Η Λάρισα βρέθηκε στο επίκεντρο της τραγωδίας των Τεμπών. Λίγοι γνωρίζουν, εκτός από τους κατοίκους της, τις ριζικές αλλαγές των τελευταίων δύο δεκαετιών. Αλλαγές τόσο επιτυχημένες, που μετέτρεψαν μία άσχημη, λασπωμένη πολιτεία, σε στιβαρό περιφερειακό κέντρο το οποίο δεν έχει να ζηλέψει τίποτα: Δημόσιος χώρος, δύο κεντρικές μεγάλες κατάφυτες πλατείες, στολισμένες με έργα τέχνης φτιαγμένα με το χέρι και την ευαισθησία της γλύπτριας Γκόλαντα. Το δικαστικό μέγαρο του Πάτροκλου Καραντινού δεσπόζει στη μία και η Ιατρική Σχολή στην άλλη. Πιο πέρα το πάρκο του Αλκαζάρ και το ποτάμι, ένα από τα ωραιότερα αστικά πάρκα στην Ελλάδα, το φρούριο με τις ανασκαφές του αρχαίου θεάτρου και των παλαιοχριστιανικών βασιλικών, τα βυζαντινά και οθωμανικά μνημεία. Το σπουδαίο πανεπιστημιακό νοσοκομείο και η πανεπιστημιούπολη, το στάδιο, τα δύο μουσεία και ο αναστηλωμένος ολοζώντανος Μύλος Παππά. Ολόκληρο το κέντρο της είναι πεζοδρομημένο με υψηλής ποιότητας διαμορφώσεις, ποδηλατοδρόμους παντού, μεγάλα υπόγεια κεντρικά φθηνά δημοτικά πάρκινγκ και αξιόπιστα λεωφορεία τα οποία έχουν μειώσει εντυπωσιακά την κυκλοφορία του ιδιωτικού αυτοκινήτου. Μία υγιής σύγχρονη πόλη καταπράσινη πόλη.
Η θεσσαλική πρωτεύουσα σε όλη την ιστορία της υπήρξε ο κόμβος των μεταφορών της ελληνικής χερσονήσου. Ο σιδηροδρομικός σταθμός είναι ένας ολοζώντανος χώρος με χιλιάδες κόσμο να επιβιβάζεται και να αποβιβάζεται στους συρμούς, με άλλα δύο πάρκα δίπλα του, με καφέ και παιδότοπους, ιστορικά βαγονέτα, δρεζίνες, ατμομηχανές φροντισμένα σε ένα μικρό υπαίθριο σιδηροδρομικό μουσείο-παιδική χαρά πασών των ηλικιών. Τα επιτυχημένα έργα της πόλης είναι υπόθεση μίας μακράς σταθερής πολιτικής της αυτοδιοίκησης και της δουλειάς κυρίως ντόπιων μηχανικών και ανθρώπων του πνεύματος. Χαμηλοί τόνοι και υψηλού επιπέδου έργα. Οι διαμορφώσεις γύρω από τον σταθμό, τα έργα του σιδηροδρομικού πάρκου αναψυχής έγιναν σε μεγάλο βαθμό χάρη στη μεράκι των ίδιων των σιδηροδρομικών.
Από το 2015, τα έργα του σιδηροδρομικού διαδρόμου Αθήνας-Θεσσαλονίκης, κολλημένα ως τότε και βουτηγμένα στα σκάνδαλα επί μία εικοσιπεντατία επιταχύνθηκαν. Τα ευρωπαϊκά χρήματα έπιασαν τόπο. Η αρχαϊκή γραμμή του Μπράλου, του Δομοκού, των Τεμπών εγκαταλείφθηκε. Με τα νέα τούνελ, τις γέφυρες και την ηλεκτροδότηση ζήσαμε όσες και όσοι ταξιδεύουμε με τρένο την εκπληκτική μείωση της χρονοαπόστασης. Εκείνη την πενταετία τελείωσε η ηλεκτροδοτούμενη διπλή γραμμή των 108 χλμ στο τμήμα Τιθορέα-Λιανοκλάδι-Δομοκός, οι σήραγγες Καλλίδρομου 9 χλμ και Όθρυος 6,4 χλμ, η μεγάλη γέφυρα στην Εκκάρα Δομοκού. Στη Λάρισα φθάναμε πλέον σε δύο ώρες και πενήντα λεπτά αντί πέντε-πεντέμιση ώρες, στη Θεσσαλονίκη σε τέσσερεις ώρες και κάτι. Ήταν ένα θαύμα που θεωρούσαμε ότι θα διαρκέσει. Ο κόσμος γέμιζε τα άνετα τρένα αντί να ρισκάρει στους αυτοκινητόδρομους.
