Menu
Η ελληνική κατοχή της Σμύρνης

Η ελληνική κατοχή της Σμύρνης

Έλληνες της Σμύρνης παρακολουθούν την είσοδο του ελληνικού στόλου στο λιμένα της πόλης, σαν σήμερα 15 Μαΐου 1919.

Ο ελληνικός στρατός ανέλαβε τη διατήρηση της τάξης στην ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης (βιλαέτι Αϊδινίου) καθήκον το οποίο εκτέλεσε μέχρι την Μικρασιατική Καταστροφή και την οριστική αποχώρησή του από την περιοχή, στις 6 Σεπτεμβρίου 1922.

Είχε προηγηθεί η Συνδιάσκεψη Ειρήνης στο Παρίσι, που ακολούθησε το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου οι νικητές Σύμμαχοι επέβαλαν τους όρους τους με μια σειρά συνθηκών στα ηττημένα κράτη. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και η, πρώην πια, Οθωμανική Αυτοκρατορία, της οποίας η τύχη συζητήθηκε την άνοιξη του 1919.

Στις συνεδριάσεις του συμβουλίου που απαρτιζόταν από τον πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας Ντέιβιντ Λόιντ Τζωρτζ, τον πρόεδρο των ΗΠΑ Γούντροου Γουίλσον, τον Γάλλο πρωθυπουργό Ζωρζ Κλεμανσώ και τον Ιταλό πρωθυπουργό Βιτόριο Ορλάντο, η Ιταλία ήρθε σε σύγκρουση τους υπόλοιπους εταίρους διεκδικώντας κυρίως τα εδάφη της Ριέκα και δευτερευόντως εδάφη στη Μικρά Ασία, κατακτώντας μάλιστα με τον στρατό της, και με ορμητήριο την ιταλοκρατούμενη τότε, Ρόδο, την περιοχή της Αττάλειας.

Ο Τζωρτζ για να αποφύγει την περαιτέρω επέκταση του ιταλικού στρατού, που σχεδίαζε να βαδίσει προς την Σμύρνη, ύστερα από συνεννοήσεις με τον Ελευθέριο Βενιζέλο- και αφού ο Ιταλός πρωθυπουργός είχε εγκαταλείψει το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, πρότεινε στους συμμάχους του, την αποστολή ελληνικού σώματος στρατού για την κατοχή της Σμύρνης και την ειρήνευση στην περιοχή.

Η «ελληνική κατοχή της Σμύρνης» διήρκησε τρία χρόνια, όσο η ευρύτερη περιοχή της βρισκόταν κάτω από την πολιτική και στρατιωτική διοίκηση των Ελλήνων. Κατά την διάρκεια της ελληνικής κατοχής ο πολιτικός φορέας που διοικούσε την πόλη ήταν η «Ύπατη Αρμοστεία Σμύρνης», με επικεφαλής τον Ύπατο Αρμοστή Αριστείδη Στεργιάδη, ενώ οι στρατιωτικές επιχειρήσεις διευθύνονταν από το Σώμα Στρατού Σμύρνης.

Η απόβαση γιορτάστηκε από τον τοπικό ελληνικό πληθυσμό αλλά γρήγορα οδήγησε σε εθνοτική βία στην περιοχή. Αυτή η βία είχε ως αποτέλεσμα τη μειωμένη διεθνή υποστήριξη για την κατοχή, όπως και την άνοδο του τουρκικού εθνικισμού. Ο Στεργιάδης πήρε μια σταθερή στάση κατά των διακρίσεων εις βάρος του τουρκικού πληθυσμού από τη διοίκηση. Ωστόσο οι εθνοτικές εντάσεις και οι διακρίσεις συνεχίστηκαν. Ο Στεργιάδης άρχισε επίσης τις εργασίες για τα έργα που αφορούσαν την επανεγκατάσταση των Ελλήνων προσφύγων, τα θεμέλια για ένα πανεπιστήμιο και κάποια έργα για τη δημόσια υγεία. Η Σμύρνη ήταν ένα σημαντικό ορμητήριο για τα ελληνικά στρατεύματα στην Ανατολία κατά τη διάρκεια της μικρασιατικής εκστρατείας (1919-22).

Η κατοχή της Σμύρνης έληξε στις 9 Σεπτεμβρίου του 1922 με την κατάληψη της Σμύρνης από τα τουρκικά στρατεύματα υπό τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.