Ο Ταοϊσμός δεν αναφέρεται σε μία συγκεκριμένη ταοϊστική σχολή ή διακριτούς φιλοσόφους και είναι τμήμα του Ξουανξού και άλλων ρευμάτων σκέψης.
Η διάκριση ανάμεσα στον φιλοσοφικό και τον θρησκευτικό Ταοϊσμό είναι τόσο δύσκολη, όσο ο ορισμός του ίδιου του Ταοϊσμού.
Πιστοί του “Θρησκευτικού” Ταοϊσμού πιθανώς δεν έχουν ποτέ διαβάσει τη σκέψη του Λάο Τσε, Ζουανγκζί ή Ντάοζανγκ και το γεγονός ότι αποκαλούνται Ταοϊστές πιθανώς προκαλεί αμηχανία ή φαίνεται κατασκευασμένο.
Ο φιλοσοφικός Ταοϊσμός δίνει έμφαση σε διάφορες έννοιες του Ντάο Ντε Τζινγκ όπως η “μη δράση” (γου γουέι), το κενό, η απόσπαση, η δύναμη της απαλότητας (ή ευλυγισία) και του Ζουανγκζί όπως η δεκτικότητα, ο αυθορμητισμός, ο σχετικισμός των ανθρώπινων δρόμων στη ζωή, οι τρόποι ομιλίας και συμπεριφοράς. Ως είναι φυσικό το ενδιαφέρον συγκεντρώνεται γύρω από το ντάο -ποιο δρόμο θα έπρεπε να ακολουθούμε και κυρίως τι είναι το ντάο, πώς μπορούμε να το γνωρίσουμε. Η αποσπασμένη συζήτηση και η απροθυμία διαμόρφωσης κάποιου συγκεκριμένου τρόπου έκφρασης διαμορφώνει ένα status παραδοξότητας μάλλον παρά δογματισμού. Εξαιτίας αυτού τα ταοϊστικά κείμενα διαφέρουν αισθητά από εκείνα του Κομφουκιανισμού.
Οι ταοϊστές σχολιαστές προβληματίζονται από τις εισαγωγικές προτάσεις του Ντάο Ντε Τζινγκ, οι οποίες συνήθως μεταφράζονται ως:
- Ο δρόμος που μπορεί να προφερθεί δεν είναι ο αιώνιος Δρόμος.
- Το όνομα που μπορεί να ονομαστεί, δεν είναι το αιώνιο Όνομα.
Για την ακρίβεια οι αυθεντικές λέξεις είναι:
- * 道可道，非常道。 (ντάο (δρόμοι) μπορούν να προφερθούν, μη συνήθεις δρόμοι)
- * 名可名，非常名。 (ονόματα μπορούν να ονομαστούν, μη συνήθη ονόματα))
Τοιουτοτρόπως, ο πρωταθλητής που μπορεί να αναδειχθεί, δεν είναι ο αιώνιος Πρωταθλητής. Κρατήστε το και πάμε και σε κάτι άλλο (για να καταλήξουμε κάπου).
Έτυχε να ξαναδώ πρόσφατα τα «Οκτώ χιλιοστά», με τον Νίκολας Κέιτζ να κάνει μία ακόμη εξαιρετική ερμηνεία αφού είναι ένας ηθοποιός που μπορεί να παίξει από μιούζικαλ και κωμωδία ως δράμα και θρίλερ. Υποδυόμενος τον Τομ Γουέλς ψάχνει τον λόγο που ένας ζάμπλουτος κωλόγερος παρήγγειλε ένα snuf film, τσόντα που καταλήγει σε δολοφονία. Η σκηνή που ουρλιάζει «why?» έχοντας συλλάβει κάποιον, λαμβάνει απάντηση λίγο αργότερα: «Απλά, επειδή μπορούσε». Χωρίς άλλο λόγο, χωρίς αιτία.
Απλά, επειδή μπορούσε, ο Ολυμπιακός νίκησε την ΑΕΚ. Ανευ λόγου και αιτίας. Ανευ ουσιαστικού κινήτρου αφού ο Εργοτέλης καθάρισε σε δύο ματς τον Παναθηναϊκό, οι διοικούντες την ΑΕΚ φρόντισαν να την αποτελειώσουν προτού καν ξεκινήσει η σεζόν.
Πλην όμως, ενώ οι ακαδημαϊκές αποδομήσεις των προαναφερθέντων ταοϊστικών φράσεων οδηγούν σε πολλή σύγχυση, υπάρχει επίσης μια πολύ απλούστερη μεταφορική ερμηνεία: Ο δρόμος μοιάζει με το χορό. Μπορείς να μιλήσεις για το χορό, αλλά τα λεγόμενά σου για το χορό δεν είναι ο ίδιος ο χορός. Ούτε η περιγραφή σου διδάσκει πραγματικά κάποιον άλλο πώς να χορεύει εκτός και αν το δοκιμάσει ο ίδιος για τον εαυτό του.
Μπορείς να μιλήσεις για το χορό, αλλά τα λεγόμενά σου για το χορό δεν είναι ο ίδιος ο χορός. Μπορείς να μιλήσεις, να γράψεις και να προφέρεις το «πρωταθλητής» όμως τα λεγόμενά σου για τον «πρωταθλητή» δεν είναι ο ίδιος ο «πρωταθλητής».
Ο φιλοσοφικός Ταοϊσμός δίνει έμφαση σε διάφορες έννοιες και το ενδιαφέρον συγκεντρώνεται γύρω από ποιο δρόμο θα έπρεπε να ακολουθούμε. Στον Ολυμπιακό βρήκαν φέτος μια σωστή ρότα. Έναν ομολογουμένως καλό προπονητή, κάποιους ακριβούς αλλά και κάποιους υπερεκτιμημένους παίκτες, μια χημεία στην άμυνα που ουδέποτε είχαν, μια ήρεμη χρονιά εντός συνόρων και χαρές στην Ευρώπη έπειτα από την τραγωδία με την Ανόρθωση.
Τον χάνουν όμως. Διότι αν περιμένεις την υπέρβαση, επί παραδείγματι του χρόνου στο Champions League, είσαι τώρα στον δρόμο. Δεν θα πας το καλοκαίρι. Και η μόνη κίνηση ήταν ο Ντάρμπισαϊρ; Λοξοδρόμηση…
Δημοσιεύτηκε στη στήλη «Koubanezos» του Sportnet.gr στις 3/2/2009
