Menu

Τα Παρκερικά του 1850 και πώς ένας Εβραίος προκάλεσε τον αποκλεισμό της χώρας

Τα Παρκερικά του 1850 και πώς ένας Εβραίος προκάλεσε τον αποκλεισμό της χώρας

Εχετε ακούσει ποτέ για τα Παρκερικά;

Σαν σήμερα λοιπόν τοι 1850 κατέφθασε ο αγγλικός στόλος και απέκλεισε το λιμάνι του Πειραιά επειδή η κυβέρνηση (που εκάστοτε όριζε, ή έστηνε εκλογές, ο βασιλιάς Όθωνας) αρνήθηκε να καταβάλει αποζημίωση στον τυχοδιώκτη Εβραίο ονόματι Δαβίδ Πατσίφικο. Κι αυτό διότι τον Απρίλιο του 1849, κατά τη διάρκεια των εορτών του Πάσχα, απαγορεύθηκε από τις αρχές το έθιμο του καψίματος του Ιούδα. Εξαγριωμένοι οι Αθηναίοι επέδραμαν επί της οικίας του Πατσίφικο, στην οδό Καραϊσκάκη στου Ψυρρή, προξενώντας ασήμαντες ζημίες.

Ο Πατσίφικο, που είχε διατελέσει πρόξενος της Πορτογαλίας στην Αθήνα, αλλά είχε απαλλαγεί των καθηκόντων του λόγω καταχρήσεων, εστράφη κατά της κυβερνήσεως και ζήτησε αποζημίωση 888.736 δραχμών, ένα ποσό τεράστιο για την εποχή, άλλωστε το σπίτι του δεν είχε πάθει και τίποτε. Κι όμως, ο πανούργος τυχοδιώκτης έβαλε στο παιγνίδι και την Αγγλία, αφού, εν τω μεταξύ, είχε αποκτήσει τη βρετανική υπηκοότητα. Οι Αγγλοι, που ανταγωνίζονταν Γαλλία και Ρωσία στην περιοχή, απαίτησαν την καταβολή του υπέρογκου ποσού στον υπήκοό τους. Η κυβέρνηση Κριεζή αρνήθηκε και η Αγγλία διέταξε στις 3 Ιανουαρίου του 1850 τον ναύαρχο Ουίλιαμ Πάρκερ να επιβάλλει ναυτικό αποκλεισμό στον Πειραιά και τα κυριότερα ελληνικά λιμάνια!

Η Ελλάδα υπέστη ανυπολόγιστες ζημίες, ιδίως οι έμποροι και οι ναυτιλλόμενοι, ενώ σημαντικά ήταν και τα προβλήματα επισιτισμού στην πρωτεύουσα.

Η σθεναρή στάση του βασιλιά Όθωνα συσπείρωσε το λαό, που με ψυχραιμία και καρτερικότητα αντιμετώπισε την αγγλική πρόκληση. Ο αποκλεισμός ήρθη τελικά στις 15 Απριλίου του 1850, μετά και από την αντίδραση Γαλλίας και Ρωσίας, τα συμφέροντα των οποίων είχαν πληγεί από τον αποκλεισμό. Το θέμα Πατσίφικο παραπέμφθηκε τελικά σε διαιτησία και η αποζημίωση που του επιδικάσθηκε ήταν μόλις 3.750 δραχμές, ποσό, όμως, σημαντικό για το φτωχό ελληνικό κράτος εκείνη την εποχή.

Ο βρετανικός ναυτικός αποκλεισμός έμεινε στην ιστορία ως Παρκερικά, από το όνομα του Βρετανού ναυάρχου Ουίλιαμ Πάρκερ.

Ο οικονομικός λόγος της αγγλικής επέμβασης ήταν πως η Αγγλία άρχισε να νιώθει τον ισχυρό ανταγωνισμό του Ελληνικού Εμπορικού Ναυτικού, που ήδη είχε γίνει πρώτη σημαία στην δουνάβια ναυσιπλοΐα, που τότε ήταν σημαντική εμπορική οδός.