Το 2019 το καλοκαίρι όφειλε να ξεκινήσει το τελευταίο σκέλος αυτού του σημαντικού εκσυγχρονισμού∙ η αυτόματη σηματοδότηση και ο τηλεχειρισμός. Η Ελλάδα θα αποκτούσε, ελπίζαμε επιτέλους, όπως όλος ο πολιτισμένος κόσμος, το ασφαλέστερο και ταχύτερο χερσαίο μέσο μεταφοράς, το πιο βολικό και φιλικό στο περιβάλλον, ένα τρένο αντίστοιχο της εποχής του. Και σιγά-σιγά φαινόταν ότι θα έρχονταν και τα υπόλοιπα, τα περιφερειακά τρένα της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας, η γραμμή της Πελοποννήσου. Οι επιλογές των τριών τελευταίων χρόνων ανέτρεψαν την ως τότε καλή πορεία. Αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, λίγοι συρμοί, τρένα γεμάτα από κόσμο και οι σιδηροδρομικοί – τους βλέπαμε – να ψάχνουν στον Παλαιοφάρσαλο με τον ασύρματο που βρίσκεται το επόμενο τρένο επάνω σε μία υπερσύγχρονη υποδομή που μόλις είχε ολοκληρωθεί. Τα μικρά και μεγάλα δυστυχήματα ήταν συνεχή, οι μεταφορές με λεωφορεία «λόγω προβλήματος στη γραμμή» και το τρένο βυθιζόταν πάλι σε αυτό που γνωρίζαμε μια ζωή.
Στα Τέμπη η έκρηξη της μετωπικής σύγκρουσης τίναξε τα σώματα εκατοντάδων αθώων. Μαζί της εξερράγη αυτό που όλες και όλοι όσοι ταξιδεύουν με τρένο ή εργάζονται σε αυτό γνώριζαν, έγραφαν, φώναζαν.
Το τρένο είχε όλες τις προοπτικές επιτέλους να πάει καλά και το ρήμαξαν. Η γραμμή Αθήνας-Θεσσαλονίκης δεν βρισκόταν στην εποχή του Τρικούπη. Με όλα τα απαραίτητα τεχνικά έργα, είχε φτάσει από το 2019 στον 21ο αιώνα και χρειαζόταν ένα τελευταίο βήμα για να μπει οριστικά σε αυτόν. Τα έργα της υποδομής των γραμμών και της ενέργειας είχαν τελειώσει. Το δημόσιο έργο τηλεδιοίκησης και φωτοσήμανσης, που ακολουθούσε έμεινε στη μέση. Όπως εκατοντάδες άλλα δημόσια έργα εγκαταλείφθηκαν στη συνέχεια έτσι και αυτό αφέθηκε βορά στα χέρια κερδοσκόπων. Και τώρα μετράμε φέρετρα.
Η Λάρισα, πληγώθηκε. Μια πόλη που πρόκοψε, ομόρφυνε, εκσυγχρονίστηκε, έπαθε μία μεγάλη ζημιά χωρίς να φταίει. Αποκόπηκε από την υπόλοιπη Ελλάδα σιδηροδρομικά, όπως και η υπόλοιπη Θεσσαλία. Θα μου πείτε υπάρχει και το αυτοκίνητο. Προφανώς, για αυτόν ακριβώς το λόγο εγκαταλείψαμε τα τρένα στην τύχη τους. Εκεί τα κέρδη είναι πολύ περισσότερα.
ΥΓ Η φωτογραφία του μεγάλου Λαρισαίου φωτογράφου Τάκη Τλούπα από τη δεκαετία του 1960.
