UEFA Super Cup. Τσέλσι VS Βιγιαρεάλ, στατιστικά, αριθμοί και… «Ελληνες» του θεσμού

Το «Γουίνδσορ Παρκ» του Μπέλφαστ στη Βόρεια Ιρλανδία φορά… τα καλά του για να υποδεχθεί, το βράδυ της Τετάρτης, τον φετινό τελικό του UEFA Super Cup ανάμεσα στις νικήτριες του Champions League και του Europa League. Κι αν πολλοί, προ κάτι μηνών, περίμεναν… εμφύλιο του Μάντσεστερ στο ματς για το… ευρωτρόπαιο, ούτε η Σίτι ούτε η Γιουνάιτεντ τα κατάφεραν στους τελικούς, που κρίθηκαν υπέρ των αουτσάιντερ.

Η ομάδα του Τόμας Τούχελ έκανε την έκπληξη στον τελικό με τη Σίτι ή όχι; Βάση ονόματος, ίσως, βάση εμφάνισης… καθόλου. Από τότε, Γενάρη μήνα, που ο Γερμανός ανέλαβε τις τύχες της, άλλαξε τη μοίρα της ενώ συμφώνησε με τον φορ της Ιντερ, Ρομέλου Λουκάκου, που επιστρέφει μετά από επτά χρόνια στο Λονδίνο.

Για το «κίτρινο υποβρύχιο», η νίκη επί της Γιουνάιτεντ (έστω στα πέναλτι) σηματοδότησε και την ευρωπαϊκή της καθιέρωσε ενώ την… έστειλε και στους ομίλους του Champions League. Ο Ουνάι Εμερι συνεχίζει και με προσθήκες μέχρι στιγμής τον σέντερ φορ Μπουλαγέ Ντιά (Ρεμς) και τον στόπερ Αλίσα Μαντί (Μπέτις). 

Τα 33 χρόνια και… το πρώτο

Λονδρέζοι και Λεβαντίνοι διεκδικούν λοιπόν το 46^ο τρόπαιο του Super Cup, με την Τσέλσι να λαμβάνει μέρος για πέμπτη φορά αλλά να έχει μόνο μια επιτυχία, και τη Βιγιαρεάλ για πρώτη. Νομοτελειακά, μιας και ως και την κατάκτηση του Europa League δεν είχε κατακτήσει ποτέ στην ιστορία της άλλο τίτλο!

Η μόνη επιτυχία από πλευράς «μπλε» στον θεσμό επιτεύχθηκε το 1998, στο «Λουί Ντε» του Μονακό, ενάντια στην τότε πρωταθλήτρια Ευρώπης, Ρεάλ Μαδρίτης και με τους ίδιους νικητές του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Ο αγώνας κρίθηκε στο γκολ, και δη από έναν γνωστό μας: τον μετέπειτα τεχνικό της ΑΕΚ (2015-16) και νυν της χιλιανής Ουνιβερσιδάδ Κατόλικα, Γκουστάβο Πογέτ. Ο Ουρουγουανός σκόραρε στο 83’ χαρίζοντας στην Τσέλσι του Τζιανλούκα Βιάλι το ευρωπαϊκό Σούπερ Καπ, εποχή που είχε τρεις Ιταλούς στην ενδεκάδα: Ρομπέρτο ντι Ματέο, Τζιανφράνκο Τζόλα και Πιερλουίτζι Καζιράγκι. Η, δε, Ρεάλ είχε επιστρέψει στον θρόνο της Ευρώπης για πρώτη φορά μετά από 32 .

Εκτοτε η Τσέλσι απέτυχε σε τρία συνεχόμενα Super Cup Ευρώπης: το 2012 ενάντια στην Ατλέτικο με 4-1 (με χατ-τρικ του Ραδαμέλ Φαλκάο), το 2013 κόντρα στην Μπάγερν (2-2, 4-5 πέν.) και το 2019 με αντίπαλο τη Λίβερπουλ (202, 4-5 πέν.).