Ορίστηκε επιτροπή διαιτησίας η οποία και εξακρίβωσε πως η ζημία που τελικά είχε υποστεί ο Πατσίφικο ήταν μόλις 3.750 δραχμές, με αρκετές αμφιβολίες, αφού και ο ίδιος δεν μπόρεσε να αποδείξει τον τρόπο απόκτησης των καταλογιζομένων ειδών. Έτσι, αφενός η ελληνική κυβέρνηση κατέβαλε στον Πατσίφικο το ποσόν των 3.750 δραχμών, και αφετέρου επεστράφη σε αυτήν το υπόλοιπο ποσό εκ 330.000 δραχμών που είχε εν τω μεταξύ καταθέσει στην Αγγλία, ως εγγύηση, για την άρση τουλάχιστον του αποκλεισμού.

Στην Αγγλία το θέμα συζητήθηκε στην Βουλή των Λόρδων, όπου καταδικάστηκε η ενέργεια του υπουργού εξωτερικών, ενώ η Βουλή των Κοινοτήτων επικρότησε την απόφαση. Ο υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας, Πάλμερστον υπερασπίστηκε τις ενέργειές του όχι μόνο για την συγκεκριμένη υπόθεση αλλά για την γενικότερη εξωτερική πολιτική του, που υιοθετούσε την υπεράσπιση οποιουδήποτε Βρετανού πολίτη σε όλο τον κόσμο, με μια ομιλία πέντε ωρών γνωστή ως civis Romanus sum (σ.σ. «Είμαι Ρωμαίος πολίτης»).

Η βασίλισσα Βικτωρία της Αγγλίας απέστειλε σχετικό έγγραφο στον πρωθυπουργό θεωρώντας τον εν λόγω υπουργό ως κύριο υπαίτιο της εις βάρος της Αγγλίας αποδιδόμενη διεθνή δυσφορία αλλά και κοινοποιώντας την απαγόρευση πλέον οποιασδήποτε ενέργειας επί εξωτερικών σχέσεων χωρίς την προηγούμενη έγκρισή της.

Μετά το τέλος της υπόθεσης ο Πατσίφικο εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο, όπου και πέθανε το 1854.

Ο Ερρίκος Ιωάννης Τεμπλ, γνωστότερος ως Πάλμερστον, το 1851 αναμίχθηκε κρυφά στο πραξικόπημα του Ναπολέοντα Γ΄ παρότι υποστήριξε ότι δεν είχε καμία ανάμιξη στα εσωτερικά της Γαλλίας, τότε εξήγειρε πολλούς δυσαρεστημένους από την πολιτική του και της έντονα εριστικής του προκλητικότητας, προκάλεσε ακόμα και την Βασίλισσα Βικτωρία που με επιστολή της ζήτησε από τον Πρωθυπουργό Ράσελ τη παύση του.

Το 1852 ως έντονα αντιπολιτευόμενος πλέον τον Ράσελ κατάφερε με τη πολεμική των εριστικών του λόγων την πτώση της Κυβέρνησής του και μετέχων στη νέα κυβέρνηση του λόρδου Αμπερντίν ανέλαβε το υπουργείο Εσωτερικών. Παρά ταύτα συνέχισε να επηρεάζει τις εξωτερικές υποθέσεις της Αγγλίας εξωθώντας αυτήν ακόμη και σε πόλεμο με την Ρωσία σε συμμαχία με την Γαλλία. Όταν δε απέτυχαν οι επιχειρήσεις στη Κριμαία και η κυβέρνηση Αμπερντίν παραιτήθηκε τότε το 1855 του ανατέθηκε η Πρωθυπουργία. Τρία χρόνια μετά το 1858 όταν καταψηφίστηκε νομοσχέδιο που είχε υποβάλει στη Βουλή κατά των συνωμοτών, για χάρη του Ναπολέοντα Γ΄, μετά την εναντίον του δολοφονική απόπειρα του Ιταλού μετανάστη Ορσίνι παραιτήθηκε. Όμως τον επόμενο χρόνο το 1859 κλήθηκε και πάλι στη πρωθυπουργία που και διατήρησε μέχρι του θανάτου του, το 1865.

Ο Πάλμερστον υπήρξε ένας από τους ισχυρότερους πολιτικούς της Μεγάλης Βρετανίας αλλά και ένας από τους φανατικότερους θιασώτες της ιδέας της αγγλικής υπερηγεμονίας του κόσμου.