναντι 7.218 τουρκικών πιάστρων παραιτούνται οι ίδιοι και όλοι οι απόγονοί τους από κάθε περαιτέρω αποζημίωση…