Η ιστορία του θεσμού

Ο θεσμός του… πανευρωπαϊκού Κυπέλλου εκκίνησε το 1973. Λάθος. «Για το 1973» το σωστό μιας και οι αναμετρήσεις, που τότε ήταν διπλές, ανάμεσα στον πρωταθλητή Ευρώπης, Αγιαξ, και την Κυπελλούχο Ευρώπης, Μίλαν, διεξήχθησαν τον Ιανουάριο του… 1974: 1-0 οι Λομβαρδοί στο Μιλάνο και 6-0 (!) ο υπέροχος, τότε, «Αίαντας» στη ρεβάνς με ισάριθμους διαφορετικούς σκόρερ (Μούλντερ, Κάιζερ, Νέεσκενς, Ρεπ, Μίρεν, Χάαν).

Γενικώς ο θεσμός άρχισε με δυσκολίες: για το 1974 Μπάγερν και Μαγδεμβούργο δεν κατόρθωσαν ποτέ να συμφωνήσουν στις ημερομηνίες και δεν έγιναν ποτέ οι αγώνες, με τα διπλά ματς να διαρκούν ως και το 1997 (και την επικράτηση της Μπαρτσελόνα επί της Ντόρτμουντ με 2-0 και 1-1). Το 1981 η Λίβερπουλ δεν έπαιξε ποτέ με τη (σοβιετική τότε) Ντινάμο Τιφλίδας καθότι οι διπλωματικές σχέσεις Αγγλίας και ΕΣΣΔ ήταν σε κακή περίοδο ενώ το 1985 η Εβερτον δεν είχε δικαίωμα συμμετοχής λόγω της τιμωρίας των αγγλικών ομάδων, μετά την τραγωδία του «Χέιζελ». Η Εβερτον είχε κατακτήσει το Κυπελλούχων ενάντια στη Ραπίντ Βιέννης και επρόκειτο να παίξει με τη Γιουβέντους, λίγες εβδομάδες μετά τα όσα είχαν γίνει με τους οπαδούς της άλλης ομάδας της πόλης, Λίβερπουλ! Ε, δεν γινόταν…

Και, το 1991 λόγω του εμφυλίου στη Γιουγκοσλαβία, ο πρωταθλητής Ευρώπης, Ερυθρός Αστέρας, αποδέχθηκε να γίνει ένα, μονό ματς, για το Super Cup και μάλιστα στην έδρα της αντιπάλου: και έχασε με 1-0 από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στο «Ολντ Τράφορντ».

Η UEFA αποφάσισε να… αναγεννήσει τον θεσμό από το 1998, καθιερώνοντας τον ως event στο Μονακό την εποχή των κληρώσεων των ομίλων των Κυπέλλων Ευρώπης και η έδρα έμεινε στο Πριγκιπάτο ως και το 2012. Τότε αποφασίστηκε να… γυρίζει τη γηραιά ήπειρο και να διοργανώνεται σε πόλεις που δεν είχαν συχνά την τύχη να βλέπουν σπουδαίους αγώνες: Πράγα, Κάρντιφ, Τιφλίδα, Τρόντχαϊμ, Σκόπια, Ταλίν, Κωνσταντινούπολη, Βουδαπέστη και, φέτος, Μπέλφαστ είχαν τη χαρά, και την τιμή, το 2022 ακολουθεί το Ελσίνκι και το 2023 το Καζάν.

Οι «Ελληνες» των Super Cups

Δεν είναι και λίγοι οι γνωστοί μας που μετείχαν σε ευρωπαϊκά Super Cups.

