Menu

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το «Γουέμπλεϊ»…

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το «Γουέμπλεϊ»…

Η μεγαλύτερη ελληνική διάκριση στην Ευρώπη, έλαβε χώρα σαν σήμερα, πριν από ακριβώς 49 χρόνια. Ο Παναθηναϊκός κλήθηκε να αντιμετωπίσει τον Αγιαξ στο «Γουέμπλεϊ», σε μια εποποιία που μόνο ο Παναθηναϊκός πήγε να αγγίξει, ήτοι συμμετοχή σε τελικό, άλλες δύο φορές: το 1985 με τη Λίβερπουλ και το 1996 με τον Αγιαξ, όπου αποκλείστηκε στα ημιτελικά.

Το 1970-71 ο Παναθηναϊκός δεν έδειχνε, αρχικά, ότι ήταν μια τόσο ξεχωριστή ομάδα. Βέβαια και οι εποχές ήταν διαφορετικές και τα νοκ άουτ διπλά ματς βοηθούσαν, συχνά, τα αουτσάιντερ. Ακριβώς ένα χρόνο νωρίτερα, στις 2 Ιουνίου 1970, ο Φέρεντς Πούσκας ανέλαβε τα ηνία αντί του Λάκη Πετρόπουλου, που είχε συνεχίσει το έργο του Στέφαν Μπόμπεκ.

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το «Γουέμπλεϊ»…

Ο «καλπάζοντας συνταγματάρχης» ήταν μια τεράστια μορφή του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, βρήκε μια έτοιμη, καλοδουλεμένη ομάδα και την προπόνησε… ψυχολογικά. Ο Πούσκας δεν επεδίωξε να εισαγάγει εξεζητημένα συστήματα τακτικής. Αυτό που έκανε ήταν να εκμεταλλευθεί τον θαυμασμό των παικτών στο πρόσωπό του και τους εμφυσήσει αυτοπεποίθηση για τις ικανότητές τους. Η περίφημη ρήση του «έντεκα αυτοί, έντεκα κι εμείς» έχει μείνει στην ιστορία.

Στον δρόμο για το «Γουέμπλεϊ» ο Παναθηναϊκός πέτυχε συνολικά 16 γκολ και δέχθηκε 10, τα 10 από τα 16 γκολ του σημείωσε ο Αντώνης Αντωνιάδης, που αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης ενώ εντός συνόρων δεν τα πήγε καλά: στην Α’ Εθνική τερμάτισε τρίτος, με πρώτη την ΑΕΚ, ενώ το Κύπελλο κατέκτησε ο Ολυμπιακός, με τον Παναθηναϊκό να αποκλείεται στα προημιτελικά από τον ΠΑΟΚ.

Η βραδιά του 9αριού στο Λίβερπουλ

Στον α’ γύρο οι «πράσινοι» του Πούσκας απέκλεισαν εύκολα τη λουξεμβούργια Ζένες Ες με 2-1 και 5-0, με καρέ του Αντωνιάδη στη Λεωφόρο. Ακολούθησε η Σλόβαν Μπρατισλάβας, κάτοχος του Κυπέλλου Κυπελλούχων λίγους μήνες νωρίτερα, η οποία έμεινε εκτός από το 3-0 της Λεωφόρου και στην Τσεχοσλοβακία το τέρμα του Αντωνιάδη στην ήττα με 2-1 επικύρωσε την πρόκριση.

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το «Γουέμπλεϊ»…

Στα προημιτελικά η κλήρωση έφερε στον δρόμο του Παναθηναϊκού την πανίσχυρη Εβερτον: δεν τη νίκησε, αλλά την απέκλεισε. Πήρε 1-1 στο «Γκούντισον Παρκ» του Λίβερπουλ προηγούμενος με τον Αντωνιάδη στο 81’, για να δεχθεί γκολ στο 91’ από τον Ρόιλ κι ενώ ο -αλάνθαστος κάτω από τα γκολπόστ- Οικονομόπουλος είχε δεχθεί εκτός φάσης χτύπημα. Ο Αντωνιάδης άνοιξε το σκορ 9 λεπτά πριν από τη λήξη του αγώνα, η ώρα ήταν 9 ακριβώς, η ημερομηνία 9 (Μαρτίου) και ο αριθμός της φανέλας επίσης το 9!

