9 Δεκεμβρίου 1963. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αποχωρεί από την ηγεσία της ΕΡΕ και κάτω από συνθήκες απόλυτης μυστικότητας αναχωρεί για το Παρίσι. Διάδοχό του ορίζει τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, ο οποίος εκλέγεται παμψηφεί αρχηγός της παράταξης την επομένη μέρα.
Τι είχαν προηγηθεί; Η δολοφονία Λαμπράκη και οι εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963, η οποία καθορίστηκε από μία συρροή συγκυριακών και μονιμότερων παραγόντων. Μία κρίσιμη μερίδα ψηφοφόρων θεώρησε ότι το στέμμα αποδοκίμαζε τον Καραμανλή (με ενδείξεις την τροποποίηση του εκλογικού νόμου που προέβλεπε το πλειοψηφικό, το οποίο προτιμούσε ο Καραμανλής, και την καθιέρωση ήπιας ενισχυμένης αναλογικής). Ο διορισμός υπηρεσιακής κυβέρνησης για τη διεξαγωγή των εκλογών, επίμονο αίτημα του αρχηγού της Ένωσης Κέντρου, Γεωργίου Παπανδρέου, ήταν μία ακόμα ένδειξη της βασιλικής προτίμησης, ενώ και ο αμερικανικός παράγοντας δεν ευνοούσε την επανεκλογή του Καραμανλή, αν και την ανέμενε.
Στο πλαίσιο αυτό λειτούργησαν καταλυτικά τα συσσωρευμένα αιτήματα οικονομικής και πολιτικής αλλαγής. Το αποτέλεσμα απέδωσε μικρό αλλά σαφές προβάδισμα στην Ένωση Κέντρου (42% και 138 έδρες) έναντι της ΕΡΕ (39,4% και 132 έδρες). Ο Καραμανλής, αιφνιδιασμένος από τις εκλογές, αποφάσισε να αποσυρθεί αμέσως από την πολιτική, αλλά υπό την πίεση συνεργατών του ανέβαλε την υλοποίηση της απόφασής του.
Επανήλθε σ’ αυτήν αφού ο βασιλιάς αποφάσισε να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον αρχηγό της Ένωσης Κέντρου, ενώ ο Καραμανλής είχε υποδείξει μόνο διερευνητική εντολή, αφού η Ένωση Κέντρου διέθετε σχετική μόνο πλειοψηφία. Καθώς ο Παπανδρέου είχε έτσι την ευκαιρία να υλοποιήσει προεκλογικές εξαγγελίες στο διάστημα των 50 ημερών που μεσολαβούσαν έως τη σύνοδο της νέας Βουλής και κατανοώντας ότι το στέμμα δεν λάμβανε υπόψη πλέον τις υποδείξεις του, αλλά και το γεγονός ότι σημαίνοντα στελέχη του κόμματός του μάλλον έδειχναν κατανόηση για τις κινήσεις του στέμματος, ο Καραμανλής αποφάσισε να εγκαταλείψει την πολιτική και τη χώρα στις 9 Δεκεμβρίου. Υπέδειξε ως διάδοχό του στην ηγεσία του κόμματος τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι.
Λέγεται, ως ευρέως διαδοθεί στην ελληνική κοινή γνώμη, ότι ο Καραμανλής χρησιμοποίησε κατά την αναχώρησή του από τη χώρα το ψευδώνυμο «Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης». Για το γεγονός αυτό ο ίδιος παρατηρεί σε σημείωμά του τα εξής: «Χαρακτηριστικόν της απρεπείας, με την οποίαν οι αντίπαλοί μου αντιμετώπισαν την αποχώρησίν μου εκ της πολιτικής, είναι το γεγονός ότι επεχείρησαν να προσδώσουν μυστήριον εις τας προφυλάξεις που έλαβα διά την αθόρυβον αναχώρησίν μου. Και την ενεφάνισαν ως μυθιστορηματικήν φυγήν και μάλιστα υπό ψευδώνυμον, ενώ εγνώριζαν ότι η θεώρησις των διαβατηρίων μου είχε ζητηθεί να γίνη από το υπουργείο Εξωτερικών και τα εισιτήρια εξεδόθησαν επ’ ονόματι εμού και της συζύγου μου».