• Το 1973 με τον Αγιαξ ο Αρι Χάαν, μετέπειτα προπονητής του ΠΑΟΚ (1994-95 και για λίγο το 1999).
• Το 1975 με τη (σοβιετική, τότε) Ντινάμο Κιέβου ο «τσάρος» Ολεγκ Μπλαχίν, που αργότερα προπόνησε τον Ολυμπιακό (1990-93), τον ΠΑΟΚ 1993-94 και λίγο το 1998), τον Ιωνικό (1994-97 και 1999-02) και την ΑΕΚ (1998-99).
• Το 1976 με την Αντερλεχτ και ο Αρι Χάαν αλλά και ο Χιούγκο Μπρος, αργότερα τεχνικός του Πανσερραϊκού (2008-09).
• Το 1982 με την Μπαρτσελόνα ο τεχνικός του Παναθηναϊκού το 2006-07, Βίκτορ Μουνιόθ.
• Το 1986 με τη Στεάουα ο Ανχελ Ιορντανέσκου, μετέπειτα και εκλέκτορας της Εθνικής μας (1998-99) και άλλοτε παίκτης του ΟΦΗ (1982-84), ο άλλοτε τεχνικός των ΠΑΟΚ (2011-12) και Παναθηναϊκού (2020-21) Λάζλο Μπόλονι και, στο ίδιο ματς, για την Ντινάμο Κιέβου ο Ολεγκ Μπλαχίν.
• Το 1987 με τον Αγιαξ έπαιξε ο νυν εκλέκτορας της Εθνικής Ελλάδος, Γιον Φαν’τ Σχιπ και ο νυν βοηθός του Ααρον Βίντερ, και για την Πόρτο ο Αουγούστο Ινάσιο που διετέλεσε τεχνικός του Ιωνικού το 2006-07, και ο Τόμισλαβ Ιβιτς που κοουτσάρισε τον Παναθηναϊκό το 1986.
• Το 1988 τεχνικός της Μίλαν ήταν ο Ολλανδός Ααντ ντε Μος που αργότερα πέρασε από το… τιμόνι της Καβάλας (2010).
• Το 1991 ήταν στον πάγκο για λογαριασμό της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ο Μαρκ Ρόμπινς που πέρασε από τον Πανιώνιο το 1998-99 και αντίστοιχα για τον Ερυθρό Αστέρα ο άλλοτε παίκτης (Ολυμπιακός 1994-99, Αρης 2001-02, ΑΕΚ 2002-04) και τεχνικός διευθυντής (σε ΑΕΚ και Ολυμπιακό), Ιλια Ιβιτς.
• Το 1992 καθοδήγησε τη Βέρντερ Βρέμης ο Οτο Ρεχάγκελ.
• Το 1995 εμφανίστηκαν για τον Αγιαξ ο Νόρντιν Βόουτερ (Παναθηναϊκός 2004-06) και για τη Σαραγόσα ο Λάρα Γκαρσία Ντάνι (Ολυμπιακός 2005-07).
• Το 1996 μπήκε αλλαγή για την Παρί Σεν Ζερμέν ο Ντάνι Κένεντι (Εργοτέλης 2006, Καλλιθέα 2007, Περαμαϊκός 2011-12) και βασικός ήταν ο Ντιντιέ Ντομί (Ολυμπιακός 2006-10)
• Το 1997 ηγούνταν της Μπαρτσελόνα ο Ριβάλντο (Ολυμπιακός 2004-07, ΑΕΚ 2007-08), αλλαγή είχε μπει ο Ζιοβάνι (Ολυμπιακός 1999-05, Εθνικός 2006-07) και στον πάγκο ήταν ο Ντράγκαν Τσίριτς (ΑΕΚ 1999-00).
• Το 1998 με τη Ρεάλ έπαιζαν ο Γάλλο μετέπειτα άσος (και νυν στέλεχος) του Ολυμπιακού, Κριστιάν Καρεμπέ, ο Κροάτης μπακ Ρόμπερτ Γιάρνι που έκλεισε την καριέρα του στον Παναθηναϊκό το 2001-02, και για την Τσέλσι ο Γκουστάβο Πογέτ (τεχνικός της ΑΕΚ το 2015-16).
• Το 1999 ήταν βασικός για τη Λάτσιο ο Πάολο Νέγκρο που το 2014 πέρασε για ελάχιστα από τον Παναργειακό, και στον πάγκο ο Σέρζιο Κονσεϊσάο (παίκτης του ΠΑΟΚ το 2008-10).
• Το 2000 μπήκε αλλαγή για τη Ρεάλ ο Φλάβιο Κονσεϊσάο (έκλεισε την καριέρα του στον Παναθηναϊκό το 2005-06), βασικός για τη Γαλατασαράι ήταν ο Φατίχ Ακιέλ (ΠΑΟΚ 2005-06).
• Το 2001 ήταν στον πάγκο για τη Λίβερπουλ ο Ιγκόρ Μπίσκαν (Παναθηναϊκός 2005-07).
• Το 2002 ήταν ξανά στον πάγκο για τη Ρεάλ ο Φλάβιο, όπως και ο Ραούλ Μπράβο (Ολυμπιακός 2007-11, Βέροια 2014-15, Αρης 2015-17) και βασικός ο Αργεντίνος σταρ Εστέμπαν Καμπιάσο (Ολυμπιακός 2015-17).
• Το 2003 ο Τζενάρο Γκατούζο (τεχνικός του ΟΦΗ το 2014) ήταν βασικός για τη Μίλαν, για την οποία μπήκε ως αλλαγή ο Ριβάλντο.
• Το 2004 έπαιξε για πρώτη φορά Έλληνας παίκτης σε ευρωπαϊκό Σούπερ Καπ: ήταν ο Γιούρκας Σεϊταρίδης, με την Πόρτο, έχοντας αποκτηθεί από τον Παναθηναϊκό, συμπαίκτης με τον Ελντερ Πόστιγκα (Παναθηναϊκός 2008) και τον Ούγκο Αλμέιδα (ΑΕΚ 2016-17).