Τον οποίο, και περίφημο στην εποχή, Τζο Ρόιλ, έπαιξε… μαν του μαν ο άγνωστος ως τότε Ανθιμος Καψής σε μια τρομερή έμπνευση του Πούσκας, οποίος στη ρεβάνς έστησε αριστοτεχνικά την ομάδα στην άμυνα (0-0) και χιλιάδες φίλοι του «τριφυλλιού» πανηγύρισαν με επίκεντρο τα σιντριβάνι της πλατείας Ομονοίας.

Η ανατροπή και το «Γουέμπλεϊ»

Ακολούθησε ο Ερυθρός Αστέρας, με τον Παναθηναϊκό να ηττάται με 4-1 στο Βελιγράδι έχοντας τον Οικονομόπουλο σε άσχημο απόγευμα και το γκολ του Καμάρα, που μείωσε σε 3-1, αποδείχθηκε εξόχως καθοριστικό.

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το «Γουέμπλεϊ»…

Στη ρεβάνς του «Απόστολος Νικολαΐδης» ο Παναθηναϊκός έκανε την ανατροπή με 3-0, με το σκορ διαμορφωμένο από το 63’ με δύο γκολ του Αντωνιάδη κι ένα του Καμάρα. «Ο όρκος που είχαμε κάνει στο δωμάτιο του Δομάζου, μας είχε κάνει θηρία. Και πιο πολύ πεισμώσαμε, όταν είδαμε τυπωμένα φέιγ-βολάν των Γιουγκοσλάβων, που έγραφαν: “Τελικός Κυπέλλου Πρωταθλητριών: Ερυθρός Αστέρας – Άγιαξ”», θυμόταν αργότερα ο Κώστας Ελευθεράκης.

Ο τελικός διεξήχθη σαν σήμερα, 2 Ιουνίου 1971 στο «Γουέμπλεϊ», παρουσία 25.000 Ελλήνων, ακόμη και ηθοποιών και καλλιτεχνών που ήταν απλά φίλοι των ποδοσφαιριστών και όχι Παναθηναϊκοί! Εκείνη την εποχή άλλωστε, επικρατούσαν άλλα ήθη και έθιμα. Στον τελικό ο Παναθηναϊκός δεν ήταν κακός, στο βίντεο μπορείτε να δείτε όλο τον αγώνα και να εξάγετε συμπεράσματα.

Κακός δεν ήταν, τόλμη του έλειψε, ίσως σεβάστηκε εντέλει υπέρ του δέοντος τους Ολλανδούς, που ήταν βέβαια πανίσχυροι καθώς κατέκτησαν με 2-0 το τρόπαιο (με γκολ του Φαν Ντάικ στο 5’ και αυτογκόλ του Καψή στο 85’), πρώτο από συνολικά τρία συνεχόμενα για την παρέα του Γιόχαν Κρόιφ και την ομάδα-μοντέλο της εποχής.

Το «Βήμα» της επόμενης μέρας περιέγραψε με σαφήνεια το συναίσθημα της ήττας από τον Άγιαξ: «Ήταν πολύ όμορφο για να είναι αληθινό». Η «L’ Equipe» έκανε λόγο για το «ελληνικό θαύμα, που όμως δεν ολοκληρώθηκε», για «τους Έλληνες που έκαναν τους Ολλανδούς να τρέμουν…», και για τον Μίμη Δομάζο που «γοήτευσε τον ναό του ποδοσφαίρου». Η ιταλική «Corriere» ανέφερε ότι «οι πεισματάρηδες Έλληνες δεν άντεξαν» ενώ η αγγλική «Daily Mail» ήταν ακόμα πιο κολακευτική: «Ο Άγιαξ σκαρφάλωσε στην κορυφή της Ευρώπης, αλλά ο εξαιρετικός Παναθηναϊκός είναι αυτός που θα μείνει στη μνήμη μας».

