Menu

Πολυτεχνείο. Aλλο ο μύθος και άλλο η ιστορία

Πολυτεχνείο. Aλλο ο μύθος και άλλο η ιστορία

Η χούντα δεν έπεσε το ’73, ως λέει και ένα σύνθημα. Αραγε, με το Πολυτεχνείο, που γιορτάζουμε σήμερα ως εξέγερση, τι κέρδισε η χώρα; Το σωστό, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι η μέρα να είναι μνήμης για τους νεκρούς εξεγερθέντες, 24 επισήμως, άλλες έρευνες τους ανεβάζουν κατά πολύ (αλλά με διφορούμενα στοιχεία).

Αλλο ο μύθος και άλλο η ιστορία, άλλο το τι θέλουμε να πιστεύουμε ότι συνέβη – και άλλο το τι πράγματι συνέβη. Και ως «μύθος» δεν εννοείται αυτό που αποκαλούν έτσι κάποιοι ακραίοι δεξιοί κύκλοι και υποστηρικτές της χούντας, ότι στις 17/11/73 δεν υπήρξαν νεκροί, ως αποτέλεσμα της κρατικής καταστολής. Φυσικά και υπήρξαν, αν και δεν ήταν εκατοντάδες, ούτε ήταν μέσα στο Πολυτεχνείο, όπως το θέλουν κάποιες εκδοχές.

Ο πραγματικός μύθος διδάσκεται στα σχολεία μας ακόμα και σήμερα ως… Ιστορία: στην πιο ακραία μορφή του λέει ότι κατάληψη («εξέγερση», όπως αποκαλείται συνήθως) του Πολυτεχνείου είχε ως άμεση συνέπεια την πτώση της δικτατορίας, ενώ σε μια άλλη, ηπιότερη εκδοχή, ότι ήταν ο καθοριστικός παράγων που οδήγησε πολύ γρήγορα σε αυτήν.

Η χούντα, ως γνωστόν, έπεσε τον Ιούλιο του ’74 μετά τα γεγονότα της Κύπρου, και όχι τον Νοέμβρη του ’73. Κι αν ήταν, το Πολυτεχνείο, καθοριστικός παράγοντας για την πτώση της Χούντας, η αλήθεια είναι πως δεν έπαιξε τόσο ρόλο, όσο θέλουμε να πιστεύουμε. Αλλωστε, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, ο Γιώργος Παπαδόπουλος ήταν τελειωμένος από τους… δικούς του. Το Πολυτεχνείο ήταν απλά η αφορμή για να τον κάνουν στην άκρη και να αναλάβει μια νέα ομάδα, πιο στυγνή, με επικεφαλής τον Δημήτρη Ιωαννίδη, εκφραστή της σκληροπυρηνικής πτέρυγας του καθεστώτος.

Ο Παπαδόπουλος, που γνώριζε τις κινήσεις του Ιωαννίδη, είχε δώσει εντολή στην κυβέρνηση Μαρκεζίνη να προετοιμάσει το έδαφος είτε για τη διεξαγωγή εκλογών, είτε για την προσθήκη σε υπουργικές θέσεις γνωστών πολιτικών. Η αντίθετη γενική στρατηγική ήταν η άρνηση του δρόμου που υποσχόταν η λύση Μαρκεζίνη και η κάθετη αντίσταση στα σχέδια του Παπαδόπουλου για τάχα μου φιλελευθεροποίηση και εκλογές, που σίγουρα θα ήταν νοθευμένες. Το εν λόγω ρεύμα είχε το επίκεντρό της στο τμήμα του φοιτητικού χώρου, αλλά και σε πολλούς αντιχουντικούς πολιτικούς, όπως τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Στη λογική αυτής, της δεύτερης εναλλακτικής άρχισε η κατάληψη του Πολυτεχνείου. Και αυτοί που την άρχισαν δεν εκπροσωπούσαν ούτε παλιούς πολιτικούς όμως, ούτε κόμματα, ούτε καν τα κομμουνιστικά (ΚΚΕ και ΚΚΕ Εσωτερικού).

Ηταν οι λεγόμενες «αριστερίστικες» (σ.σ. αριστερά των ΚΚΕ) οργανώσεις, κάποιοι αναρχικοί, αλλά και μικρές κεντρώες, δημοκρατικές αυτόνομες κινήσεις. Αυτοί ήταν που μπήκαν στον περίβολο του Μετσόβιου το απόγευμα της 14ης Νοεμβρίου, 1973, και κλείστηκαν μέσα. Τοιουτοτρόπως, ξεκίνησαν όλα… Από (σχεδόν) όλους.


Δημοσιεύτηκε στο «Επί παντός» της «Sportday» στις 17 Νοεμβρίου 2019