• Το 2005 ηγούνταν, και σκόραρε, για τη Λίβερπουλ ο Τζιμπρίλ Σισέ (Παναθηναϊκός 2009-11), μαζί του τότε ήταν και ο Λουίς Γκαρσία (Παναθηναϊκός 2010-11) ενώ στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας έπαιζε ο Ντουντού Σεαρένσε (Ολυμπιακός 2008-11).
• Το 2006 αλλαγή για την Μπαρτσελόνα είχε μπει ο Εΐντουρ Γκούντγιονσεν (ΑΕΚ 2011-12) και αντίστοιχα για τη Σεβίλλη ο Εντσο Μαρέσκα (Ολυμπιακός 2009-10).
• Το 2007 έπαιξε βασικός για τη Μίλαν ο Γκατούζο και στον πάγκο ήταν ο Αυστραλός Ζέλικο Κάλατς που πέρασε πέρυσι από τον πάγκο της Ξάνθης, στη Σεβίλλη έπαιζε ο Μαρέσκα ξανά.
• Το 2008 ήταν βασικός για λογαριασμό της Ζενίτ ο Τσόρι Ντομίνγκες (Ολυμπιακός, 2013-17).
• Το 2009 ξανά στον πάγκο της Μπάρτσα ο Γκούντγιονσεν αλλά βασικοί ήταν δύο άλλοτε «ερυθρόλευκοι»: οι Ερικ Αμπιντάλ (2014) και Γιαγιά Τουρέ (2005-06 και 2018) ενώ για τη Σαχτάρ έπαιζε ο Ράζβαν Ρατ (ΠΑΟΚ 2014-15).
• Το 2010 συμμετείχε για την Ιντερ ο Καμπιάσο και για την Ατλέτικο ο Πάουλο Ασουνσάο (ΑΕΚ 2004-05 και… Λεβαδειακός 2014).
• Το 2011 ξανά βασικός για την Μπάρτσα ο Αμπιντάλ, ως αλλαγή για την Πόρτο μπήκε ο Φερνάντο Μπελούτσι (Ολυμπιακός 2007-09) και στον πάγκο ήταν ο Ντζιάλμα Κάμπος (ΠΑΟΚ 2016-18).
• Το 2013 ήταν στον πάγκο της Τσέλσι ο Μίκαελ Εσιέν (Παναθηναϊκός 2015-16).
• Το 2014 ήταν στον πάγκο για τη Σεβίλη ο Ντιόγο Φιγκέιρας (Ολυμπιακός 2016-18) και βασικός ο Αλέις Βιδάλ (Πανθρακικός, 2009).

Η λίστα των τροπαιούχων

Άλλες πέντε ομάδες, επί συνόλου 24, έχουν πάρει το UEFA Super Cup και η Τσέλσι φιλοδοξεί να γίνει η έκτη. Πρώτες στη λίστα η Μπαρτσελόνα και η Μίλαν, έχοντας από πέντε τρόπαια και έπονται Ρεάλ και Λίβερπουλ (από τέσσερα). Αν, από την άλλη, η… κούπα καταλήξει στη Βιγιαρεάλ τότε οι ομάδες που θα έχουν από ένα αυξάνονται στις 13 ενώ άλλες τόσες απέτυχαν, εκ των οποίων μόνο το Αμβούργο σε δύο περιπτώσεις.

Στη λίστα των νικητών υπάρχουν, μεταξύ άλλων, η αγγλική Φόρεστ, η βελγική Μαλίν και η ιταλική Πάρμα οι οποίες δεν αγωνίζονται σήμερα στις πρώτες κατηγορίες των χωρών τους.