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το «Γουέμπλεϊ»…

Οι φήμες και η προσπάθεια σπίλωσης της εποποιίας

Οι επιτυχίες του Παναθηναϊκού προκάλεσαν ενθουσιασμό σε όλη την Ελλάδα, ιδίως στην Αθήνα. Ενας από τους πολλούς Ελληνες φιλάθλους που χαιρέτισε την επιτυχία του Παναθηναϊκού ήταν ο εφοπλιστής Νίκος Γουλανδρής, που ανέλαβε πρόεδρος του Ολυμπιακού το 1972. Κι όμως, πολλοί ήταν αυτοί στον χώρο του ελληνικού ποδοσφαίρου που όχι μόνο δεν επέδειξαν τέτοια μεγαλοθυμία, αλλά προτίμησαν να πιστέψουν πως το καθεστώς της 21ης Απριλίου… δωροδόκησε τους παίκτες του Ερυθρού Αστέρα ώστε να χάσουν στον αγώνα της Λεωφόρου. Τέτοιες θεωρίες αναμασήθηκαν για πολλά χρόνια χωρίς να δημοσιοποιηθούν ποτέ κάποια συγκεκριμένα στοιχεία ούτε από ελληνικές ούτε και από γιουγκοσλαβικές πηγές, ακόμη και μετά την κατάρρευση της δικτατορίας στην Ελλάδα και του κομμουνισμού στη Γιουγκοσλαβία και τη διάλυση της χώρας.

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το «Γουέμπλεϊ»…

Αδιαμφισβήτητα όμως η δικτατορία των ακροδεξιών συνταγματαρχών, που έβαλε την Ελλάδα «εις τον γύψον» για επτά χρόνια και έκανε την αρχή στη μετέπειτα χρεοκοπία της χώρας, προσπάθησε να εκμεταλλευθεί τις επιτυχίες του «Τριφυλλιού». Ηγετικά στελέχη του καθεστώτος παρέστησαν για πρώτη φορά στη ζωή τους (!) στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας – και το καθεστώς προώθησε εθνικοπατριωτική ερμηνεία στην πορεία του Παναθηναϊκού κάνοντας αναφορές στο μεγαλείο της ελληνικής φυλής (!). Η δικτατορία, φοβόταν τις αυθόρμητες εκδηλώσεις, και ανησυχούσε μήπως γίνει αντικαθεστωτική εκδήλωση στο Γουέμπλεϊ. Και έμεινε αδρανής μετά, με την έννοια ότι δεν διοργάνωσε μεγάλη δημόσια φιέστα υποδοχής.

Και ευτυχώς υπήρξε αντίλογος που τόνιζε τον ευρωπαϊκό χαρακτήρα της ομάδας του Παναθηναϊκού και όχι στο… μεγαλείο της φυλής. Το καθεστώς, άλλωστε, δεν ήθελε να καλλιεργήσει την άποψη ότι οι επιτυχίες εξίσωναν τον σύλλογο ή το ελληνικό ποδόσφαιρο με την Ευρώπη, η οποία άλλωστε είχε γυρίσει την πλάτη της στη δικτατορία.