Ο ίδιος έτσι έλεγε. Αλλά δεν ισχύει…
Η αποχώρηση του Μακεδόνα πολιτικού στο εξωτερικό έγινε έκτοτε αντικείμενο έντονων συζητήσεων. Σε μια χώρα στην οποία οι προσωπικές επιθέσεις εναντίον του Καραμανλή και των μελών του επιτελείου του αντικαθιστούσαν το πολιτικό επιχείρημα, ακούστηκαν και απίθανα πράγματα, που συνέχισαν να «ψιθυρίζονται» τα επόμενα χρόνια: ο Καραμανλής έφυγε πανικόβλητος, για να μη «δολοφονηθεί» από τη βασίλισσα Φρειδερίκη.
Ο Καραμανλής, εγωπαθής και αλαζονικός, δεν καταδεχόταν να καθίσει στα έδρανα της αντιπολίτευσης, αποκαλύπτοντας τη θεμελιωδώς «αντιδημοκρατική» του νοοτροπία (χρησιμοποιήθηκαν και πιο σκληρές λέξεις). Εκδηλώθηκαν μικρότητες ψυχικής –παρά αντιθέσεις πολιτικής– υφής: π.χ. το πρωτοσέλιδο της «Ελευθερίας» την επομένη, που πανηγύριζε, «Ο κ. Καραμανλής ώχετο απιών». Στο ίδιο πρωτοσέλιδο, αναφερόταν ότι ο πρώην πρωθυπουργός είχε αναχωρήσει με το ψευδώνυμο «Τριανταφυλλίδης» και είχε επιβιβαστεί στο αεροπλάνο «με λυγμούς».
Στο κύριο άρθρο της, η εφημερίδα θριαμβολογούσε: «Εξήλθε χθες του δημοσίου βίου από την θύραν της υπηρεσίας όπως ακριβώς είχε εισέλθη. Υπήρξεν ηγέτης διά της δοτής εξουσίας. Αυτή, με τα “παραφερνάλιά” της, του έδωσεν ανάστημα. Η απώλειά της τον συνέτριψε».
Η αναχώρηση του Καραμανλή ήρθε αναπάντεχα. Ένα μήνα και κάτι μετά την ήττα του στις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963, που όμως δεν έδωσε αυτοδύναμη πλειοψηφία στην Ένωση Κέντρου του Παπανδρέου, και χωρίς να προειδοποιήσει τους βουλευτές του, ο Καραμανλής δήλωσε ότι παραιτείται από αρχηγός της ΕΡΕ και αποχωρεί από την πολιτική. Στις εφημερίδες εκείνων των ημερών εγράφη ότι οι θέσεις είχαν κρατηθεί στο όνομα “κύριος και κυρία Τριανταφυλλίδη”, μια λεπτομέρεια που δεν θα παρέλειπαν να του υπενθυμίζουν οι πολιτικοί του αντίπαλοι στο μέλλον. Για την ιστορία, τα εισιτήρια τα είχε κλείσει ο γραμματέας του Ιωάννης Ζαχαράκης. Και εκτός από τον Κωνσταντίνο και Αμαλία Καραμανλή ταξίδευσε κι αυτός μαζί τους. Οι θέσεις των τριών στο αεροπλάνο της Ολυμπιακής ήταν οι 20, 21 και 22 και οι επιβάτες της απογευματινής πτήσης για το Παρίσι ήταν 25 εκ των οποίων οι μισοί ήταν αλλοδαποί ή εν πάση περιπτώσει είχαν ξένα ονόματα, όπως Ντοσεμεσί, Ερτουνγκ, Γκριπς, Γκας, Ζεϊνάντ κ.α..
Η αποχώρηση, ως ήταν φυσικό, προκάλεσε σεισμό στην ΕΡΕ. Στο σκίτσο του Μποστ εμφανίζεται ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, τον οποίον ο Καραμανλής έχρισε διάδοχό του στην ηγεσία του κόμματος, να τον αποχαιρετά κλαίγοντας στο αεροδρόμιο. Ο Καραμανλής αποκαλεί “θείο” τον Κανελλόπουλο, επειδή πράγματι ο πατρινός πολιτικός ήταν θείος της τότε συζύγου του, της Αμαλίας (μετέπειτα Μεγαπάνου), και “αηδόνι του Μορέως” επειδή είχε φήμη δεινού ρήτορα. Και τα δυο παρατσούκλια τα έχει χρησιμοποιήσει κατ’ επανάληψη ο Μποστ.
