Menu

«Ich bin ein Berliner»…

«Ich bin ein Berliner»…

…που θα πει «Είμαι ένας Βερολινέζος», ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι έκανε 200.000 κόσμου που τον άκουγε στο Δυτικό Βερολίνο να παραληρεί, μια μέρα σαν σήμερα το 1963. Ο Τζον Κένεντι επισκέφθηκε την Ευρώπη, στο αποκορύφωμα της δημοτικότητάς του. Σε κανένα μέρος του κόσμου, όπου είχε ταξιδέψει δεν τον υποδέχθηκαν με τέτοιον ενθουσιασμό όσο στο Δυτικό Βερολίνο.

Μίλησε πλάι στα σκαλιά του δημαρχείου του Βερολίνου, μόλις μερικά μέτρα μακριά από το Τείχος, το οποίο είχε χτίσει η Ανατολική Γερμανία 22 μήνες νωρίτερα. Σε εκείνη την επίσκεψη ο Κένεντι είπε πολλά για να εκφράσει τη συμπαράστασή του στους Βερολινέζους. Το 1963 η πόλη ήταν χωρισμένη στα δύο. Ο Κένεντι ήλπιζε να εμψυχώσει τους Γερμανούς, δείχνοντας ότι η Αμερική είναι στο πλευρό του Δυτικού Βερολίνου. Ήθελε επίσης να κινητοποιήσει και άλλες χώρες να αναπτύξουν κοινό μέτωπο κατά του κομμουνισμού. Τον Ιούνιο του 1963 οι σχέσεις των ΗΠΑ με τη Ρωσία ήταν χειρότερες από ποτέ, λόγω της κρίσης με τους πυραύλους της Κούβας. Την ίδια εποχή οι Γερμανοί ήταν έθνος ηττημένο και χωρισμένο στα δύο, σχεδόν δύο δεκαετίες μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η επίσκεψη του αμερικανού προέδρου έδωσε αισιοδοξία και θάρρος στο Δυτικό Βερολίνο. Ιστορικοί επισημαίνουν ότι ήταν η πιο θερμή ομιλία του Κένεντι στην πολιτική σκηνή: «Ich bin ein Berliner». Αυτά τα λόγια που ακούστηκαν πλάι στο Τείχος του Βερολίνου είχα βαρύνουσα σημασία τότε, στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου.

Λίγες στιγμές πριν τη βγει στην εξέδρα, στο γραφείο του Δήμαρχου του Δυτικού Βερολίνου Βίλι Μπραντ, ο JFK σημείωσε μια φράση με λατινικούς χαρακτήρες και – με τη βοήθεια μεταφραστή – την μετέφρασε στα γερμανικά. Μια άλλη φράση της ομιλίας του ήταν επίσης στα γερμανικά, «Lass’ sie nach Berlin kommen» (Αφήστε τους να έρθουν στο Βερολίνο), και απευθυνόταν σε εκείνους που ισχυρίζονταν ότι «μπορούμε να συνεργαστούμε με τους κομμουνιστές». Ο Νικίτα Χρουστσόφ τον χλεύασε λίγες ημέρες αργότερα. Ο Κένεντι έφερε στο προσκήνιο το Δυτικό Βερολίνο ως σύνορο ελευθερίας και το Τείχος του Βερολίνου ως το μνημείο του κακού κομμουνιστικού κόσμου.

«Η ελευθερία έχει πολλές δυσκολίες και η δημοκρατία δεν είναι τέλεια», είχε πει, «αλλά ποτέ δεν έπρεπε να υψώσουμε τείχος για να κρατήσουμε τους ανθρώπους μας». Πρόβλεψε με αυτοπεποίθηση ότι, με την πάροδο του χρόνου, το Τείχος θα πέσει, η Γερμανία θα επανενωθεί και η δημοκρατία θα εξαπλωθεί σε όλη την Ανατολική Ευρώπη. Έβλεπε μακριά. Πέντε μήνες αργότερα ο Κένεντι θα έπεφτε νεκρός από τις δολοφονικές σφαίρες στο Ντάλας του Τέξας και 26 χρόνια από την περίφημη ομιλία του θα έπεφτε το Τείχος του Βερολίνου.