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το «Γουέμπλεϊ»…

Η κατάρρευση του αφηγήματος (που ασπάζονται από τρολάκια ως επίσημοι «παράγοντες») καταρρέει κι από άλλα γεγονότα. Μετά το 4-1 του Βελιγραδίου ο χουντικός γενικός γραμματέας αθλητισμού Κωνσταντίνος Ασλανίδης, που κινούσε τα νήματα σε κάθε σπορ, όχι μόνο κάλεσε τον Φέρεντς Πούσκας και ζήτησε εξηγήσεις (!), ως αποκάλυψε ο Μαγυάρος στην αυτοβιογραφία του, αλλά του γνωστοποίησε την απόφαση της Χούντας να διεξαχθεί η ρεβάνς στο Καραϊσκάκη και όχι στη Λεωφόρο, ελέω μεγαλύτερης χωρητικότητας. Κάτι που εντέλει δεν έγινε μιας και ο Πούσκας απείλησε με παραίτηση – και ήταν σταρ της εποχής, τον οποίο η Χούντα δεν ήθελε να βρει «απέναντι».

Γιατί, άραγε;

Άλλο ένα παράδειγμα ήταν ο Ντράγκαν Τζάιτς, που είχε αποβληθεί στον πρώτο προημιτελικό με την ανατολικογερμανική Καρλ Τζάις Ιένα και είχε τιμωρηθεί με ποινή τεσσάρων αγωνιστικών (άρα ευρωσεζόν… τέλος). Αφού το ματς ήταν… στημένο γιατί οι Σέρβοι κατέθεσαν ένσταση στην UEFA μόλις έξι ημέρες πριν από τον αγώνα της Λεωφόρου; Ο, δε, Ράτομιρ Ντουίκοβιτς, τερματοφύλακας του Ερυθρού Αστέρα τότε, είχε (μιλώντας στη «Marca») δηλώσει ότι «πήγαμε χαλαροί στην Αθήνα, ήμασταν καλύτερη ομάδα, το δείξαμε στο Βελιγράδι, αλλά πληρώσαμε την εν λόγω προσέγγιση της ρεβάνς».

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το «Γουέμπλεϊ»…

Χρόνια αργότερα, κυκλοφόρησαν τα εξής. Πρώτον, μια φήμη περί δηλητηρίασης των Σέρβων, που εξέφρασε ο Μίλε Νοβάκοβιτς το 2007 αλλά διαψεύστηκε από άλλους, μέλη της ομάδας εκείνη την εποχή, και δεύτερον, η διαβόητη ατάκα της Δέσποινα Παπαδοπούλου, συζύγου του Γεωργίου. Μιας προσωπικότητας χωρίς την παραμικρή αξιοπιστία στα λεγόμενά της, όποτε μιλούσε. Γενικώς, προσωπικά για τους περισσότερους χουντικούς έχω μεγάλες αμφιβολίες για το IQ τους – άρα μεγαλώνει η απορία για το πώς κατάφεραν να καταλύσουν τη δημοκρατία για επτά ολόκληρα χρόνια.

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το «Γουέμπλεϊ»…

Στη φωτό, ο (νεαρός, τότε) Γιώργος Τράγκας που κάλυπτε το ρεπορτάζ του Παναθηναϊκού για αθλητική εφημερίδα, συνομιλεί με τον Φέρεντς Πούσκας και τον τότε υπεύθυνο του ποδοσφαιρικού τμήματος των πρασίνων, Ηρακλή Τσίπρα, θείο του Αλέξη Τσίπρα!

Σημείωση: μιας και οι φίλοι μου οι Ολυμπιακοί αρέσκονται στις φήμες. Το φθινόπωρο του ’68 ο Ολυμπιακός ηττήθηκε με 4-0 στη Σκωτία από την Ντανφέρμλιν και αποκλείστηκε, νικώντας με 3-0 στη ρεβάνς, με το σκορ διαμορφωμένο από το 30’ και με εχθρικότατη διαιτησία από τον Τσέχο Κράβνεκ. Ωστόσο εδώ και χρόνια υπάρχει η φήμη ότι το σκορ του πρώτου αγώνα ήταν… διπλάσιο: 8-0. Και δηλώθηκε κατά το ήμισυ με τη βοήθεια της χούντας… Πιστευτό; Όχι βέβαια. Απλά, ενδεικτικό της οπαδικής λογικής, ένθεν κακείθεν.


Δημοσιεύτηκε στο Foxbet.gr στις 2/6/2020