«Auf Wiedersehen» μετά από 16 χρόνια, τέσσερις Αμερικανούς προέδρους, εννέα Ιταλούς πρωθυπουργούς και περίπου 100 ευρωπαϊκές συνόδους.
Η Άνγκελα Μέρκελ, τον πρώτο καιρό της μνημονιακής εποχής, αποτέλεσε την εν Ελλάδι προσωποποίηση του διαβόλου. Από τη συριζέικη γραφικότητα ως τις εκπομπές του λαϊκισμού και των συνταξιούχων με ανιστόρητους παρουσιαστές τύπου Αυτιά, η Γερμανίδα καγκελάριος εξελίχθηκε σε persona non grata για τη χώρα, για τη συγκυβέρνηση του 2015, για τον λαό. Το «Go back κυρία Μέρκελ» δεν ήχησε στα αυτιά της τόσο, όσο πικράθηκε όταν αφίχθη στην Αθήνα στα τέλη του ’14 (τάχα μου για κουβέντες με τον Αντώνη Σαμαρά, με πραγματικό στόχο τη διερευνητική κρούση των ανθρώπων της με άτομα της επόμενης κυβέρνησης: του ΣΥΡΙΖΑ). Και πικράθηκε, ως αποκάλυψε αργότερα η ίδια, βλέποντας τα πανό με το μουστάκι του Χίτλερ στο πρόσωπό της.
Η αδιαπραγμάτευτη αλήθεια είναι ότι, άνευ Μέρκελ, η Ελλάδα θα είχε χρεοκοπήσει, θα είχε φύγει από το ευρώ και θα είχε τεθεί σε εφαρμογή το εφιαλτικό plan B της ΕΕ, μέσα στο 2015. Ως και άφιξη ευρωπαϊκού στρατού προέβλεπε (!), για να ηρεμήσει το έξαλλο πλήθος σε μια χρεοκοπημένη, διαλυμένη χώρα. Τούτο είχε φαρδιά πλατιά την υπογραφή του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Μια από τις μη διαδεδομένες ιστορίες ήταν μια, στο πόδι, συνομιλία της Μέρκελ με τον Τσίπρα για να κανονίσουν συνάντηση. «Θα φέρω τον υπουργό μου» ζήτησε, αναφερόμενος στον Γιάνη Βαρουφάκη, «θα φέρω κι εγώ τον δικό μου» απάντηση η Μέρκελ και ο Τσίπρας χλόμιασε και μόνο στη σκέψη να βρεθεί απέναντι από τον Σόιμπλε – «πλάκα κάνω» πρόσθεσε.
Το «είναι νέος, θα μάθει» το έχει πει όντως η Μέρκελ, αφού τον είχε συναντήσει και κατόπιν, κατά παράδοση, βγήκαν στο μπαλκόνι της καγκελαρίας (για πούρο, ποτό κλπ.), σε πριβέ κουβέντα που αντί για το συνηθισμένο 10λεπτο με κάθε νεοεκλεγμένο Ευρωπαίο πρωθυπουργό, ξεπέρασε το μισάωρο. Λέγεται όμως ότι νωρίτερα, η συνάντηση ελληνικής και γερμανικής αντιπροσωπείας (Μάρτιος του ’15) είχε εξελιχθεί σε κωμωδία. Η καγκελάριος είχε πίσω της αρκετά άτομα που κρατούσαν τόμους – η ίδια γνωρίζει επακριβώς κάθε αριθμό, κάθε χρέος, τα πάντα για κάθε χώρα.
Το μυαλό της Μέρκελ δούλευε σαν κομπιούτερ, συγκρίνοντας πάντα διαφορετικά μοντέλα, δοκιμάζοντας επιχειρήματα και καταλήγοντας σε συμπεράσματα. Κανείς άλλωστε δεν μπορούσε να ξεχάσει πώς κατά τη διάρκεια των συνόδων κορυφής στην αρχή της κρίσης του ευρώ, παρουσίαζε η ίδια στους υπόλοιπους ηγέτες της Ε.Ε. πίνακες και διαγράμματα που απεικόνιζαν την πορεία της οικονομίας. Η παραμικρή παραποίηση γεγονότων και αριθμών δεν περνούσε απαρατήρητη.
Η συνάντηση διήρκεσε συνολικά τεσσερισήμισι ώρες. Ποτέ στο παρελθόν η Μέρκελ δεν είχε προσφέρει τόσο χρόνο σε πρωθυπουργό, εξετάζοντας ένα προς ένα όλα τα ζητήματα – και πειστικές απαντήσεις δεν έλαβε.
Αυτό ήταν κάτι που θα υπενθύμιζε στον Τσίπρα τους ερχόμενους μήνες λέγοντάς του: «Αλέξη, αυτό που έκανα για σένα τότε δεν το έχω κάνει με κανέναν».
Επιστρέφοντας, ο Τσίπρας άρχισε να δηλώνει στο περιβάλλον του σχεδόν γοητευμένος από την καγκελάριο – φανταστείτε αντιδράσεις από τις εσωκομματικές συνιστώσες: άτομα του στενού του κύκλου έμειναν εμβρόντητα ακούγοντάς τον πρώην «μερκελιστή» να αλλάζει ρότα.
Λογικό, αφού επιλογή δεν είχε: το 2015 δεν ήταν 2010. Επί ΠΑΣΟΚ και Παπανδρέου όντως το Grexit θα διέλυε την Ευρωζώνη – αλλά ουδείς το τόλμησε. Το 2015 όμως, η κατάσταση ήταν διαφορετική. Η Ευρωζώνη ήταν πολύ καλύτερα προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει μια νέα ελληνική κρίση, με τους απαραίτητους τραπεζικούς μηαχνισμούς– τόσο που δεν θα έχανε ούτε ευρώ σε περίπτωση εξόδου από το ευρώ.
Το δημοψήφισμα του 2015, λάθος ή σωστό σημασία δεν έχει, ήταν όμως δεδομένα απόρροια της αναλγητικότητας των Γερμανών στις διαπραγματεύσεις και που όντως κάθε τρεις και λίγο εμφάνιζαν και μια νέα «τρύπα» στα οικονομικά. Δάκτυλος Σόιμπλε, ακούγεται έκτοτε. Ακολούθησε το «ναι», που έγινε φυσικά «όχι» μαζί με ένα πρόγραμμα προσαρμογής αξίας 86 δισ. ευρώ (μνημόνιο δηλαδή) χάρη στη Μέρκελ και στον Φρανσουά Ολάντ που είχαν αποφασίσει να μη διαλυθεί η Ευρωζώνη – με κάθε κόστος.
Η προσφορά της Μέρκελ στην Ευρώπη γενικότερα, σε αυτά τα 16 χρόνια, θα κριθεί τα επόμενα χρόνια. Η αντίστοιχη στην Ελλάδα όμως, έχει ήδη γραφτεί: τρίτο μνημόνιο το 2015, μεταναστευτικό, χαλάρωση μέτρων, υπογραφή με Βόρεια Μακεδονία, τέλος μνημονίων. Απλά χρειάστηκαν, από το 2010 ως και σήμερα, δύο κωλοτούμπες: του Σαμαρά και του Τσίπρα, για να γίνει το προφανές…
